المؤمنون ٣: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
QRobot edit
(افزودن سال نزول) |
(QRobot edit) |
||
| خط ۲۶: | خط ۲۶: | ||
[[الفرقان ٧٢ | وَ الَّذِينَ لاَ يَشْهَدُونَ الزُّورَ...]] (۱) | [[الفرقان ٧٢ | وَ الَّذِينَ لاَ يَشْهَدُونَ الزُّورَ...]] (۱) | ||
</div> | </div> | ||
== نزول == | |||
'''شأن نزول آیات ۱ تا ۱۱:''' | |||
محمد بن العباس بعد از دو واسطه از عیسى بن داود او از امام کاظم علیه‌السلام نقل نماید که فرمود: این آیات درباره رسول خدا صلی الله علیه و آله و امام على علیه‌السلام و حضرت فاطمه علیهاالسلام و امام حسن و امام حسین علیهم‌السلام نازل گردیده است.<ref> البرهان فی تفسیر القرآن.</ref> | |||
ابوهریرة گوید: هنگامى که رسول خدا صلى الله علیه و آله نماز می‌خواند، چشم خود را به طرف آسمان متوجه می‌کرد سپس آیه ۲ نازل گردید و بعد از نزول آیه پیامبر هنگام اداى نماز سر خود را به زیر افکند.<ref> المستدرک از حاکم و تفسیر ابن مردویه.</ref> | |||
و نیز گویند: رسول خدا صلی الله علیه و آله در هنگام نماز به اطراف خود نیز توجه می‌نمود، چنان که از ابن سیرین نیز مرسلا روایت گردیده است و سپس آیه ۲ نازل گردیده.<ref> تفسیر ابن مردویه و سنن سعید بن منصور.</ref> | |||
شیخ بزرگوار ما بدون ذکر عنوان شأن و نزول گوید: پیامبر هنگام نماز چشم خود را به طرف آسمان متوجه می‌کرد و وقتى که آیه ۲ نازل گردید، نظر خود را به طرف پائین و به سمت مصلى متوجه نمود که علامت خضوع و خشوع در نماز بوده است. | |||
== تفسیر == | == تفسیر == | ||
<tabber> | <tabber> | ||
المیزان= | المیزان= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۵_بخش۱#link1 | آيات ۱-۱۱، سوره مؤ منون]] | *[[تفسیر:المیزان جلد۱۵_بخش۱#link1 | آيات ۱-۱۱، سوره مؤ منون]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۵_بخش۱#link2 | معناى ((فلاح )) و ((ايمان واقعى ))]] | *[[تفسیر:المیزان جلد۱۵_بخش۱#link2 | معناى ((فلاح )) و ((ايمان واقعى ))]] | ||
| خط ۴۸: | خط ۶۱: | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۱۵_بخش۲#link17 | (در باره فلسفه و حكمت تشريع ازدواج موقت در اسلام )]] | *[[تفسیر:المیزان جلد۱۵_بخش۲#link17 | (در باره فلسفه و حكمت تشريع ازدواج موقت در اسلام )]] | ||
}} | |||
|-|نمونه= | |-|نمونه= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:نمونه جلد۱۴_بخش۵۶#link115 | تفسیر آیات]] | *[[تفسیر:نمونه جلد۱۴_بخش۵۶#link115 | تفسیر آیات]] | ||
}} | |||
|-| تفسیر نور= | |||
===تفسیر نور (محسن قرائتی)=== | |||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
وَ الَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ «3» وَ الَّذِينَ هُمْ لِلزَّكاةِ فاعِلُونَ «4» | |||
و آنان كه از بيهوده روى گردانند. و همان كسانى كه زكات مى‌پردازند. | |||
}} | |||
|-| | |||
اثنی عشری= | |||
===تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
وَ الَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ «3» | |||
وصف دوم مؤمنين مى‌فرمايد: | |||
وَ الَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ: و آنانكه ايشان از سخن بيهوده و كار بى‌فايده اعراض كنند و رو برگرداننده‌اند. | |||
بيان: در اين «لغو» وجوهى است: | |||
1- باطل. | |||
2- دروغ. | |||
3- دشنام. | |||
4- تمام گناهان. | |||
---- | |||
«1». وسايل الشيعه، ج 4، كتاب الصّلوة، ابواب افعال الصّلوة، ص 683، روايت 16. | |||
