النساء ١١٧
ترجمه
| النساء ١١٦ | آیه ١١٧ | النساء ١١٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«یَدْعُونَ»: به فریاد می‌خوانند. عبادت می‌کنند (نگا: انعام / و یونس / ، هود / و ...). «مِن دُونِهِ»: غیر از او. «إِنَاث»: جمع أُنثَی، ماده‌ها. مراد این که معبودهای آنان همچون زنان ضعیفند و عربها هر چیز ضعیفی را أُنْثی می‌نامیدند. یا این که هر قبیله‌ای از عربها بتهای خود را (أُنثَی) می‌نامیدند. و می‌گفتند: أُنثَی بَنِی فُلانٍ. أُنثَی به چیز بی‌جان هم گفته شده و بدین سبب (إنَاث) معنی مردگان نیز دارد. «مَرِیداً»: بسیار متمرّد. صیغه مبالغه مارِد. سرکش از ماده (مرد).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
قَالُوا سُبْحَانَکَ أَنْتَ وَلِيُّنَا... (۱) وَ جَعَلُوا بَيْنَهُ وَ بَيْنَ... (۰) وَ جَعَلُوا الْمَلاَئِکَةَ الَّذِينَ... (۱) أَ لَکُمُ الذَّکَرُ وَ لَهُ الْأُنْثَى (۱) إِنْ هِيَ إِلاَّ أَسْمَاءٌ... (۰) وَ جَعَلُوا لِلَّهِ شُرَکَاءَ الْجِنَ... (۰)
أَ لَمْ أَعْهَدْ إِلَيْکُمْ يَا بَنِي... (۱) سُبْحَانَ اللَّهِ عَمَّا يَصِفُونَ (۰) أَ فَرَأَيْتُمُ اللاَّتَ وَ الْعُزَّى (۰) وَ مَنَاةَ الثَّالِثَةَ الْأُخْرَى (۰) تِلْکَ إِذاً قِسْمَةٌ ضِيزَى (۰) يَا أَبَتِ لاَ تَعْبُدِ الشَّيْطَانَ... (۲) قَالُوا سُبْحَانَکَ أَنْتَ وَلِيُّنَا... (۱)
تفسیر
نکات آیه
۱- هر معبودى جز خداوند موجودى ضعیف و مقهور حوادث (ان یدعون من دونه الا انثاً) «اناث» جمع «انثى»، به معناى موجود ضعیف و تأثیرپذیر است.
۲- مشرکان، پرستنده بتها و مجسمه هایى با نامهاى زنانه (ان یدعون من دونه الا انثاً)
۳- خداوند تنها موجود قاهر، تأثیرناپذیر و سزاوار پرستش (ان یدعون من دونه الا انثاً)
۴- هیچ موجودى جز خداوند صلاحیت براى خدایى و پرستش ندارد. (ان یدعون من دونه الا انثاً)
۵- تأثیرپذیرى موجودات، دلیل عدم صلاحیت آنان براى خدایى و پرستش (ان یدعون من دونه الا انثاً)
۶- شیطان، موجودى سرکش و فاقد هرگونه خیر و فضیلت (و إن یدعون شیطناً مریداً) مرید از مصدر «مرود» به معناى سرکشى و خروج از طاعت است (مجمع البیان). مفردات راغب «مرید» را به معناى عارى از خیر دانسته است.
۷- پرستش هر معبودى جز خداوند، در حقیقت شیطان پرستى است. (ان یدعون ... و إن یدعون شیطناً مریداً)
۸- اطاعت از شیطان، خاستگاه بت پرستى (ان یدعون من دونه الا انثاً و إن یدعون شیطناً مریداً) چون دو جمله «ان یدعون ...» و «ان یدعون الا شیطناً» داراى حصر است و مفهوم هر یک منطوق دیگر را نفى مى کند، براى رفع تنافى مى توان گفت جمله دوم بیانگر علت مضمون جمله اول است، یعنى بت پرستى برخاسته از اطاعت شیطان مى باشد. گفتنى است بنابراین مبنا «یدعون» در جمله دوم به معناى اطاعت است نه پرستش.
موضوعات مرتبط
- بت پرستى: منشأ بت پرستى ۸
- خدا: اختصاصات خدا ۴
- شرک: عبادى ۷
- شیطان: اطاعت از شیطان ۷، ۸ ; بغى شیطان ۶ ; سرزنش شیطان ۶ ; صفات شیطان ۶
- عبادت: خدا ۳، ۴
- مشرکان: بت پرستى مشرکان ۲
- معبود: شرایط معبود ۵ ; ضعف معبود ان باطل ۱ ; معبود پسندیده ۳، ۴، ۵
- موجودات: صفات موجودات ۵
