۱۴٬۱۷۸
ویرایش
خط ۲۲۸: | خط ۲۲۸: | ||
بنابراين، مراد از جملۀ «إذَا دُعُوا إلَى اللّهِ وَ رَسُولِهِ لِيَحكُمَ بَينَهُم»، دعوت بعضى از مردم است كه به منازع خود پيشنهاد كرده اند: «بيا تا خدا و رسول را بين خود حَكَم قرار دهيم»، به دليل اين كه جمله با لفظ «إذَا» آغاز شده، و اگر اين آيه درباره مورد خاصى نبود، بلكه مراد از آن دعوت عمومى خدا و رسول، و يا به عبارت ديگر حكم خدا به وجوب رجوع هر دو نفر متخاصم به حكم او و حكم رسول او بود، قهرا حكمى ابدى بود، ديگر جا نداشت به زمان - إذَا - مقيّد شود. | بنابراين، مراد از جملۀ «إذَا دُعُوا إلَى اللّهِ وَ رَسُولِهِ لِيَحكُمَ بَينَهُم»، دعوت بعضى از مردم است كه به منازع خود پيشنهاد كرده اند: «بيا تا خدا و رسول را بين خود حَكَم قرار دهيم»، به دليل اين كه جمله با لفظ «إذَا» آغاز شده، و اگر اين آيه درباره مورد خاصى نبود، بلكه مراد از آن دعوت عمومى خدا و رسول، و يا به عبارت ديگر حكم خدا به وجوب رجوع هر دو نفر متخاصم به حكم او و حكم رسول او بود، قهرا حكمى ابدى بود، ديگر جا نداشت به زمان - إذَا - مقيّد شود. | ||
از اين جا روشن مى شود اين كه بعضى از مفسران گفته اند: «فاعل «دُعُوا» كه حذف شده، همان خدا و رسول است و معناى آيه اين است كه: وقتى خدا و رسول ايشان را مى خوانند، چنين و چنان مى گويند» صحيح نيست. بله، بالاخره مرجع دعوت باز به دعوت خدا و رسول است، ولى اين حقيقت باعث نمى شود كه ما كلمۀ «دُعُوا» را كه صيغۀ مجهول است، به | از اين جا روشن مى شود اين كه بعضى از مفسران گفته اند: «فاعل «دُعُوا» كه حذف شده، همان خدا و رسول است و معناى آيه اين است كه: وقتى خدا و رسول ايشان را مى خوانند، چنين و چنان مى گويند» صحيح نيست. | ||
بله، بالاخره مرجع دعوت باز به دعوت خدا و رسول است، ولى اين حقيقت باعث نمى شود كه ما كلمۀ «دُعُوا» را كه صيغۀ مجهول است، به «دعا»، كه صيغۀ معلوم است، معنا كنيم. | |||
و به هرحال آيه، شريفه مى خواهد سخن مؤمنان را در هنگامى و يا در فرضى كه دعوت مى شوند به پذيرفتن حكم خدا و رسول، منحصر كند در يك كلام و آن، اين است كه: «سَمِعنَا وَ أطَعنَا: چشم اطاعت مى كنيم»، كه معنايش سمع و طاعت دعوت الهى است. حال چه اين كه دعوت كننده را يكى از دو متخاصم به ديگرى فرض كنيم، و يا دعوت كننده را خدا و رسولش بدانيم، و يا بگوييم مقصود سمعاً و طاعةً در برابر دعوت خدا، يا يكى از دو متخاصم نيست، بلكه مراد سمعاً و طاعةً در برابر حكم خدا و رسول است، هر چند كه احتمال اخير بعيد است. | و به هرحال آيه، شريفه مى خواهد سخن مؤمنان را در هنگامى و يا در فرضى كه دعوت مى شوند به پذيرفتن حكم خدا و رسول، منحصر كند در يك كلام و آن، اين است كه: «سَمِعنَا وَ أطَعنَا: چشم اطاعت مى كنيم»، كه معنايش سمع و طاعت دعوت الهى است. حال چه اين كه دعوت كننده را يكى از دو متخاصم به ديگرى فرض كنيم، و يا دعوت كننده را خدا و رسولش بدانيم، و يا بگوييم مقصود سمعاً و طاعةً در برابر دعوت خدا، يا يكى از دو متخاصم نيست، بلكه مراد سمعاً و طاعةً در برابر حكم خدا و رسول است، هر چند كه احتمال اخير بعيد است. |
ویرایش