۱۳٬۸۰۸
ویرایش
تفسیر:المیزان جلد۱۳ بخش۱۱: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
←كلام مجمع البيان در معناى آيه (ولاتقف ما ليس لك به علم ) ونقد آن
| خط ۸۰: | خط ۸۰: | ||
<span id='link86'><span> | <span id='link86'><span> | ||
و در مجمع البيان، در معناى جملۀ «وَ لَا تَقفُ مَا لَيسَ لَكَ بِهِ عِلمٌ» گفته است: | |||
ليكن مطلب اين است كه آيه | يعنى چيزى را كه نشنيدى، به دروغ نگو شنيدم، و چيزى را كه نديده اى، مگو ديده ام، و چيزى را كه علم ندارى، مگو اطلاع دارم. (نقل از ابن عباس و قتاده). و بعضى گفته اند: يعنى دنبال سر ديگران حرفى نزن، وقتى اشخاص از نزد شما مى گذرند، بدگویی شان مكن. (نقل از حسن). و بعضى گفته اند: يعنى شهادت دروغ مده. (نقل از محمّد بن حنفيه). | ||
ليكن مطلب اين است كه آيه شريفه، عام است و شامل هر گفتار و يا كردار و يا تصميمى كه بدون علم باشد، مى شود. گویى اين كه خداى سبحان فرموده است: «هيچ حرفى مزن، مگر اين كه علم داشته باشى كه زدنش جایز است، و هيچ عملى انجام مده، مگر آن كه علم داشته باشى كه انجام آن جایز است، و هيچ عقيده اى را معتقد مشو، مگر بعد از آن كه يقين كنى كه اعتقاد به آن جايز است». | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۳ صفحه : ۱۳۲ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۳ صفحه : ۱۳۲ </center> | ||
مؤلف: ليكن اين حرف اشكال دارد. زيرا عموميتش، بيش از مفاد آيه است. آيه از پيروى چيزى نهى مى كند كه بدان علم نداشته باشيم، نه اين كه پيروى از هر گفتار و كردار و اعتقاد را نهى كرده باشد، مگر تنها در صورتى كه علم به آن داشته باشيم، و معلوم است كه دومى، اعم از اولى است. | |||
و اما آن معانى و وجوهى كه در آغاز كلام خود، از ابن عباس و قتاده نقل كرد، جا داشت آن را در تفسير «إنَّ السَّمعَ وَ البَصَرَ وَ الفُؤآد...» نقل كند، نه در تفسير «لَا تَقفُ مَا لَيسَ لَكَ بِهِ عِلمٌ»، كه معلل است، تا به پاره اى از مصاديق تعليل اشاره بشود. | |||
<span id='link87'><span> | <span id='link87'><span> | ||
==نهى از تكبر وگردن فرازى كردن == | ==نهى از تكبر وگردن فرازى كردن == | ||
«'''وَ لاتَمْشِ فى الاَرْضِ مَرَحاً إِنَّك لَن تخْرِقَ الاَرْض وَ لَن تَبْلُغَ الجِْبَالَ طولاً'''»: | «'''وَ لاتَمْشِ فى الاَرْضِ مَرَحاً إِنَّك لَن تخْرِقَ الاَرْض وَ لَن تَبْلُغَ الجِْبَالَ طولاً'''»: | ||
