آل عمران ١٨٦: تفاوت میان نسخهها
از الکتاب
QRobot edit
(افزودن سال نزول) |
(QRobot edit) |
||
خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
[[البقرة ١٠٩ | وَدَّ کَثِيرٌ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ...]] (۵) [[البقرة ١٥٦ | الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ...]] (۰) | [[البقرة ١٠٩ | وَدَّ کَثِيرٌ مِنْ أَهْلِ الْکِتَابِ...]] (۵) [[البقرة ١٥٦ | الَّذِينَ إِذَا أَصَابَتْهُمْ...]] (۰) | ||
</div> | </div> | ||
== نزول == | |||
'''محل نزول:''' | |||
اين آيه در همچون ديگر آيات سوره آل عمران در مدينه بر پيامبر اسلام صلي الله عليه و آله نازل گرديده است. <ref> طبرسي، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ۲، ص ۶۹۳.</ref> | |||
'''شأن نزول:'''<ref> محمدباقر محقق، نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شيخ طوسي و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص ۱۶۹.</ref> | |||
«شیخ طوسى» گوید: عكرمة و ديگران گويند كه اين آيات درباره فنحاص يهودى سيد بنى قينقاع نازل شده هنگامى كه رسول خدا صلى الله عليه و آله به وى نامه نوشت و از او استمداد كرد. فنحاص گفت: خداى شما از ما كمك ميخواهد و چنين گفت: همانا خداوند فقير است و ما از بىنيازان مى باشيم و باز هم درباره او آيه «لايَحْسَبَنَّ الَّذِينَ يَبْخَلُونَ بِما آتاهُمُ اللَّهُ مِنْ فَضْلِهِ» آيه ۱۸. همين سوره نازل شده است. | |||
زهرى گويد: اين آية درباره كعب بن الاشرف نازل گرديده كه رسول خدا صلى الله عليه و آله و مؤمنين را هجو مينمود،<ref> صاحب مجمع البيان بنا به نقل از زهرى چنين گويد: در قبال هجوكردن كعب از رسول خدا صلی الله علیه و آله و مؤمنين و تحريك او مشركين را بر ضد مؤمنين، پيامبر فرمود: كيست كه كار ابن الاشرف را يكسره كند. محمد بن مسلمة گفت: يا رسول اللَه من اين كار را انجام خواهم داد سپس با ابونائله و جماعتى بر سر او ريختند و او را كشته سرش را براى پيامبر آوردند. موقعى كه سر او را آورده بودند اواخر شب بود و رسول خدا به نماز ايستاده بود.</ref> و مشركين را بر ضد مسلمين تحريك ميكرد تا اين كه محمد بن مسلمة او را غفلة به قتل رسانيد. | |||
== تفسیر == | == تفسیر == | ||
<tabber> | <tabber> | ||
المیزان= | المیزان= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:المیزان جلد۴_بخش۹#link1 | تفسیر آیات]] | *[[تفسیر:المیزان جلد۴_بخش۹#link1 | تفسیر آیات]] | ||
}} | |||
|-|نمونه= | |-|نمونه= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:نمونه جلد۳_بخش۶۰#link166 | تفسیر آیات]] | *[[تفسیر:نمونه جلد۳_بخش۶۰#link166 | تفسیر آیات]] | ||
}} | |||
|-| تفسیر نور= | |||
===تفسیر نور (محسن قرائتی)=== | |||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
«186» لَتُبْلَوُنَّ فِي أَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ وَ لَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَ مِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا أَذىً كَثِيراً وَ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ ذلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ | |||
قطعاً شما در اموال وجانهاى خويش آزمايش خواهيد شد و از كسانى كه پيش از شما كتاب (آسمانى) داده شدهاند واز كسانى كه شرك ورزيدهاند، آزار بسيارى مىشنويد و اگر صبورى و پرهيزگارى پيشه كنيد، پس قطعاً آن (صبر، نشانهى) عزم استوار شما در كارهاست. | |||
===نکته ها=== | |||
وقتى مسلمانان از مكّه به مدينه مهاجرت كردند، مشركان به اموال آنان يورش برده و به هركس كه دست مىيافتند، او را مورد آزار قرار مىدادند. از طرف ديگر، در مدينه هم يهوديان به آنها زخم زبان مىزدند و حتّى برخى با كمال بىشرمى براى زنان و دختران مسلمان، غزل سرايى كرده و يا آنها را هَجو مىنمودند. | |||
