البقرة ٢٦٨
ترجمه
| البقرة ٢٦٧ | آیه ٢٦٨ | البقرة ٢٦٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«فَحْشَآء»: بزه و گناهی که قبح و زشتی آن زیاد و چشمگیر باشد از قبیل: زنا، قتل، ندادن زکات، ترک نماز، بخل، و ... «مَغْفِرَةً»: آمرزش، که در آخرت بهره نیکان می‌گردد. «فَضْلاً»: فزونی نعمت و پرکردن جای چیز بخشیده شده، که در دنیا نصیب نیکوکاران می‌شود. (نگا: سبأ / )
تفسیر
- آيات ۲۷۴ - ۲۶۱ ، سوره بقره
- گفتارى پيرامون انفاق
- تعديل ثروت ها، كم كردن فاصله طبقاتى ، ايجاد برادرى بين مسلمين و ... علل و اهداف تاءكيد شديد نسبت به انفاق است
- از بين رفتن انفاق و شيوع ربا در بين مردم بزرگترين عامل فساد اجتماعى كنونى در جهان غرب است
- معناى (كمثل حبت انبتت ) و بررسى امثال قرآنى ديگر نظير آن
- توضيحى در مورد امثال و چگونگى تمثيلات قرآن كريم
- فوائد و آثار اجتماعى ارفاق به قصد تحصيل رضاى خدا
- آثار سوء و مضرات انفاق بدون قصد كسب رضاى خدا
- رد كردن سائل با زبان خوش و گذشت از بدى او، از صدقه و انفاق همراه با منت و آزار بهتر است
- رياكارى در هر عمل مستلزم نداشتن ايمان به خدا و روز جزا در آن عمل است
- معناى ((ابتغاء مرضات الله )) و وجوهى كه در معناى ((تثبيت نفس )) ذكر شده و بيان وجه صحيح در معناى آن
- تشبيه و تمثيل انفاق خالص و انفاق تواءم با من و اذى
- كيفيت مالى كه بايد انفاق بشود
- ترس از فقر بر اثر انفاق اعمال طيب و دلپسند، وسوسه شيطانى است
- خود دارى از انفاق مال طيب باعث كفر به خدا، اتلاف نفوس ، هتك اعتراض ، رواج جنايت و فحشا است
- خلاصه گفتار در تذكراتى كه خداوند در آيه مورد بحث مى دهد
- معناى ((حكمت ))
- نكاتى در باره آيه (و من يوت الحكمه ...)
- چند نكته كه جمله ((و ما للظالمين من انصار)) بر آنها دلالت دارد
- ترك انفاق از گناهان كبيره است و چون حق الناس است كفاره و توبه پذير نيست
- آثار و نتايج انفاق علنى و مزيت و فضيلت انفاق پنهانى
- خداوند خاطر شريف پيامبر (ص ) را تسلى مى دهد
- مؤ منين تا آنجا كه مى توانند تظاهر به فقر نمى نمايند و دست سؤ ال دراز نمى كنند
- نكته التفات از همه مسلمين به شخص پيامبر (ص ) در آيه شريفه
- بحث روايتى (در ذيل آيات انفاق )
- خرج كردن براى زن و فرزند صدقه است و يكى از راههاى خداست
- هر عملى كه مورد رضايت خدا باشد و براى خدا انجام شود فى سبيل الله است و هر نفقه اى در راه خدا صدقه مى باشد
- رواياتى در ارتباط با نزول آيه (يا ايهاالذين آمنو انقو...)
- دو روايت در ارتباط با آيه (الشيطان يعدكم الفقر...)
- معناى حكمت و روايتى در بيان اهميت و منزلت عقل انسان
- بهتر است واجبات ، علنى ، و مستحبات ، پنهانى انجام گيرند
- رواياتى در مورد اينكه آيه : ((الذين ينفقون اموالهم ...)) در باره امير المؤ منين على (ع ) نازل شده است
- آيه شريفه در حق ابى بكر نازل شده است
نکات آیه
۱ - شیطان، انسان را از فقر مى ترساند و مانع انفاق مى شود. (الشّیطان یعدکم الفقر)
۲ - شیطان، بازدارنده انسان از انفاق اموال پاکیزه و مرغوب (انفقوا من طیّبات ما کسبتم ... الشّیطان یعدکم الفقر)
۳ - ترس از فقر، مانعى شیطانى براى انفاق (الشّیطان یعدکم الفقر)
۴ - شیطان، ترغیب کننده آدمیان به زشتیها (و یأمرکم بالفحشاء)
۵ - خوددارى از انفاق، زمینه گرایش جامعه به زشتیها (الشیطان یعدکم الفقر و یأمرکم بالفحشاء) گویا جمله «یأمرکم بالفحشاء»، توضیح و تفسیر جمله «یعدکم الفقر» است. یعنى شما را از انفاق بازمى دارد و در نتیجه، شما را به فحشا مى کشاند. (از یک سو صفت بخل را در انسان رشد مى دهد و از سوى دیگر عده اى در فقر و فلاکت خواهند ماند که نتیجه اى جز خیانت و جنایت در جامعه نخواهد داشت.)
