تفسیر:المیزان جلد۱۰ بخش۷: تفاوت میان نسخه‌ها

==گفتار بعضى از مفسران در مقصود از لفظ (كلمه ) در آيه شريفه رد آن ==

و چه بسا كه بعضى از مفسرين گفته باشند كه منظور از لفظ «'''كلمه '''» در آيه شريفه ، كلمه عذاب است ، و اما جمله «'''انهم لا يؤ منون '''» در حقيقت بيان علت عذاب است ، چيزى كه هست حرف «'''لام '''» در آن در تقدير است ، و تقدير كلام چنين است : «'''كذلك '''» يعنى ((كثبوت هذه الحجة عليهم حقت كلمة ربك على الذين فسقوا و هى وعيدهم بالعذاب و انما حقت عليهم العذاب لانهم لا يؤ منون - نظير ثبوت آن حجت - كه قبلا گفتيم - بر مشركين ، مساءله كلمه پروردگارت بر عموم فاسقان است ، و آن كلمه عبارت است از تهديدشان به عذاب و اگر اين كلمه بر فاسقان محقق شد براى اين بود كه فاسقان ايمان نياوردند) ))

و اين حجت - همانطور كه در بيان قبلى توجه كرديد - حجتى است ساده كه بت پرستان نيز به حق بودن آن اعتراف دارند، ليكن وجهه آن حجت را برگردانده ، آن را دليل بر مدعاى خود يعنى ربوبيت اربابها گرفتند، و با اين حجت استدلال كردند به اينكه آن ربها استحقاق عبادت دارند نه خداى تعالى ، و منشاء اين اشتباهشان اين بود كه معتقد بودند به اينكه تدبير هر ناحيه از نواحى مختلف عالم به دست يكى از آن ربها است ، و چون تدبير آن ناحيه به دست اوست پس رب آن ناحيه نيز همو است .

پس ، آيه شريفه همين جا مشركين را مورد مؤ اخذه قرار مى دهد كه پس ‍ شما اعتراف داريد كه همه تدبيرها منتهى به اللّه تعالى مى شود، و چگونه ممكن است منتهى نشود با اينكه خالق همه عالم او است ، و نيز همو است كه عالم را بقاء مى دهد، پس حقيقت ربوبيت نيز مختص به او است ، و تنها او است كه مستحق عبادت است ، نه كسى ديگر.