المؤمنون ١٠٨
ترجمه
| المؤمنون ١٠٧ | آیه ١٠٨ | المؤمنون ١٠٩ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«إِخْسَؤُوا»: بتمرکید! چخ! ساکت! این واژه برای راندن و دور کردن سگ به کار می‌رود و نسبت به انسان، برای ساکت کردن زبونانه است (نگا: بقره / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
فَإِنْ يَصْبِرُوا فَالنَّارُ مَثْوًى... (۰)
قَالُوا رَبَّنَا أَمَتَّنَا اثْنَتَيْنِ... (۱) وَ قَالَ الَّذِينَ فِي النَّارِ... (۱) إِنَ الَّذِينَ أَجْرَمُوا کَانُوا... (۰)
تفسیر
- آيات ۹۹ - ۱۱۸، سوره مومنون
- وصف حال مشركين در حال رويارو شدن با مرگ و تمناى بازگشت نمودن و عدم اجابت آن(قال ربّ ارجعون ...)
- معناى ((برزخ )) و مراد از: ((و من ورائهم برزخ الى يوم يبعثون ))
- مقصود از اينكه در قيامت حسب و نسبى در بين نيست و كسى ازحال ديگرى نمى پرسد
- توضيح اينكه اهل عذاب در مقام اعتراف و تقاضاى برگشت مى گويند: ((ربّنا غلبت علينا شقوتنا...))
- جواب رد خداوند به توبه و تقاضاى دوزخيان
- اشاره به برهانى براى مساءله بعث با بيان منزه بودن خداى ملك حق از انجام كار بيهوده و عبث .
- بحث روايتى
- پاره اى از روايات مربوط به برزخ و احوال آن
- در قيامت هر حسب و نسبى منقطع است جز حسب و نسب رسول اللّه (ص )
- روايتى ديگرى درباره بهشت و دوزخ و ساكنان آنها
نکات آیه
۱ - پاسخ منفى خداوند به فرصت خواهى دوزخیان (ربّنا أخرجنا منها ... قال اخسئوا فیها) «خَسْأ» (مصدر «اخسئوا») به معناى طرد کردن است. «اخسئوا» معادل بروید، گم شوید و... مى باشد. ضمیر «فیها» به دوزخ باز مى گردد.
۲ - حقارت و ذلت شدید کافران در دوزخ (قال اخسئوا فیها) «إخسأ» کلمه اى است که براى دور کردن سگ به کار مى رود.
۳ - خداوند، بیزار و خشمگین از سخن گفتن دوزخیان با او (ربّنا أخرجنا منها ... قال اخسئوا فیها و لاتکلّمون)
۴ - عدم امکان بازگشت انسان به دنیا، پس از برپایى قیامت (ربّنا أخرجنا منها ... قال اخسئوا فیها و لاتکلّمون)
۵ - دنیا، یگانه میدان عمل (ربّنا أخرجنا منها ... قال اخسئوا فیها)
۶ - «قال رسول اللّه(ص) ... لاتجالسوا مع شارب الخمر... فإنّهم کلاب أهل النار کما قال اللّه: «اخسئوا فیها و لاتکلّمون»; رسول خدا(ص) فرمود:... با شراب خوار همنشینى نکنید... زیرا آنان سگ هاى جهنم اند; همان طور که خداوند فرموده است: اخسئوا فیها و لاتکلّمون». ۱- جامع الأخبار، ص ۱۴۶; بحارالأنوار، ج ۷۶، ص ۱۴۸- ، ح ۶۳.
۷ - «عن حذیفة ان النبى قال: إنّ اللّه إذا قال لأهل النار «اخسئوا فیها و لاتکلّمون» عادت وجوههم قطعة لحم لیس فیها أفواه ولامناخیر تردّد النفس فى أجوافهم; حذیفه از رسول خدا(ص) روایت کرده [که آن حضرت فرمود:] آن گاه که خداوند به اهل آتش مى گوید: «اخسئوا فیها و لاتکلّمون». صورت هاى آنان به قطعه گوشتى تبدیل مى شود که در آن دهان و بینى نیست و نفس در درون آنان تردد مى کند». ۱- الدرالمنثور، ج ۶، ص ۱۲۱.
موضوعات مرتبط
- بازگشت به دنیا: استحاله بازگشت به دنیا ۴
- جهنم: سگهاى جهنم ۶
- جهنمیان: تحقیر جهنمیان ۲; ذلت جهنمیان ۲; رد استمهال جهنمیان ۱; صورت جهنمیان ۷; عذاب جهنمیان ۷; نفرت از استماع سخن جهنمیان ۳
- خدا: عوامل غضب خدا ۳
- دنیا: نقش دنیا ۵
- شرابخوار : تحقیر شرابخوار ۶; شرابخوار در جهنم ۶
- عمل: فرصت عمل ۵
- قیامت: ویژگیهاى برپایى قیامت ۴
- کافران: ذلت اخروى کافران ۲; کافران در جهنم ۲
