گمنام

تفسیر:المیزان جلد۱۵ بخش۱۶: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
 
خط ۲۲۸: خط ۲۲۸:
بنابراين، مراد از جملۀ «إذَا دُعُوا إلَى اللّهِ وَ رَسُولِهِ لِيَحكُمَ بَينَهُم»، دعوت بعضى از مردم است كه به منازع خود پيشنهاد كرده اند: «بيا تا خدا و رسول را بين خود حَكَم قرار دهيم»، به دليل اين كه جمله با لفظ «إذَا» آغاز شده، و اگر اين آيه درباره مورد خاصى نبود، بلكه مراد از آن دعوت عمومى خدا و رسول، و يا به عبارت ديگر حكم خدا به وجوب رجوع هر دو نفر متخاصم به حكم او و حكم رسول او بود، قهرا حكمى ابدى بود، ديگر جا نداشت به زمان - إذَا - مقيّد شود.
بنابراين، مراد از جملۀ «إذَا دُعُوا إلَى اللّهِ وَ رَسُولِهِ لِيَحكُمَ بَينَهُم»، دعوت بعضى از مردم است كه به منازع خود پيشنهاد كرده اند: «بيا تا خدا و رسول را بين خود حَكَم قرار دهيم»، به دليل اين كه جمله با لفظ «إذَا» آغاز شده، و اگر اين آيه درباره مورد خاصى نبود، بلكه مراد از آن دعوت عمومى خدا و رسول، و يا به عبارت ديگر حكم خدا به وجوب رجوع هر دو نفر متخاصم به حكم او و حكم رسول او بود، قهرا حكمى ابدى بود، ديگر جا نداشت به زمان - إذَا - مقيّد شود.


از اين جا روشن مى شود اين كه بعضى از مفسران گفته اند: «فاعل «دُعُوا» كه حذف شده، همان خدا و رسول است و معناى آيه اين است كه: وقتى خدا و رسول ايشان را مى خوانند، چنين و چنان مى گويند» صحيح نيست. بله، بالاخره مرجع دعوت باز به دعوت خدا و رسول است، ولى اين حقيقت باعث نمى شود كه ما كلمۀ «دُعُوا» را كه صيغۀ مجهول است، به دعا كه صيغۀ معلوم است، معنا كنيم.
از اين جا روشن مى شود اين كه بعضى از مفسران گفته اند: «فاعل «دُعُوا» كه حذف شده، همان خدا و رسول است و معناى آيه اين است كه: وقتى خدا و رسول ايشان را مى خوانند، چنين و چنان مى گويند» صحيح نيست.  
 
بله، بالاخره مرجع دعوت باز به دعوت خدا و رسول است، ولى اين حقيقت باعث نمى شود كه ما كلمۀ «دُعُوا» را كه صيغۀ مجهول است، به «دعا»، كه صيغۀ معلوم است، معنا كنيم.


و به هرحال آيه، شريفه مى خواهد سخن مؤمنان را در هنگامى و يا در فرضى كه دعوت مى شوند به پذيرفتن حكم خدا و رسول، منحصر كند در يك كلام و آن، اين است كه: «سَمِعنَا وَ أطَعنَا: چشم اطاعت مى كنيم»، كه معنايش سمع و طاعت دعوت الهى است. حال چه اين كه دعوت كننده را يكى از دو متخاصم به ديگرى فرض كنيم، و يا دعوت كننده را خدا و رسولش بدانيم، و يا بگوييم مقصود سمعاً و طاعةً در برابر دعوت خدا، يا يكى از دو متخاصم نيست، بلكه مراد سمعاً و طاعةً در برابر حكم خدا و رسول است، هر چند كه احتمال اخير بعيد است.
و به هرحال آيه، شريفه مى خواهد سخن مؤمنان را در هنگامى و يا در فرضى كه دعوت مى شوند به پذيرفتن حكم خدا و رسول، منحصر كند در يك كلام و آن، اين است كه: «سَمِعنَا وَ أطَعنَا: چشم اطاعت مى كنيم»، كه معنايش سمع و طاعت دعوت الهى است. حال چه اين كه دعوت كننده را يكى از دو متخاصم به ديگرى فرض كنيم، و يا دعوت كننده را خدا و رسولش بدانيم، و يا بگوييم مقصود سمعاً و طاعةً در برابر دعوت خدا، يا يكى از دو متخاصم نيست، بلكه مراد سمعاً و طاعةً در برابر حكم خدا و رسول است، هر چند كه احتمال اخير بعيد است.
۱۴٬۱۷۸

ویرایش