الإسراء ٣٢
ترجمه
الإسراء ٣١ | آیه ٣٢ | الإسراء ٣٣ | ||||||||||||||
|
معنی کلمات و عبارات
«لا تَقْرَبُوا الزِّنَا»: زنا نکنید. به عوامل قرب زنا و مقدّمات آن از قبیل: چشمچرانی، بیحجابی، خلوت با اجنبی، رفتن به کانونهای فساد، نگاه به کتابها و فیلمهای آلوده ... نزدیک نشوید. «فَاحِشَةً»: گناه زشت و کاملاً آشکار (نگا: آلعمران / نساء / و و ، اعراف / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشههای مشترک)
وَ لاَ تَنْکِحُوا مَا نَکَحَ آبَاؤُکُمْ... (۴)
وَ لَقَدْ هَمَّتْ بِهِ وَ هَمَ بِهَا... (۲) يَا أَيُّهَا النَّبِيُ إِذَا جَاءَکَ... (۱)
تفسیر
- آيات ۲۳ - ۳۹، سوره اسرى
- قضاء تشريعى خداوند به نپرستيدن جز او
- نيكى كردن به والدين ، از مهمترين واجبات بعد از توحيد
- آيه در مقام انحصار حكم به دوران پيرى پدر ومادر نيست !
- امر به تواضع وخضوع در برابر والدين ودعا براى آنها
- اشاره به وجه اينكه فرمود: اسرافكاران برادران شياطين هستند
- نهى از افراط وتفريط در انفاق
- نهى از فرزند كشى (چه دختر وچه پسر) از بيم فقر وگرسنگى كه در عرب رسم بوده
- نهى شديد از زناكارى
- بحثى قرآنى واجتماعى پيرامون حرمت زنا
- معناى جمله : ((فلايسرف فى القتل انه كان منصورا((
- نهى از تصرف در مال يتيم وامر به وفاء به عهد
- امر به مراعات عدالت ووفا در كيل ووزن وبيان ((خير(( و((احسن تاءويلا(( بودن آن
- نهى از متابعت از غير علم (لاتقف ما ليس لك به علم )
- اشاره به حكم فطرت به لزوم پيروى از علم يا پيروى از ظنّ به استناد حجت علمىوعقلى
- رد اشكالاتى به آيه كه مى گويد عمل به اين آيه خود متابعت از ظن است !
- تعليل نهى از پيروى از غير علم به : ((ان السمع والبصر والفوادكل اولئك كان عنه مسؤ ولا((
- كلام مجمع البيان در معناى آيه (ولاتقف ما ليس لك به علم ) ونقد آن
- نهى از تكبر وگردن فرازى كردن
- بحث روايتى
- رواياتى در ذيل جمله : ((وبالوالدين احسانا(( درباره نيكى كردن به پدر ومادر
- چند روايت در معناى ((اوابين ((
- رواياتى درباره اجتناب از افراط وتفريط در انفاق درذيل آيه : ((ولاتجعل يدك مغلولة الى عنقك ...((
- اعمالى كه با ايمان به خدا سازگارى ندارد
- چند روايت در ذيل آيه : ((ومن قتل مظلوما فقد جعلنا لوليه سلطانا...((
- رواياتى درباره پيروى نكردن از غير علم وتقسيم شدن ايمان ، بر اعضاء وجوارح (انالسمع والبصر...)
نکات آیه
۱- زنا، ممنوع و حرام است. (و لاتقربوا الزنى)
۲- پرهیز از هرگونه زمینه اى که موجب کشیده شدن انسان به زنا شود، لازم و واجب است. (و لاتقربوا الزنى) اینکه خداوند، به جاى «لاتزنوا» «(زنا نکنید) فرمود: «لاتقربوا الزنى» (به زنا نزدیک نشوید)، مى تواند براى توجه دادن به این نکته باشد که نه تنها عمل زنا ممنوع است; بلکه باید از عملى که در نهایت منجر به ارتکاب آن مى شود و از زمینه هاى گرایش به فحشاست، نیز پرهیز کرد.
۳- لزوم اجتناب انسان از زمینه هاى ابتلا به فحشا و گناهان بسیار زشت و بد فرجام (و لاتقربوا الزنى إنه کان فحشة و ساء سبیلاً) جمله «إنه کان فاحشة و ...» تعلیل براى نهى «لاتقربوا» است; یعنى، زنا چون فحشا و بد عاقبت است، لازم الاجتناب است، پس باید از فحشا و هر گناهى که عاقبت سوء دارد، پرهیز کرد.
۴- زنا، عملى بس زشت و پلید و راهى بس ناشایست در ارضاى غریزه جنسى (إنه کان فحشة و ساء سبیلاً) «فاحشة» به سخن و رفتارى مى گویند که زشتى آن بسیار است (مفردات راغب).
