ظُلّة

از الکتاب

آیات شامل این کلمه

«ظُلَّه» از مادّه «ظِلّ» در اصل به معناى قطعه ابرى است که سایه مى افکند، بسیارى از مفسرین در ذیل آیه، چنین نقل کرده اند:

هفت روز، گرماى سوزانى سرزمین آنها را فرا گرفت، و مطلقاً نسیمى نمىوزید، ناگاه قطعه ابرى در آسمان ظاهر شد، و نسیمى وزیدن گرفت، آنها از خانه هاى خود بیرون ریختند و از شدت ناراحتى به سایه ابر پناه بردند. در این هنگام، صاعقه اى مرگبار از ابر برخاست، صاعقه اى با صداى گوش خراش، و به دنبال آن آتش بر سر آنها فرو ریخت، لرزه اى بر زمین افتاد، و همگى هلاک و نابود شدند.

ریشه کلمه

قاموس قرآن

(بضم ظاء و تشديد لام) سايبان. در مجمع ذيل آيه 56 نساء فرموده: «الظّلة الستره» مفردات ابرى كه سايه مى‏اندازد گفته و مى‏گويد: اغلب در شى‏ء مكروه به كار رود. [اعراف:171]. چون كوه را كنديم و بالاى سرشان برديم گوئى سايبان بود [شعراء:189]. آيه درباره قوم شعيب عليه السلام است كه توده ابرى ظاهر شد و عذاب به وسيله آن محوشان كرد ظاهر آن است كه ابر بر آنها سايه افكند و در زير آن قرار گرفتند پس عذاب شروع گرديد. جمع آن ظُلَل (بضم ظاء و فتح لام) است [لقمان:32]. [مرسلات:30-31]. ظاهراً مراد از ظل سايه ايست كه از دود تشكيل شده كه درباره دوزخيان فرموده: [واقعة:44-43]. و «لا بارِدٍ ولا كَريمٍ» بجاى «لاظَليلٍ» است، علت سه شعبه بودن دخان معلوم نيست به نظر مى‏آيد كه اولى معلول عدم توحيد، دومى معلول عدم عمل و سومى معلول عدم ايمان به آخرت باشد. كه در كفّار هيچ يك از سه اصل [بقره:62]. وجود ندارد در صافى از حضرت باقر عليه السلام نقل شده كه «ظِلٍ ذى ثَلثِ شُعَب» را دخان آتش فرموده‏اند. يعنى: برويد به سوى سايه سه شعبه از دود كه گوارا و خوش آيند نيست و از شعله آتش مانع نمى‏باشد.