«2». وسائل الشيعه، كتاب الطهارة، ابواب مقدمة العبادات ج 1، ص 48، حديث 7. | |||
جلد 9 - صفحه 110 | |||
5- على بن ابراهيم قمى- لغو را تفسير به غنا و ملاهى نموده. | |||
6- ارشاد مفيد- از حضرت امير المؤمنين عليه السّلام: كلّ قول ليس فيه ذكر «1» فهو لغو. هر گفتارى كه نيست در آن ذكرى (يعنى ياد خدا يا يادآورى بموعظه) پس آن لغو است. «2» 7- مجمع- از حضرت صادق عليه السّلام تفسير آيه اينست كه مى‌گويد مرد براى تو باطلى را، ياد مى‌آورد تو را به آنچه نيست در تو؛ پس روى برگردانى براى خدا. و در روايت ديگر مراد، غنا ملاهى است. «3» تنبيه: خداى تعالى وصف فرموده مؤمنين را به اينكه اعراض كننده‌اند از لغو، يعنى بجا نياورند آن را و راضى به آن نيستند و مخالطه ننمايند با كسى كه آن را بجا آورد؛ و لذا در آيه ديگر فرمود «وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا كِراماً». و بعد از وصف به خشوع در نماز، توصيف فرمود ايشان را به اعراض از لغو، تا جمع نمايد براى ايشان فعل و ترك شاقه بر نفس را كه قاعده بناى تكليف مى‌باشند. | |||
}} | |||
|-| | |||
روان جاوید= | |||
===تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ | |||
قَدْ أَفْلَحَ الْمُؤْمِنُونَ «1» الَّذِينَ هُمْ فِي صَلاتِهِمْ خاشِعُونَ «2» وَ الَّذِينَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ «3» وَ الَّذِينَ هُمْ لِلزَّكاةِ فاعِلُونَ «4» | |||
وَ الَّذِينَ هُمْ لِفُرُوجِهِمْ حافِظُونَ «5» إِلاَّ عَلى أَزْواجِهِمْ أَوْ ما مَلَكَتْ أَيْمانُهُمْ فَإِنَّهُمْ غَيْرُ مَلُومِينَ «6» فَمَنِ ابْتَغى وَراءَ ذلِكَ فَأُولئِكَ هُمُ العادُونَ «7» وَ الَّذِينَ هُمْ لِأَماناتِهِمْ وَ عَهْدِهِمْ راعُونَ «8» وَ الَّذِينَ هُمْ عَلى صَلَواتِهِمْ يُحافِظُونَ «9» | |||
أُولئِكَ هُمُ الْوارِثُونَ «10» الَّذِينَ يَرِثُونَ الْفِرْدَوْسَ هُمْ فِيها خالِدُونَ «11» | |||
ترجمه | |||
- بتحقيق رستگار شدند گروندگان | |||
آنانكه ايشانند در نمازشان خشوع داران | |||
و آنانكه ايشانند از بيهوده روى گردانان | |||
و آنانكه ايشانند مر زكوة را ادا كنندگان | |||
و آنانكه ايشانند مرعورتهاشانرا نگاهداران | |||
مگر بر جفتهاشان يا آنچه را مالك شد دستهاشان پس بدرستيكه ايشان نيستند ملامت شدگان | |||
پس كسانيكه جويند سواى اين را پس آنگروه آنانند متجاوزان | |||
و آنانكه ايشانند مر امانتهاشان و پيمانشان را رعايت كنندگان | |||
و آنانكه ايشان بر نمازشان محافظت ميكنند | |||
آنگروه ايشانند وارثان | |||
آنانكه بميراث ميبرند بهشت برين را ايشانند در آن جاودانيان. | |||
تفسير | |||
- خداوند متعال در اين سوره مباركه ابتداء فرموده ببشارت بر اهل ايمان و اعتقاد جزمى بوحدانيّت خدا و ثبوت روز جزا و نبوّت خاتم انبياء و امامت ائمه هدى برستگارى و فلاح كه ثمره اين عقائد حقّه و نتيجه آنها است در دنيا و آخرت از قبول اعمال و نيل بمثوبات و امن از آفات خلاصه آنكه وصول بكليّه خيرات دائمى است و پس از آن بيان فرموده اوصاف ايشانرا باين تقريب كه آنها كسانى هستند كه در نمازشان با خضوع و خشوعند و آندو حالتى است كه در اعضاء انسان حاصل ميشود از توجّه بامر مهمّ و ترس از آن كه موجب تذلّل و انكسار است چنانچه در | |||
---- | |||
جلد 3 صفحه 629 | |||
