البقرة ١٥٧
ترجمه
| البقرة ١٥٦ | آیه ١٥٧ | البقرة ١٥٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«صَلَوَاتٌ»: جمع صَلاة، عنایت. مغفرت. رأفت. «الْمُهْتَدُونَ»: راه‌یافتگان.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۵۳ ۱۵۷ بقره
- اخبار و اشاره آيات شريفه به مصائب و بلايائى كه در نتيجه جهاد وقتال پيش مى آيند
- مقصود از بلا در آيات مورد بحث
- دعوت مسلمانان بر استعانت از صبر و صلاة بر هنگام بلا
- صبر و نماز و تاءكيد فراوان خداوند در قرآن بر تمسك بر آندو
- نظر جمعى مفسرين درباره زنده بودن شهدا
- چند اشكال بر اين نظر
- جوامع و افراد طبيعى مسلك چنين اوهام و خرافاتى را درست كرده اند
- مراد از حيات بعد از شهادت ، حيات حقيقى (در عالم برزخ ) است
- خطاب به مؤ منين به جهت رفع اضطراب از دلهاى آنان است
- سخن بسيار عجيب بعضى مردم درباره آيه شريفه و رد آن
- چند آيه قرآنى كه دلالت بر ((برزخ )) دارند
- نمونه هاى ديگرى از آيات قرآنى كه دلالت بر برزخ دارند
- بحثى پيرامون تجرد نفس
- آياتى كه بر دوئيت و مغايرت بين نفس و بدن و تجرد نفس دلالت مى كنند.
- آياتى كه از آنها كيفيت ارتباط روح با ماده (جسم ) بدست مى آيد
- استعانت از صبر و نماز و داشتن ايمان به حيات پس از مرگ ، پيروزى مى آورند
- صابران چه كسانى هستند؟
- صبر در برابر مصيبت ها نتيجه ايمان به مالكيت مطلق خداوند بر تمام هستى است
- ملك ظاهرى و ملك حقيقى و اثر توجه انسان به حقيقت ملك خداوند
- بحثى در اخلاق
- تكرار اعمال نيك كه تنها راه تهذيب اخلاقى است از دو طريق عملى مى باشد
- طريقه اول توجه به فوائد دنيوى فضائل و تحسين افكار عمومى است
- طريقه دوم طريقه انبياء است و آن توجه به فوائد اخروىفضائل است
- تاءثير اعتقاد به قضا و قدر در اخلاق
- نه اختيار كامل و نه لغو كامل اختيار
- هم قضاء خدا دخيل است و هم اختيار انسان
- طريقه سوم مخصوص قرآن است و آن محو زمينه هاىرذائل اخلاقى است
- سخنان بى اساس يكى از مستشرقين و نقد آن
- فرق ميان اين سه طريقه و مسلك
- نسبت بين ((صلوات )) و ((رحمت ))
- صلاة ، رحمت و اهتداء معانى جداگانه دارند هر چند كه سه مصاديق رحمت اند
- بحث روايتى (درباره برزخ و زندگى روح بعد از مرگ )
- رواياتى از امام صادق (ع ) درباره ارواح مؤ منين و عالم برزخ آنان
- داستانى در تاءييد ادله گذشته بر وجود عالم برزخ و حيات روح بعد از مرگ
- بحث فلسفى (درباره اينكه نفس (روح ) آدمى مجرد از ماده است )
- ادله و براهين منكرين تجرد روح
- رد ادله ماديين منكر تجرد روح
- در پاسخ ماديين كه وحدت را وحدت اجتماعى دانسته اند
- آنچه كه علماى روانكاو و عصر جديد در نفى تجرد روح نفس كرده اند
- گفته جمعى از معتقدين به مبداء و معاد پيرامون انكار تجرد روح و رد آن
- بحث اخلاقى
- تعريف علم اخلاق و بيان اينكه سه نيروى عمومى : شهويه ، غضبيه ، و نطقيه فكريهمنشاء اخلاق آدمى است
