الدخان ٢٤
ترجمه
| الدخان ٢٣ | آیه ٢٤ | الدخان ٢٥ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«رَهْواً»: مصدر است و در معنی اسم فاعل، ساکن و آرام. گشاده. جدا شده. «أُتْرُکِ الْبَحْرَ رَهْواً»: دریا را باز و گشاده به حال خود بگذار. از دریا با آرامش خاطر عبور کن و بدون دغدغه آن را به حال خود رها ساز (نگا: معجم الفاظ القرآن الکریم). دریا را آرام بگذار و مجدّدا بدان عصا مزن و فرمان متّصل شدن مده. (رَهْواً) حال (الْبَحْرَ) یا حال ضمیر مستتر در (أُتْرُکْ) است.
تفسیر
نکات آیه
۱- دستور خداوند به موسى(ع) و بنى اسرائیل، در عبور از نیل و وانهادن رود آرام و فروهشته به حال خویش (و اترک البحر رهوًا) «رهو»، به معناى حالت آرام و یا گودى و شکافتگى شىء است.
۲- عبور بنى اسرائیل از رود نیل، در شرایط آرامش و حرکت رهوار آب * (و اترک البحر رهوًا) احتمال دارد که تعبیر «رهوًا» اشاره به حرکت آرام رود داشته باشد که عبور را آسان مى سازد. بر خلاف حرکت سیل آسا و پرخروشِ جریان رود در شرایط خاص جوى که عبور را مشکل مى سازد.
۳- اطمینان بخشى خداوند به موسى(ع) و بنى اسرائیل، در به سلامت عبور کردن آنان از دریا و غرق شدن فرعونیان (و اترک البحر رهوًا إنّهم جند مغرقون) هر چند عبارت «واترک ...» معناى فرمان را در خود نهفته دارد; اما قرین شدن «رهوًا» مى نمایاند که خداوند با بیان این صفت، در صدد اطمینان بخشى و ایجاد آرامش در روح موسى(ع) و اطرافیان آن حضرت بود.
۴- رود نیل، رودى گسترده و دریاگونه در عصر موسى(ع) (و اترک البحر) طبق نظر مفسران منظور از دریا در این آیات رود نیل است.
۵- محل عبور موسى(ع) و بنى اسرائیل از رود نیل، گذرگاهى وسیع و گسترده دامن (و اترک البحر رهوًا) برداشت یادشده بنابر این نکته است که «رهوًا» به معناى راه وسیع باشد; همان گونه که راغب در «مفردات» آن را پذیرفته است.
۶- لشگر فرعون، در تعقیب بنى اسرائیل پس از عبور آنان از نیل (و اترک البحر رهوًا إنّهم جند مغرقون) تعقیب، از واژه «جند» استفاده شده است.
۷- ورود گسترده لشگر فرعون به رود نیل، به منظور تعقیب بنى اسرائیل (إنّهم جند مغرقون) از این که غرق شدن به لشگر نسبت داده شده است، فراوان بودن تعداد کشته شدگان استفاده مى شود.
۸- قواى نظام فرعونى، محکوم به نابودى و ناتوان از پایدارى در برابر اراده الهى (و اترک البحر رهوًا إنّهم جند مغرقون)
۹- عوامل طبیعى، در خدمت تحقق اراده الهى (و اترک البحر رهوًا إنّهم جند مغرقون) خداوند، دریا را براى بنى اسرائیل گذرگاهى آرام قرار داد و همان دریا را غرق گاه فرعونیان ساخت.
موضوعات مرتبط
- بنى اسرائیل: اطمینان بنى اسرائیل ۳; تاریخ بنى اسرائیل ۱، ۲، ۶، ۷; تعقیب بنى اسرائیل ۶، ۷; تکلیف بنى اسرائیل ۱; عبور بنى اسرائیل از دریا ۳; عبور بنى اسرائیل از رودنیل ۱، ۲، ۶; مکان عبور بنى اسرائیل از رودنیل ۵; نجات بنى اسرائیل ۳
- خدا: آثار اراده خدا ۸; اطمینان بخشى خدا ۳; اوامر خدا ۱; مجارى اراده خدا ۹
- رودنیل: آرامش رودنیل ۲; تاریخ رودنیل ۴; رودنیل در دوران موسى(ع) ۴; وسعت رودنیل ۴، ۵
- عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى ۹
- فرعون: سپاه فرعون ۶; عجز سپاه فرعون ۸; هلاکت سپاه فرعون ۸
- فرعونیان: غرق فرعونیان ۳; فرعونیان در رودنیل ۷
- موسى(ع): اطمینان موسى(ع) ۳; رسالت موسى(ع) ۱; عبور موسى(ع) از دریا ۳; عبور موسى(ع) از رودنیل ۱; مکان عبور موسى(ع) از رودنیل ۵; نجات موسى(ع) ۳