سردمدارى اين جريان با شخصى به نام كعببن اشرف بود كه رسولخدا صلى الله عليه و آله دستور قتل وى را داده بود. اين آيه ضمن تسلّى دادن به مسلمانان، از آنان مىخواهد در برابر آزار دشمنان صبر و تقوا پيشه كنند كه مايهى استوارى آنان در ايمان مىگردد. | |||
امام رضا عليه السلام پرداخت زكات را يكى از مصاديق آزمايش در اموال دانستند كه در اين آيه مطرح گرديده است. «1» | |||
---- | |||
«1». تفسير نورالثقلين. | |||
جلد 1 - صفحه 669 | |||
===پیام ها=== | |||
1- آزمايش، يك سنّت حتمى الهى است، خود را آماده كنيم. «لَتُبْلَوُنَّ» (حرف لام و نون مشدّد نشانهى تأكيد و جديت است.) | |||
2- ياد مرگ و زودگذرى دنيا، مسائل را براى انسان آسان مىكند. «كُلُّ نَفْسٍ ذائِقَةُ الْمَوْتِ ... لَتُبْلَوُنَّ فِي أَمْوالِكُمْ» | |||
3- بيشترين ابزار آزمايش، مال و جان انسان است. «أَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ» | |||
4- علاوه بر پذيرش خطر جان و مال، بايد خود را براى شنيدن انواع نيشها و تحقيرها آماده كرد. «وَ لَتَسْمَعُنَّ ...» | |||
5- تحقير و دشنام و هجو و آزار ديدن از دشمن، يكى از وسايل آزمايش اهل ايمان است. «لَتُبْلَوُنَّ ... وَ لَتَسْمَعُنَّ ... أَذىً كَثِيراً» | |||
6- براى رسيدن به اهداف مقدّس، گاهى بايد همه گونه سختى را تحمّل كرد. | |||
ضربه به مال، جان، حيثيّت و آبرو. «أَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ وَ لَتَسْمَعُنَّ ... أَذىً كَثِيراً» | |||
7- انتظار زخم زبان از مخالفان، سبب آمادگى مسلمانان است. «لتسمعنّ ...» | |||
8- مخالفان اسلام در ضربه زدن به مسلمانها، وحدت در هدف و گاهى وحدت در شيوه دارند. «لَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ ... وَ مِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا» | |||
9- دشمن به كم قانع نيست. «أَذىً كَثِيراً» | |||
10- صبر و تقوا در كنار هم رمز موفقيّت است. استقامت بدون تقوا، در افراد لجوج نيز پيدا مىشود. «تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا» | |||
11- صبر و تقوا، ملازم يكديگرند. كلمهى «ذلك» مفرد است، در حالى كه به صبر و تقوا كه دو چيزند، اشاره دارد. | |||
تفسير نور(10جلدى)، ج1، ص: 670 | |||
}} | |||
|-| | |||
اثنی عشری= | |||
===تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
لَتُبْلَوُنَّ فِي أَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ وَ لَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَ مِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا أَذىً كَثِيراً وَ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ ذلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ (186) | |||
شأن نزول: بعد از هجرت مهاجران به مدينه، مشركين دست تعدى به مال و ضياع اين جماعت كه در مكه داشتند دراز كرده، مىفروختند و هر كدام آنها در راه مىيافتند مىكشتند؛ حق تعالى جهت ثبات مؤمنين بر شدايد بيان فرمايد: | |||
تفسير اثنا عشرى، ج2، ص: 321 | |||
لَتُبْلَوُنَّ فِي أَمْوالِكُمْ: هر آينه البته به خدا قسم كه امتحان و آزمايش كرده مىشويد در مالهاى خود به نقصان و تلف، وَ أَنْفُسِكُمْ: و در نفسهاى خود به اذيت و آزار و غير آن از امراض و علل. | |||
ابن بابويه رضوان اللّه عليه از حضرت رضا عليه السّلام روايت نموده كه فرمود: هر آينه البته البته امتحان كرده مىشويد در مالهاى خود به اخراج زكات، و در نفسهاى خود به توطين بر صبر «1». | |||