۵- زنا، عملى شایع و رایج در میان اعراب جاهلى [پیش از اسلام] (و لاتقربوا الزنى إنه کان فحشة و ساء سبیلاً)
۶- زشتى و پلیدى زنا، امرى نهفته در وجدان همه انسانهاى طول تاریخ (إنه کان فحشة و ساء سبیلاً) جمله اسمیه «إنه کان فاحشة و ساء سبیلاً» دلالت بر ثبوت و استمرار دارد و در ضمن تعلیلى است براى نهى «لاتقربوا الزنى». افزودن این تعلیل، براى برانگیختن مردم و مخاطبان جهت عمل به «لاتقربوا» است. چنین امرى هم، وقتى تأثیربخش خواهد بود که خود مردم بدى آن را بفهمند و اطلاق تعلیل، بد بودن آن را در نزد مردم مى رساند.
۷- عمل ناشایست زنا، داراى فرجامى بد و ناگوار براى فرد و جامعه (و ساء سبیلاً) از جمله «راههاى بد» راهى است که منتهى الیه و فرجام آن، ناشایست باشد. بنابراین «ساء سبیلاً» مى تواند مشعر به این معنا باشد که: زنا نه تنها خود فاحشه است; بلکه راهى است بد که فرجام و پیامد آن براى فرد و جامعه نیز، بد و ناپسند است.
۸- نهیها و نبایدهاى دین، مبتنى بر دفع مفاسد از انسانهاست. (إنه کان فحشة و ساء سبیلاً) پرداختن به تبیین علل و مفاسد عمل مورد نهى، مى تواند بیانگر این نکته باشد که: نبایدها و نهیهاى خداوند تابع مفاسد است.
۹- زشتى و قباحت زنا و بیراهه بودن آن در ارضاى طبیعى غریزه جنسى، ملاک حرمت آن است. (و لاتقربوا الزنى إنه کان فحشة و ساء سبیلاً) جمله «إنه کان فاحشة و ساء سبیلاً» به منزله تعلیل براى نهى است و مى تواند مفید معناى یاد شده باشد.
۱۰- تبیین پیامدهاى سوء اعمال ناپسند، و جدایى نهى از آنها از روشهاى هدایتى - تبلیغى قرآن (و لاتقربوا الزنى إنه کان فحشة و ساء سبیلاً)
روایات و احادیث
۱۱- «عن أبى جعفر(ع) قال: ... بعث الله محمداً و ... أنزل علیه فى سورة بنى اسرائیل بمکة ... و أنزل نهیاً عن أشیاء حذر علیها و لم یغلظ فیها و لم یتواعد علیها و قال:... «و لاتقربوا الزنا إنه کان فاحشة و ساء سبیلاً»... .;[۱] از امام باقر(ع) روایت شده است که فرمود:... خداوند حضرت محمد(ص) را برانگیخت و ... بر او آیاتى از سوره بنى اسرائیل را در مکه نازل فرمود ...[که در آن آیات]از چیزهایى که پرهیز از آنها لازم است; ولى در آن نهیها غلظت و شدت نشان نداده و بر ارتکاب موارد نهى وعید عذاب نداده است و فرمود: ... «و لاتقربوا الزنا إنه کان فاحشة و ساء سبیلاً»...».
۱۲- «عن أبى جعفر(ع) فى قوله: «و لاتقربوا الزنا إنه کان فاحشة» یقول: معصیة و مقتاً فإن الله یمقته و یبغضه قال: «و ساء سبیلاً» و هو أشد الناس عذاباً و الزنا من أکبر الکبائر;[۲] از امام باقر(ع) در باره یخن خدا « و لاتقربوا الزنا إنه کان فاحشة» روایت شده است که فرمود: خدا مى گوید:[زنا ]گناه و نفرت انگیز است; زیرا به شدت مورد تنفر و غضب الهى است [و درباره] «و ساء سبیلاً» فرمود: و زناکار عذابش از همه شدیدتر است و زنا از بزرگ ترین گناهان کبیره است».
موضوعات مرتبط
- احکام ۱، ۲: فلسفه احکام ۱، ۲ ۸، ۹
- انحراف جنسى: موارد انحراف جنسى ۴، ۹
- انسان: فطریات انسان ۶
- تبلیغ: روش تبلیغ ۱۰
- جامعه: آسیب شناسى اجتماعى ۷
- جاهلیت: رسوم جاهلیت ۵; زنا در جاهلیت ۵
- خدا: نواهى خدا ۱۱
- دین: تعالیم دین ۸
- زنا: آثار زشتى زنا ۹; اجتناب از مقدّمات زنا ۲; احکام زنا ۱، ۲; حرمت زنا ۱; زشتى زنا ۴; زشتى زنا در تاریخ ۶; زیان اجتماعى ۷; زیان فردى زنا ۷; فرجام شوم زنا ۷; فطریّت زشتى زنا ۶; فلسفه حرمت زنا ۹; گناه زنا ۱۲; نهى از زنا ۱۱
- عمل: زیان عمل ناپسند ۱۰; عمل ناپسند ۷
- غریزه جنسى: ارضاى غریزه جنسى ۴
- فحشا: اهمیت اجتناب از فحشا ۳
- قرآن: هدایتگرى قرآن ۱۰
- گناه: اهمیت اجتناب از گناه ۳; اهمیت اجتناب از مقدمات گناه ۳
- گناهان کبیره ۱۲:
- محرمات ۱: ملاک محرمات ۱ ۹
- مفاسد: اهمیت دفع مفاسد ۸
- واجبات ۲:
- هدایت: روش هدایت ۱۰