- اصول اخلاق فاضله : عفت ، شجاعت ، حكمت و عدالت
- تلقين علمى و تكرار عملى ، راه رهايى از رذائل و كسبفضائل است
- ويژگى هاى مسلك اخلاقى قرآن
- مسلك كسانى كه به ارزشهاى ثابت اخلاقى معتقد نيستند (ماديون )
- چند مقدمه براى رد اين نظريه
- يك بحث روايتى ديگر مربوط به متفرقاتى از آنچه گذشت
- چطور ممكن است شرع با عقل مخالف باشد؟
نکات آیه
۱ - الطاف و عنایتهاى خداوند، ثناء و درود او و رحمت خاصش همواره بر مؤمنان صبرپیشه، سایه گستر است. (أولئک علیهم صلوت من ربهم و رحمة) صلاة به معناى توجّه کردن و مورد مهر قرار دادن است. (الکشاف)
۲ - گسترش الطاف و رحمت خاص الهى بر مؤمنان صبور، پرتوى از ربوبیت خداوند است. (من ربهم)
۳ - مؤمنانى که از سر باور به «از خدا بودن و به او بازگشتن» مصایب راه ایمان را تحمل مى کنند، از مقامى والا در پیشگاه خداوند برخوردارند. (قالوا إنا للّه و إنا إلیه ر'جعون. أولئک علیهم صلوت من ربهم)
۴ - مؤمنانى که در مصیبتهاى راه ایمان صابرند، به هدایت واقعى نایل خواهند شد. (قالوا إنا للّه و إنا إلیه ر'جعون ... و أولئک هم المهتدون)
۵ - تنها مؤمنان صابر، به موفقیت دست یافته و به هدفهاى خویش (سعادت دنیا و آخرت) خواهند رسید. * (و أولئک هم المهتدون)
۶ - دستیابى به هدایت در گرو الطاف خدا و رحمت اوست. (أولئک علیهم صلوت من ربهم و رحمة و أولئک هم المهتدون) برداشت فوق مبتنى بر این است که «أولئک» (در ذیل آیه) اشاره به مشمولین صلوات و رحمت - که از «أولئک علیهم» به دست مى آید - داشته باشد.
۷ - نیل به هدایت و دستیابى به رحمت و الطاف الهى، بشارت و مژده خداوند به صبرپیشگان راه ایمان (و بشر الصبرین ... أولئک ... هم المهتدون) جمله «أولئک علیهم ...» مى تواند بیانگر بشارت و مژده اى باشد که «و بشر الصابرین» بدان اشاره داشت; یعنى: بشرهم بأن علیهم صلوات و ...
۸ - مؤمنانى که در مصیبتها و سختیها صابر و تسلیم قضاى الهى باشند، تنها کسانى هستند که به هدایت دست یافته اند. (و بشر الصبرین. الذین ... و أولئک هم المهتدون) ضمیر فصل (هم) و معرفه بودن خبر (المهتدون) حاکى از حصر است.
موضوعات مرتبط
- انسان: مبدأ انسان ۳
- ایمان: آثار ایمان ۳; ایمان به بازگشت به خدا ۳; سختیهاى ایمان ۳; متعلق ایمان ۳
- تسلیم: تسلیم به قضاى خدا ۸
- خدا: آثار رحمت خدا ۶; آثار لطف خدا ۶; بشارتهاى خدا ۷; رحمت خاص خدا ۱، ۲; صلوات خدا ۱; لطف خدا ۲; مظاهر ربوبیت خدا ۲
- رحمت: تحصیل رحمت ۷; مشمولان رحمت ۱، ۲
- سختى: صبر در سختى ۸
- سعادتمندان: ۵
- صابران: بشارت به صابران ۷; هدایت صابران ۸
- لطف خدا: تحصیل لطف خدا ۷; مشمولان لطف خدا ۱
- مؤمنان: سعادت اخروى مؤمنان ۵; سعادت دنیوى مؤمنان ۵; مقامات مؤمنان صابر ۳; مؤمنان صابر ۱، ۲، ۴; موفقیت مؤمنان صابر ۵; ویژگیهاى مؤمنان صابر ۵، ۸; هدایت مؤمنان صابر ۴
- مصایب: صبر بر مصایب ۳، ۴، ۸
- مهتدین: ۴، ۸
- هدایت: تحصیل هدایت ۷; شرایط هدایت ۶