وَ لَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ: و هر آينه بشنويد از آنان كه اهل كتابند، مِنْ قَبْلِكُمْ: پيش از شما، يعنى يهود و نصارى، وَ مِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا: و از كسانى كه مشرك شدند، أَذىً كَثِيراً: اذيت بسيار، يعنى سخنانى كه موجب رنجش خاطر شما شود، هم نسبت به پيغمبر و هم نسبت به شما، وَ إِنْ تَصْبِرُوا: و اگر صبر كنيد بر آزارها و ناملايمات، وَ تَتَّقُوا: و پرهيزيد از مكافات و انتقام ايشان، و آن را به منتقم حقيقى واگذاريد، فَإِنَّ ذلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ: پس بدرستى كه اين صبر و تقوا، از استقامت و استوارى و درستى كارهاى دين، و علامات ثبات بر آن است. يا صبر و تقوا، از عزائم امورى است كه واجب است عزم بر آن. | |||
تذكره: آيه شريفه دو مطلب را به مؤمنين تذكر فرمايد: 1- امتحان و آزمايش نسبت به اموال و نفوس خود، در مقابل اطاعت و فرمانبردارى. 2- صبر و تقوى در ورود ناملايمات و پرهيز از محرمات و منهيّات. | |||
}} | |||
|-| | |||
روان جاوید= | |||
===تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
لَتُبْلَوُنَّ فِي أَمْوالِكُمْ وَ أَنْفُسِكُمْ وَ لَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الْكِتابَ مِنْ قَبْلِكُمْ وَ مِنَ الَّذِينَ أَشْرَكُوا أَذىً كَثِيراً وَ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ ذلِكَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ (186) | |||
ترجمه | |||
و هر آينه آزموده مىشويد در مالهاتان و جانهاتان و هر آينه خواهيد شنيد از آنانكه داده شدند كتاب را پيش از شما و از آنانكه شرك آوردند ناگوار بسيار و اگر صبر كنيد و بپرهيزيد پس همانا اين از خوبترين كارها است.. | |||
تفسير | |||
دو امتحان بزرگ الهى يكى راجع باموال است كه مورد هر گونه آفات ميشود و بايد بنده صبر كند و راضى برضاى خدا باشد و از اداء صدقات واجبه بلكه مستحبه مضايقه ننمايد ديگر راجع بنفوس است كه بايد در راه خدا جهاد كند و از قتل و اسيرى و جراحت و مرض و تعب نترسد و در علل از حضرت رضا (ع) نقل نموده كه امتحان در اموال باخراج زكوة مال است و در أنفس بتوطين نفس بر صبر است و آنچه مؤمنين از كفار اهل كتاب و مشركين به بينند و بشنوند از ايذاء و ناملايمات از قبيل هجو پيغمبر (ص) و استهزاء بآنسرور و ساير مسلمين و طعن در دين و مذهب و غير اينها اگر صبر كنند و تقوى را شعار نمايند از كارهاى خوبى است كه بايد عزم ثابت بر آن نمود و خداوند قبل از صدور ناملايمات از كفار مسلمين را مطلع فرمود تا توطين نفس بر صبر و تقوى نمايند و در موقع ابتلاء خيلى ناگوار بر آنها نباشد و بتوانند خوب از امتحان جانى و مالى و ديدنى و شنيدنى بيرون بيايند. | |||
}} | |||
|-| | |||
اطیب البیان= | |||
===اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
لَتُبلَوُنَّ فِي أَموالِكُم وَ أَنفُسِكُم وَ لَتَسمَعُنَّ مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الكِتابَ مِن قَبلِكُم وَ مِنَ الَّذِينَ أَشرَكُوا أَذيً كَثِيراً وَ إِن تَصبِرُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ ذلِكَ مِن عَزمِ الأُمُورِ (186) | |||
البته مبتلي خواهيد شد ببلاي سخت در اموال خود و در نفوس خود و خواهيد شنيد از اهل كتاب و مشركين كلمات زشت و ناهنجار که موجب خشم و اذيت شما ميشود و اگر در اينکه بليات و استماع اينکه كلمات صبر كنيد و تقوي را پيشه خود كنيد پس اينکه عمل شما از بردباري در كارها است. | |||
لَتُبلَوُنَّ لام تأكيد است بمنزله لام قسم، نون هم تأكيد در تأكيد، تبلوا جمع و فتحه و او براي التقاء ساكنين است، و بلوي بمعني ابتلاء بمعني اختبار و امتحان است و مكرر گفته شده که امتحانات الهي نه براي كشف باطن است زيرا عالم ببواطن است بلكه براي امتياز خوب و بد است مؤمن و منافق و كشف حقايق بر خود شخص و بر ديگران لِيَمِيزَ اللّهُ الخَبِيثَ مِنَ الطَّيِّبِ انفال آيه 38 في اموالكم بذهاب اموالكم چه باداء حقوق ماليه از زكاة و خمس و ساير مصارف و چه بدست اعداء و غارت كردن آنها و چه در امر جهاد. | |||
