دَمّر

از الکتاب

آیات شامل این کلمه

ریشه کلمه

قاموس قرآن

هلاك شدن. [محمّد:10] در صحاح مى‏گويد: دمار به معنى هلاكت است «دَمَّرَهُ وَ دَمَّرَ عَلَيْهِ» هر دو به يك معنى است. طبرسى تدمير را هلاك كردن و راغب ادخال هلاكت در شى‏ء گفته است در اقرب گفته «دَمَرَ دُمُوراً وَ دِماراً» يعنى هلاك شد و «دَمَّرَهُمْ وَ عَلَيْهِمْ» يعنى آنها را هلاكت كرد. در نهج البلاغه خطبه 88 در صفت خدا فرموده «قاهِرُ مَنْ عَاَزَّهُ وَ مُدَّمِرُ مَنْ شاقَّهُ» يعنى غالب است بر كسيكه به فكر شراكت با اوست و هلاك كننده كسى است كه با اومخالفت كرد. [اعراف:137] آنچه فرعون و ق.مش مى‏ساختند هلاك و نابود كرديم [شعراء:172]، [اسراء:16] تدمير در تمام اين آيات به معنى هلاكت كردن است و چنانكه ملاحظه مى‏شود هم در انسان و هم در غير او به كار رفته است. روشن شد كه «دَمَّرَ« هم به نفسه و هم با «عَلى» متعدى مى‏شود بنا بر اين معنى آيه اوّلى آن است كه: خدا هلاكشان كرد و بر كفّار نظير آن است. راغب مى‏گويد در اين آيه مفعول دمّر محذوف است در اين صورت بايد تقدير آن چنين باشد «دَمَّرَ اللّهُ عَلَيْهِمْ مَا اخْتَصَّ بِهِمْ» زمخشرى نيز مانند راغب گفته است.