مجمع از پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم روايت نموده كه آنحضرت مرديرا ديد در نماز با ريش خود بازى ميكند فرمود اگر قلب اين مرد خشوع داشت جوارح او خاشع بود و نيز از آنحضرت روايت شده كه هر مقداريكه زياد شود خشوع جسد از خشوع قلب پس آن نزد ما نفاق است و بنظر حقير وقتى انسان در نماز چشمش بموضع سجودش باشد و بدنش آرام خشوع صادق است و كمال آن بانكسار وجه و انحدار اعضاء و رقت صوت و تغيير لون و جريان اشك و امثال اينها است چنانچه در مجمع نقل نموده كه پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم در نماز چشم خود را بسوى آسمان بلند ميفرمود و چون اين آيه نازل شد سر مبارك را بزير و چشمش را بزمين افكند و قمى ره نقل فرموده كه خشوع در نماز بزير انداختن چشم و اقبال شخص بنماز است و نيز آنها كسانى هستند كه از كارهاى بيهوده و بى‌ثمر و باطل روى گردانند چون اين معناى لغوى لغو است ولى قمى ره آنرا به غناء و ملاهى تفسير فرموده و در ارشاد مفيد از امير المؤمنين عليه السّلام نقل نموده كه هر قولى كه خالى از ذكر خدا باشد لغو است و در مجمع از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه آن عبارت از آنستكه كسى سخن باطل و نسبت ناروائى از كسى بشنود و صرف نظر نمايد از او براى خدا و ظاهرا مراد امام بيان اعراض از لغو باشد و تفسير آن بغنا و ملاهى و دروغ و فحش و كليّه معاصى از باب بيان افراد كامله است و نيز ايشان كسانى هستند كه زكوة مال خود را اعمّ از واجب و مستحبّ ادا مينمايند و بعضى آنرا مخصوص بواجب دانسته‌اند و قمّى ره از امام صادق عليه السّلام نقل نموده كه كسيكه يك قيراط از زكوة مال خود را ندهد نه مؤمن است نه مسلمان نه كرامتى دارد و اطلاق فعل بر تأديه باعتبار بودن آنست از افراد آن و نيز اهل ايمان مردانى هستند كه عورتهاى خودشان را از نظر و تصرّف غير حفظ ميكنند و بر هر كس آنرا حرام ميدانند مگر بر زنهاشان اعمّ از عقدى و صيغه يا كنيزهاشان كه در صورت حفظ ننمودن از آنها مورد ملامت نخواهند بود و به اعتبار متضمّن بودن حفظ، اعتقاد بحرمت را متعدّى بعلى شده و عرب كنيز را ملك يمين ميگويد چون در دست صاحبش ميباشد و خداوند مملو كيّت كفار حربى را براى مصالحى كه عمده آن هدايت و ارشاد آنها بدين اسلام و احكام آن بتدريج است انفاذ فرموده و بيانش خارج از وظيفه تفسير است پس كسانيكه تعدّى نمايند | |||
---- | |||
جلد 3 صفحه 630 | |||
و طلب كنند غير از منكوحه و مملوكه را متجاوز و متعدّى و ظالمند و نيز ايشان كسانى هستند كه مراعات امانت خدا و پيغمبر و مردم را كه دين و قرآن و عترت طاهره و ودائع اشخاص است مينمايند بحفظ و اطاعت و احترام و اصلاح و ردّ نمودن و همچنين مراعات عهد خدا را با آنها در اوامر و نواهى او و مراعات عهد خودشان را با خدا در عهود و نذورشان و مراعات عهد خودشان را با خلق در كليّه معاملات جائزه مينمايند و تخلّف نميكنند و اينكه اماناتهم بصيغه جمع فرموده شايد بملاحظه امانت خدا و پيغمبر و خلق باشد و شايد براى موافقت با قول خداوند إِنَّ اللَّهَ يَأْمُرُكُمْ أَنْ تُؤَدُّوا الْأَماناتِ إِلى أَهْلِها و «امانتهم» بلفظ مفرد نيز قرائت شده و اسم جنس واحد و كثير در آن يكسان است و اختلاف تعبير براى تفنّن در عبارت است لذا از عهد بلفظ مفرد تعبير شده و براى اهميّت نماز در آخر اوصاف باز نام آنرا برده و محافظت اوقات و حدود نماز را ذكر فرموده و صلوات بصيغه جمع قرائت مشهور و آن احسن است و در روايت كافى از امام باقر عليه السّلام اختصاص بنماز واجب داده شده و كسانيكه جامع اين صفات حسنه‌اند وارث بهشتند كه ايشانرا خداوند مانند وارثان اموال بدون اخذ عوض مالك بهشت قرار داده و فردوس را بعضى از اسماء بهشت دانسته‌اند و بعضى آنرا ببلندترين درجات بهشت تفسير فرموده‌اند و در مجمع از پيغمبر صلّى اللّه عليه و آله و سلّم روايت نموده كه فرمود هيچيك از شما نيست مگر آنكه