الشعراء ١١
ترجمه
| الشعراء ١٠ | آیه ١١ | الشعراء ١٢ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«قَوْمَ»: عطف بیان یا بدل است. «أَلا یَتَّقُونَ»: آیا نمی‌پرهیزند؟ هان پرهیز کنند. «أَلا»: دو کلمه و فراهم آمده است از همزه استفهام و لاء نفی. یا تنها واژه‌ای است و حرف تنبیه بوده و برای ترغیب و تشویق به کار پس از خود است.
تفسیر
- آيات ۱۰ - ۶۸، سوره شعراء
- غرض اين آيات : مقايسه قوم خاتم الانبياء (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) با قوم موسى وهارون ، ابراهيم و نوح و...
- اشاره به معناى ((خوف )) و فرق آن با ((خشيت ))
- بيان اينكه جمله : ((فارسل الى هارون اخى )) حاكى ازتعلل و شانه خالى كردن از مسئوليت نيست
- معناى ((ذنب )) و مراد از اينكه موسى عليه السّلام فرمود: ((و لهم على ذنب ))
- دلگرمى مى دادند خداوند به موسى و هارون : ما با شمائيم !
- گفتگوى موسى عليه السّلام با فرعون
- مفاد جمله : ((و انت من الكافرين )) كه در خطاب فرعون به موسى عليه السّلام آمده است
- پاسخ موسى عليه السّلام به سه اشكال و اعتراض فرعون بر آن حضرت
- مقصود از ضلالت در سخن موسى عليه السّلام :((قال فعلتها اذا و اءنا من الضالين ...))
- رد گفتار مفسرين در معناى ضلالت در آيه شريفه
- مراد از حكمى كه بعد از گريختن موسى عليه السّلام از مصر به او داده شده (فوهب لىربى حكما)
- توضيح مفاد (وجعلنى من المرسلين ) كه جواب اعتراضاول فرعون در استبعاد رسالت موسى عليه السّلام است
- توضيح مفاد (و تلك نعمة تمنها على ...) كه پاسخ اعتراض ديگر فرعون است
- بيان گفتار مفسرين درباره جمله ((الم نربك )) و اشكالات و توجهات مترتب برگفتارشان
- اشاره به معتقدات بت پرستان درباره خداى سبحان و ارباب و آلهه
- بيان علت اينكه فرعون گفت : ((رب العالمين چيست ؟))
- تقرير و توضيح جواب موسى عليه السّلام بهسوال فرعون (قال رب السموات و الارض و ما بينهما...)
- دو نكته در ارتباط با پاسخ موس عليه السّلام به فرعون و بيان فساد گفتار بعضىمفسرين در اين زمينه
- جواب دوم موسى عليه السّلام به فرعون به سؤال فرعون از حقيقت رب العالمين : ((قال ربكم و رب آبائكم الاولين ))
- فرعون به موسى عليه السّلام بر چسپ ديوانگى مى زند
- فرعون موسى عليه السّلام را به زندان تهديد مى كند
- موسى عليه السّلام با پيشنهاد اظهار معجزه مى كند
- معجزه عصى و يد بيضاء را نشان مى دهد و فرعون او را متهم به توطئه مى كند
- پيشنهاد بزرگان قوم به فرعون در برابر ارائه معجزات موسى عليه السّلام
- واكنش فرعون در مقابل ايمان آوردن ساحران
- قسمت ديگر داستان موسى عليه السّلام : كوچ شبانه بنىاسرائيل از مصر و غرق و هلاك فرعون و فرعونيان
- نتيجه گيرى از حكايت موسى عليه السّلام و فرعون
نکات آیه
۱ - سرزمین مصر، تحت سلطه و حاکمیت فرعون و خویشاوندان وى (أن ائت القوم الظلمین . قوم فرعون) «قوم شخص» به کسانى گفته مى شود که از نزدیکان وى بوده و در یک جد با او مشترک باشند. بنابراین، از تعبیر «قوم فرعون» استفاده مى شود که حاکمیت سرزمین مصر در اختیار فرعون و خاندان ظالم وى قرار داشته است.
۲ - خویشاوندان فرعون، چونان خود وى اشخاصى ستم پیشه و بیدادگر (أن ائت القوم الظلمین . قوم فرعون)
۳ - غفلت از یاد خدا و احساس ایمنى از کیفر او، عامل رواج یافتن ظلم و ستم بر مردم در خاندان فرعون (أن ائت القوم الظلمین . قوم فرعون ألایتّقون) از مجموع دو آیه استفاده مى شود که تقوا (بیم داشتن از خشم خدا و کیفر کردار) مانع ظلم و تباهى است و خاندان فرعون به دلیل بى بهره بودن از عنصر تقوا، گرفتار ظلم و تباهى گشته بودند.
۴ - هشدار موسى(ع) به خاندان فرعون نسبت به فرجام شوم ستم کارى، مأموریتى از سوى خداوند (أن ائت ... قوم فرعون ألایتّقون) عبارت «ألایتّقون» مقول براى قول محذوف است; یعنى،«فقل لهم ألایتّقون». گفتنى است که مفعول «یتّقون» در این آیه حذف شده و تقدیر آن به قرینه آیه قبل چنین است: «ألایتّقون عاقبة ظلمهم».
۵ - ظلم و ستم کارى داراى پیامدى شوم و نکبت بار (أن ائت القوم الظلمین . قوم فرعون ألایتّقون)
موضوعات مرتبط
- سرزمینها: حاکمان سرزمین مصر ۱
- ظالمان: فرجام شوم ظالمان ۴، ۵
- غفلت: آثار غفلت از خدا ۳
- فرعون: ظلم فرعون ۲; محدوده حکومت فرعون ۱
- فرعونیان: ظلم فرعونیان ۲; عوامل ظلم فرعونیان ۳; غفلت فرعونیان ۳; محدوده حکومت فرعونیان ۱; هشدار به فرعونیان ۴
- کیفر: آثار احساس مصونیت از کیفر ۳
- موسى(ع): رسالت موسى(ع) ۴
