تفسیر:المیزان جلد۱ بخش۱۰: تفاوت میان نسخه‌ها

اين همان حقيقتى است كه «آيات قدر» نيز بر آن دلالت دارد. مانند آيه: «'''و إن من شئ إلّا عندنا خزائنه، و ما ننزّله إلّا بقدر معلوم'''»: (هيچ چيز نيست مگر آن كه نزد ما خزينه هاى آن است، و ما نازل و درخور اين جهانش نمی كنيم، مگر به اندازه اى معلوم). و آيه: «'''إنّا كلّ شئ خلقناه بقدر'''»: ما هر چيزى را به قدر و اندازه خلق كرده ايم. و آيه: «'''و خلق كلّ شئ، فقدّره تقديرا'''»: (و هر چيزى آفريد و آن را به نوعى اندازه گيرى كرد). و آيه: «'''(الّذى خلق فسوّى، و الّذى قدّر فهدى'''»: (آن كسى كه خلق كرد، و خلقت هر چيزی را تكميل و تمام نمود، و آن كسى كه هرچه را آفريد، اندازه گيرى و هدايتش فرمود).  

آيه اوّلى و نيز بقيه آيات، همه دلالت دارند بر اين كه هر چيزى از ساحت اطلاق به ساحت و مرحله تعيّن و تشخّص نازل می شود، و اين خداست كه با تقدير و اندازه گيرى خود، آن ها را نازل می سازد. تقديری كه هم قبل از هر موجود هست، و هم با آن، و چون معنا ندارد كه موجودى در هستی اش محدود و مقدّر باشد، مگر آن كه با همه روابطى كه با ساير موجودات دارد محدود باشد و نيز، از آنجایی كه يك موجود مادى با مجموعه اى از موجودات مادى ارتباط دارد، و آن مجموعه براى وى نظير قالب اند، كه هستى او را تحديد و تعيين مى كند، لاجرم بايد گفت: هيچ موجود مادى نيست، مگر آن كه به وسيله تمامى موجودات مادى كه جلوتر از او و با او هستند قالب گيرى شده، و اين موجود، معلول موجود ديگرى است مثل خود.