براى او دو منزل است يك منزل در بهشت و يك منزل در جهنّم پس اگر كسى بميرد و داخل در جهنّم شود اهل بهشت وارث منزل او خواهند بود و قمّى ره اينمعنى را از امام صادق عليه السّلام نقل نموده بعلاوه آنكه بعد از ورود اهل بهشت در آن، منازل آنانرا در جهنّم بايشان ارائه ميدهند و ميگويند اگر شما معصيت كار بوديد اينجا منزل شما بود و آنها بقدرى خوشحال ميشوند كه اگر كسى از خوشحالى آنجا ميمرد ميمردند و نيز بعد از ورود اهل جهنّم در آن، منازل آنانرا در بهشت بآنها ارائه ميدهند و ميگويند اگر شما ثواب كار بوديد اينجا منزل شما بود و آنها بقدرى محزون ميشوند كه اگر كسى از حزن ميمرد ميمردند پس آنها منازل اينها و اينها منازل آنها را ارث ميبرند و اين است مراد از قول خداوند اولئك هم الوارثون الّذين يرثون الفردوس هم فيها خالدون و هر كس در بهشت جاى گزين گردد هميشه آنجا | |||
---- | |||
جلد 3 صفحه 631 | |||
خواهد بود و از امير المؤمنين عليه السّلام در عيون روايت نموده كه فرمود اين آيه در شأن من نازل شده و معلوم است كه فردا كمل اهل ايمان و جامع اعلى مراتب اوصاف مذكوره در آيات سابقه و «قسيم الجنّة و النّار» او است سلام اللّه عليه و على اولاده الطّاهرين .. | |||
}} | |||
|-| | |||
اطیب البیان= | |||
===اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
وَ الَّذِينَ هُم عَنِ اللَّغوِ مُعرِضُون‌َ «3» | |||
و كساني که از لغو اعراض ميكنند، لغو اقسامي دارد و درجاتي. | |||
1- الدنيا (وَ ما هذِه‌ِ الحَياةُ الدُّنيا إِلّا لَهوٌ وَ لَعِب‌ٌ). عنكبوت آيه 64 بايد مؤمن زهد در دنيا و ترك علاقه باو و اعراض از او داشته باشد. | |||
2- در اخبار تفسير بغناء و ملهيات كرده‌اند. | |||
3- تفسير بكذب شده است. | |||
جلد 13 - صفحه 357 | |||
4- تفسير بكليه معاصي شده. | |||
5- تفسير باموري که لغو و بي‌فائده است. | |||
و بالجمله لغو شامل جميع اينکه اقسام ميشود و اينکه اقسام بيان مصاديق آن است مؤمن بايد دائما بفكر آخرت و عاقبة كارها بر آيد بعبادت و بنده‌گي و تحصيل سعادت و رستگاري مشغول باشد و هر چه او را از خدا و دين و بنده‌گي باز ميدارد غفلت نكند حتي امور دنيوي از تحصيل معاش و دستگيري از افتاده‌گان و احسان به بندگان را بقصد قربت و نيل به سعادت بجا آورد و اينکه معني به معني اتم آن در خاندان نبوت بوده، لذا در اخبار بسيار تفسير باين خاندان شده و تعبير بمسلمين شده که تسليم صرف باشد به جميع واردات و جميع عبادات و ترك كليه معاصي و ملهيات. | |||
در اخبار زيادي در كافي دارد قريب باين معني که هر روز و شبي با انسان تكلم ميكند که من شاهد اعمال امروز و امشب تو هستم ديروز نبودم و فردا هم نيستم. (ما فات مضي و ما سيأتيك فاين- قم فاغتنم الفرصة بين العدمين). | |||
}} | |||
|-| | |||
برگزیده تفسیر نمونه= | |||
===برگزیده تفسیر نمونه=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
] | |||
(آیه 3)- دومین صفتی را که بعد از صفت خشوع در نماز برای مؤمنان بیان | |||
ج3، ص241 | |||
می‌کند این است که: «و آنها که از لغو و بیهودگی روی گردانند» (وَ الَّذِینَ هُمْ عَنِ اللَّغْوِ مُعْرِضُونَ). | |||
در واقع تمام حرکات و خطوط زندگی آنان هدفی را دنبال می‌کند، هدفی مفید و سازنده چرا که «لغو» به معنی کارها، سخنان و افکار بی‌هدف و بدون نتیجه مفید است. | |||
}} | |||
|-|تسنیم= | |-|تسنیم= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]] | *[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]] | ||
}} | |||
|-|</tabber> | |-|</tabber> | ||
