آل عمران ٩٦
ترجمه
| آل عمران ٩٥ | آیه ٩٦ | آل عمران ٩٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أوَّلَ بَیْتٍ»: نخستین خانه. مراد این است نخستین خانه‌ای که برای عبادت با دست پیغمبران ساخته شده است کعبه است که ابراهیم و اسماعیل آن را ساخته‌اند و بعد از آن قرنها بعد مسجدالاقصی در سال پیش از میلاد توسّط سلیمان ساخته شد. «بَکَّةَ»: اسمی از اسامی مکّه است. «مُبَارَکاً»: پرخیر و برکت است برای حاجیان و ساکنان آنجا (نگا: بقره / . حال ضمیر مستتر در (وُضِعَ) است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ إِذْ جَعَلْنَا الْبَيْتَ مَثَابَةً... (۳) وَ إِذْ قَالَ إِبْرَاهِيمُ رَبِ... (۰)
وَ نَجَّيْنَاهُ وَ لُوطاً إِلَى... (۲) وَ إِذْ بَوَّأْنَا لِإِبْرَاهِيمَ... (۲)
تفسیر
- آيات ۹۷ - ۹۶، سوره آل عمران
- پاسخ به شبهه اى ديگر كه يهود در مورد تغيير قبله و نسخ القاء مى كردند در آيه :((ان اول بيت وضع للنّاس ...))
- معناى ((مبارك بودن )) و ((هدايت بودن )) بيت اللّه الحرام
- حج اولين بار در زمان ابراهيم عليه السلام تشريع شد
- كعبه ، هدايت به سوى سعادت دنيا و آخرت است و هدايت آن فراگير مى باشد
- آيات بيناتى كه در بيت اللّه است (فيه آيات بينات )
- استخدام دو جانبه يك كلام ، از عجايب لطايف قرآن كريم است
- توجه به آهنگ آيه كه مرددّ بين انشاء و اخبار است
- ((آيت )) اعم از معجزه و خارق العاده است و مقام ابراهيم و امنيت داخلين به بيت و وجوب حجالبيت بهترين آيات مى باشند
- جمله : ((من دخل كان آمنا)) درصدد بيان حكم تشريعى است نه اخبار از يك خاصيّت تكوينى
- بحث روايتى (رواياتى درباره : كعبه ، دحوالاءرض ، اولين بيت مبارك بودن بيت اللّه ،حج و...)
- دو روايت در زمينه توسعه مسجدالحرام در زمان بنى عباس
- رواياتى از معصومين در وجوب حج
- بحث تاريخى (پيرامون بناى كعبه و چند بار تجديد بناى آن )
- شكل كعبه
- جامه كعبه
- مقام و منزلت كعبه
- توليت كعبه
نکات آیه
۱ - کعبه، نخستین خانه و مأواى مردمى (انّ اوّل بیت وضع للناس) «بیت» در لغت به معناى مأواى شبانه است.
۲ - مردمى بودن، ارزشى براى بناى کعبه* (انّ اوّل بیت وضع للناس)
۳ - مردمى بودن، ارزشى براى همه حرکتها و نهادها* (انّ اوّل بیت وضع للناس)
۴ - کعبه، براى تمامى انسانهاست; و نه براى جمعیت و یا نژادى خاص (وضع للناس)
۵ - شرافت کعبه بر بیت المقدس، على رغم پندار یهودیان (انّ اوّل بیت وضع للناس) با توجّه به شأن نزول که یهودیان مى گفتند بیت المقدّس، برتر و باارزشتر از کعبه است.
۶ - قدمت کعبه، ملاک شرافت آن بر بیت المقدس (انّ اوّل بیت وضع للناس) با توجّه به شأن نزول ذکر شده در مجمع البیان.
۷ - سابقه تاریخى معابد، معیارى براى ارزیابى آن* (انّ اوّل بیت وضع للناس) چون اَوَّلیت، ملاک اولویَت قرار گرفته است.
۸ - بکّه، نام سرزمینى که خانه خداوند (کعبه) در آن است. (انّ اوّل بیت وضع للناس للذى ببکّة)
۹ - بکّه، از نامهاى مکّه (وضع للناس للذى ببکّة)
۱۰ - کعبه، خانه اى مبارک (داراى خیر و برکت فراوان) (وضع للناس للذى ببکّة مبارکاً)
۱۱ - کعبه، وسیله هدایت جهانیان (انّ اوّل بیت ... و هدىً للعالمین)
روایات و احادیث
۱۲ - ازدحام جمعیت در مکّه ، سبب نامگذارى آن به «بکّة» (وضع للناس للذى ببکّة) امام صادق (ع) در پاسخ از علت نامگذارى مکّه به بکّه فرمود: لانَ الناس یبکّ بعضهم بعضاً فیها بالأیدى.[۱]
۱۳ - جایگاه بناى کعبه، اولین نقطه آفریده شده از زمین (انّ اوّل بیت وضع للناس) امام صادق (ع): ... لما اراد اللّه تعالى ان یخلق الارض ... فجمعه فى موضع البیت ثم جعله جبلا من زبد ثم دحى الأرض من تحته و هو قول اللّه عزّ و جل: «ان اوّل بیت ... ».[۲]
۱۴ - برپایى مراسم حج در خانه خدا، از زمان حضرت آدم (ع) (انّ اوّل بیت وضع للناس) امام باقر (ع) در پاسخ سؤال از برقرارى حج قبل از بعثت پیامبر (ص) فرمود: نعم ... ان ادم و نوحاً و سلیمان قد حجّوا البیت ... کما قال اللّه تعالى «ان اول بیت وضع للناس ... ».[۳]
موضوعات مرتبط
- آثار باستانى: ۷
- آدم (ع): ۱۴
- ارزش: ملاکهاى ارزش ۲، ۳، ۶
- ارزیابى: ملاکهاى ارزیابى ۷
- اماکن مقدس: ۷
- بیت المقدس: ۵، ۶
- حج: تاریخ حج ۱۴ ; آدم (ع) و حج ۱۴
- زمین: تاریخ زمین ۱۳ ; زمین با برکت ۱۰
- کعبه: ارزش کعبه ۲، ۵، ۶، ۱۱ ; برکت کعبه ۱۰ ; جایگاه کعبه ۱۳ ; قدمت کعبه ۶ ; ویژگى کعبه ۱، ۲، ۴
- مردمى بودن: ۲، ۳
- مکّه : نامگذارى مکّه ۱۲ ; نامهاى مکّه ۸، ۹
- هدایت: عوامل هدایت ۱۱
- یهود: عقاید یهود ۵