و انفسكم بموت و قتل و جرح و مرض و غير اينها. | |||
وَ لَتَسمَعُنَّ لام و نون تأكيد مِنَ الَّذِينَ أُوتُوا الكِتابَ يهود و نصاري بلكه مجوس که در حكم اهل كتاب هستند مِن قَبلِكُم قبل از اسلام و نزول قرآن از تورية و زبور و انجيل. | |||
وَ مِنَ الَّذِينَ أَشرَكُوا كفار قريش و ساير مشركين اذي كثيرا که آنها هم نسبتهاي ناروا بپيغمبر صلّي اللّه عليه و آله و سلّم و اصحاب آن حضرت ميدادند و او را ساحر و كذاب و مجنون ميگفتند و هم اشعاري در هجو آنها ميسرودند و هم فتنه انگيزي ميكردند | |||
جلد 4 - صفحه 453 | |||
که موجب تالّم پيغمبر و اصحاب ميشد و البته در مقابل اينکه ابتلائات و اذيّتها بايد استقامت ورزيد. | |||
وَ إِن تَصبِرُوا تحمل اينکه اذيتها را نموديد که گفتند الصبر مفتاح الفرج وَ تَتَّقُوا خودداري كرديد و باصطلاح از ميدان در نرفتيد. | |||
فَإِنَّ ذلِكَ مِن عَزمِ الأُمُورِ بزرگترين اخلاق عزم در كار است تا بمقصد برسد. | |||
}} | |||
|-| | |||
برگزیده تفسیر نمونه= | |||
===برگزیده تفسیر نمونه=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
] | |||
اشاره | |||
(آیه 186) | |||
شأن نزول: | |||
هنگامی که مسلمانان، از مکّه به مدینه مهاجرت نمودند و از خانه و زندگی خود دور شدند مشرکان دست تجاوز به اموال آنها دراز کرده و به تصرف خود در آوردند. | |||
و به هنگامی که به مدینه آمدند، در آنجا گرفتار بدگویی و آزار یهودیان مدینه شدند، مخصوصا یکی از آنان به نام کعب بن اشرف شاعری بدزبان و کینهتوز بود که پیوسته پیامبر و مسلمانان را به وسیله اشعار خود هجو میکرد، حتی زنان و دختران مسلمان را موضوع غزلسرایی و عشقبازی خود قرار میداد. خلاصه کار وقاحت را به جایی رسانید که پیامبر صلّی اللّه علیه و آله به ناچار دستور قتل او را صادر کرد، و به دست مسلمانان کشته شد. | |||
تفسیر: | |||
از مقاومت خسته نشوید- این آیه در حقیقت هشدار و آماده باشی است به همه مسلمانان که گمان نکنند حوادث سخت زندگی آنها، پایان یافته و یا مثلا با کشته شدن کعب بن اشرف، شاعر بدزبان و آشوب طلب، دیگر ناراحتی و زخم زبان از دشمن نخواهند دید، نخست میفرماید: «شما در جان و مالتان | |||
ج1، ص359 | |||
مورد آزمایش قرار خواهید گرفت» (لَتُبْلَوُنَّ فِی أَمْوالِکُمْ وَ أَنْفُسِکُمْ). | |||
در جمله بعد میگوید: «بطور مسلم در آینده از اهل کتاب (یهود و نصاری) و مشرکان سخنان ناراحتکننده فراوانی خواهید شنید» (وَ لَتَسْمَعُنَّ مِنَ الَّذِینَ أُوتُوا الْکِتابَ مِنْ قَبْلِکُمْ وَ مِنَ الَّذِینَ أَشْرَکُوا أَذیً کَثِیراً). | |||
سپس قرآن به وظیفهای که مسلمانان در برابر این گونه حوادث سخت و دردناک دارند اشاره کرده و میگوید: «اگر استقامت به خرج دهید، شکیبا باشید، و تقوی و پرهیزکاری پیشه کنید، این از کارهایی است که (نتیجه آن روشن است و لذا) هر انسان عاقلی باید تصمیم انجام آن را بگیرد» (وَ إِنْ تَصْبِرُوا وَ تَتَّقُوا فَإِنَّ ذلِکَ مِنْ عَزْمِ الْأُمُورِ). | |||
تقارن «صبر» و «تقوا» در آیه گویا اشاره به این است که بعضی افراد در عین استقامت و شکیبایی، زبان به ناشکری و شکایت باز میکنند، ولی مؤمنان واقعی صبر و استقامت را همواره با تقوا میآمیزند، و از این امور دورند. | |||
}} | |||
|-|تسنیم= | |-|تسنیم= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]] | *[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]] | ||
}} | |||
|-|</tabber> | |-|</tabber> | ||