بِحَرْب

از الکتاب

آیات شامل این کلمه

ریشه کلمه

قاموس قرآن

جنگ. [بقره:279] در اذن گذشت كه هر گاه «اذن» با باء متعدى شود به معنى علم است معنى آيه اين است: يقين كنيد به جنگ با خدا و رسول . [مائده:33] كسانيكه با خدا و رسول محاربه مى‏كنند و در زمين به فساد مى‏كوشند سزايشان فقط اين است كه كشته شوند و يا بردار شوند، يا يكى از دستها و يكى از پاهايشان به عكس يكديگر بريده شود، يا از آن سرزمين تبعيد شوند. كحارب و حدّاو محارب در مكتب اهل بيت عليه السلام كسى است كه صلاح به دست گيرد و ناامنى ايجاد كند (ياغى) خواه در شهر باشد يا در خارج آن امام باقر و صادق عليه السلام فرموده‏اند جزاء محارب به قدر استحقاق اوست پس اگر مرتكب قتل شده، كشته مى‏شود و اگر قتل نفس كرده و مال هم گرفته است حدّ او كشتن و بردار زدن است. و اگر مال مردم را گرفته و قتل نفس نكرده است جزايش بريدن يك دست و يك پاى است به عكس يكديگر. و اگر فقط راه را نا امن كرده سزايش تبعيد است. از آن شهر به شهر ديگر تبعيدمى شود تا توبه كند. (مجمع البيان) بقيهّه مطلب در «صلب» ديده شود. [آل عمران:39] ملائكه زكريا را ندا كردند در حاليكه او را محراب ايستاده نماز مى‏خواند. محراب كه جمع آن محاريب است چهار بار در قرآن مجيد آمده است مجمع البيان گويد: محراب جاى امام از مسجداست و اصل آن به معنى بهترين محلّ مجلس است به مسجد نيز محراب گويند. گفته‏اند اصل آن از حرب است زيرا كه در آنجا با شيطان محاربه مى‏شوند. راغب در ضمن چند وجه در اين باره گويد: محراب مسجد را از آن محراب گويند كه محل جنگ با شيطان و هواى نفس است . به نظر نگارنده مراد از محراب در آيات شريفه تمام مسجد است نه فقط محراب آن فقط محراب آن و علّت اين تسميه همان جنگ باشيطان و نفس است در هر مسجد و غير آن كه نماز خوانده شد آن محل جاى جنگ با نفس و شيطان و كفر است. داعى نداريم كه به محراب مسجد اختصاص بدهيم اللّهم آنكه معنى محراب در اصل به معنى صدر مجلس باشد نه مأخوذ از حرب. ظهور آيات [آل عمران:37-39] [مريم:11] [ص:21] همه در مسجد است نه فقط محراب آن يعنى در معبد بر او وارد شد، در معبد نماز مى‏خواند از معبد خارج شد، و از ديوار معبد بالا رفتند. * [سباء:13] محاريب را مجمع البيان خانه‏هاى شريعت و به قولى قصرها و مساجد كه در آنها عبادت مى‏شد گفته است. ايضاً از شاعرى در وصف محبوبه‏اش نقل مى‏كند. رَبَّةُ مِحْرابٍ اذا جِئْتُها لَمْ اَلْقِها اَوْ اَرْتَقى سُلَّماً او صاحب كاخى بلند است چون بيايم ملاقاتش نكنم مگر آنكه با نردبان نزد او بالا روم. احتمال مى‏دهم: كاخ را از ان جهت محفوظ و مصون مى‏شود چنانكه جنگ به او مصونيت مى‏دهد. مراد از محاريب در آيه شريفه معابد و يا كاخها است .