۶ - توجّه به فحشاخواهى شیطان، عامل بازدارنده انسان از پذیرش وسوسه هاى او (الشیطان یعدکم الفقر و یأمرکم بالفحشاء) بنابراینکه جمله «یأمرکم بالفحشاء»، تعلیلى براى جمله «یعدکم الفقر» باشد. یعنى به وعده ها و وسوسه هاى او گوش فرا ندهید; چه اینکه شما را به فحشا فرامى خواند.
۷ - خداوند ترغیب کننده آدمى به انفاق، با وعده آمرزش گناهان و فزونى رزق (و اللّه یعدکم مغفرة منه و فضلا) کلمه «فضلا» به قرینه مقابله آن با وسوسه شیطان بر تهیدستى، به معناى فزونى در رزق است.
۸ - انفاق، موجب توسعه رزق و آمرزش گناهان (یا ایّها الّذین امنوا انفقوا ... و اللّه یعدکم مغفرة منه و فضلا)
۹ - آزادىِ انسان در پذیرش دعوت خدا و یا وسوسه شیطان (الشّیطان یعدکم ... و اللّه یعدکم مغفرة منه و فضلا)
۱۰ - آمرزش گناهان و افزونى مال از جانب خداوند، پاداشى براى انفاق کنندگان (یا ایّها الّذین امنوا انفقوا ... و اللّه یعدکم مغفرة منه و فضلا)
۱۱ - افزونى پاداشِ الهى، نسبت به مالِ انفاق شده (و اللّه یعدکم مغفرة منه و فضلا) «فضل» (به معناى افزونى)، پاداشى از سوى خداوند به انفاق کننده است. این افزونى در پاداش مى تواند در مقایسه با مال انفاق شده مطرح باشد; یعنى خداوند بیش از آنچه انفاق مى کنید به شما پاداش مى دهد.
۱۲ - خداوند، واسع و علیم است. (و اللّه واسع علیم)
۱۳ - خداوند، آگاه به انفاق کنندگان در راه او و گشایش دهنده روزى آنان است. (و اللّه واسع علیم)
۱۴ - انفاق نکردن و نیز انفاق از اموال خبیث (غیر مرغوب)، از مصادیق فحشا و زشتى (انفقوا من طیّبات ما کسبتم ... الشّیطان یعدکم الفقر و یأمرکم بالفحشاء) جمله «یأمرکم بالفحشاء»، تفسیرى از وسوسه شیطان، مبنى بر ترک انفاق و نیز انفاق از مال خبیث است.
موضوعات مرتبط
- اسماء و صفات: علیم ۱۲ ; واسع ۱۲
- انسان: اختیار انسان ۹
- انگیزش: عوامل انگیزش ۷
- انفاق: آثار انفاق ۱۳ ; آثار اجتماعى انفاق ۵ ; آثار فردى انفاق ۷، ۸ ; انفاق از خبایث ۱۴ ; پاداش انفاق ۷، ۸، ۱۰، ۱۱، ۱۳ ; تشویق به انفاق ۷ ; سرزنش ترک انفاق ۵، ۱۴ ; موانع انفاق ۱، ۲، ۳
- ترس: آثار ترس ۳ ; ترس از فقر ۱، ۳ ; ترس ناپسند ۱، ۳
- جامعه: زمینه انحطاط جامعه ۵
- خدا: دعوت خدا ۹ ; علم خدا ۱۳ ; وعده خدا ۷
- دوراندیشى: آثار دوراندیشى ۶
- شیطان: اغواگرى شیطان ۱، ۲، ۳، ۴، ۶ ; وسوسه هاى شیطان ۹
- علم: آثار علم ۶
- عمل: عمل ناپسند ۴، ۱۴
- فحشاء: عوامل فحشاء ۶ ; موارد فحشاء ۱۴ ; موانع فحشاء ۶
- گمراهى: عوامل گمراهى ۴، ۵
- گناه: آمرزش گناه ۷، ۸، ۱۰
- نظام اجتماعى: ۵
- نعمت: فراوانى نعمت ۷، ۸، ۱۰، ۱۳
