الْجَمَل

از الکتاب

آیات شامل این کلمه

«جَمَل» در لغت به معناى شترى است که تازه دندان برآورده، ولى یکى دیگر از معانى «جمل» طناب محکمى است که کشتى ها را با آن مهار مى کنند; و از آنجا که طناب و سوزن، تناسب بیشترى با هم دارند، بعضى این معنا را در تفسیر آیه بهتر دانسته اند. ولى بیشتر مفسران اسلامى معناى اول را ترجیح داده اند، و حق با آنها است.

ریشه کلمه

قاموس قرآن

شتر نر. ايضاً طناب كشتى(قاموس - اقرب الموارد) در صحاح آن را مطلق شتر و نيز طناب كشتى گفته و نر بودنش را از فراء نقل كرده است [اعراف:40] سمّ كشنده را سمّ گويند كه در بدن نفوذ مى‏كند. خياط به معنى سوزن است. عده‏اى از مفسران «جمل» را در آيه به معنى شتر گرفته و اينطور تفسير كرده‏اند: آنها به بهشت داخل نمى‏شود تا شتر داخل سوراخ سوزن شود . بنظر نگارنده اين معنى از دو جهت بعيد است يكى آنكه مناسب سوراخ سوزن شتر نيست دوّم اينكه در اين صورت «ابل» و يا«بعير» گفته مى‏شد كه به معنى مطلق شتر است نه جمل زيرا شتر نر اختصاصى از اين حيث تدارد ولى اگر جنل را درآيه به معنى طناب كشتى بگيريم چنانكه از 3 لغت معتبر نقل شد آن دو اشكال وارد نيست و معنى اين مى‏شود: وارد بهشت نمى‏شود تا طناب بادبان كشتى (با آن ضخامت) از سوراخ سوزن بگذرد. هر دو صورت آيه مبيّن آنست كه دخول كفّار به بهشت امكان‏پذير نيست. در قاموس و اقرب الموارد آم را در آيه ريسمان كشتى گفته‏اند و بعضى از مفسّران از ديگران يه طور احتمال نقل كرده‏اند. [مرسلات:32] صفر اصفر است (اقرب الموارد) جمالة جمع جمل. مهنى آيه: آن آتش شراره هائى مى‏افكند چون بنائى بلند كه گوئى شتران زرد گون است . گويا شراره در بزرگى به قصر و در رنگ به شتر تشبيه شده است. قصر را به معنى درخت بزرگ و جمالة را جمع به معناى ريسمان كشتى نيز گفته‏اند و اللّه العالم.