۱۴٬۲۰۵
ویرایش
خط ۱۸۴: | خط ۱۸۴: | ||
پس روشن شد كه: جملۀ مورد بحث استينافى است، و منظور از مبدّل نشدن قول، دگرگون نشدن قضاء حتمى است. كلمه «لَدَىّ: نزد من»، ظرفى است متعلق به تبديل - ما از سياق اين طور مى فهميم، ولى بعضى از مفسران در اعراب و مفردات جمله مورد بحث، چيزهايى ديگر گفته اند، و احتمالاتى بسيار دور از فهم داده اند، كه اگر بخواهيم آن را نقل كنيم، خواننده در فهمش دچار سر در گُمى مى شود، و به همين جهت از ايرادش صرف نظر كرديم. | پس روشن شد كه: جملۀ مورد بحث استينافى است، و منظور از مبدّل نشدن قول، دگرگون نشدن قضاء حتمى است. كلمه «لَدَىّ: نزد من»، ظرفى است متعلق به تبديل - ما از سياق اين طور مى فهميم، ولى بعضى از مفسران در اعراب و مفردات جمله مورد بحث، چيزهايى ديگر گفته اند، و احتمالاتى بسيار دور از فهم داده اند، كه اگر بخواهيم آن را نقل كنيم، خواننده در فهمش دچار سر در گُمى مى شود، و به همين جهت از ايرادش صرف نظر كرديم. | ||
و جملۀ «وَ مَا أنَا بِظَلّامٍ لِلعَبِيد»، متمّم معناى جمله قبلى است، و معناى مجموع آن دو، اين است كه: سخن در درگاه من دو تا نمى شود، و هيچ قضاء رانده شده و حتمى شده اى مبدّل نمى گردد، و شما عذاب خواهيد شد. و اين من نيستم كه در باره بندگان خود ستم نموده، طبق وعيدى كه قبلا اعلام كردم، بلكه اين خودشان هستند كه خود را بعد از اتمام حجت و در عين انكار كردن حق، مستحق عذاب نمودند. | |||
و | و به وجهى ديگر: اين من نيستم كه بندگان خود را با عذاب مجازات مى كنم، بلكه اين جزاى اعمالشان است. اعمالى كه قبلا كرده بودند. پس در حقيقت، اين همان عمل ايشان است كه در اين عالَم، به اين صورت درآمده و به خودشان بر مى گردد. همچنان كه از ظاهر آيه: «يَا أيُّهَا الّذِينَ كَفَرُوا لَا تَعتَذِرُوا اليَومَ إنّمَا تُجزَونَ مَا كُنتُم تَعمَلُون» نيز، همين معنا استفاده مى شود. چون مى فرمايد: اى كسانى كه كفر ورزيديد، امروز ديگر عذر نياوريد، براى اين كه ما كه به شما كارى نكرديم، و اين عذاب كه مى بينيد، برگشت اعمال خود شما است. | ||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه : ۵۲۹ </center> | |||
و اين كه از جملۀ «وَ مَا أنَا بِظَلّامٍ» نفى «ظلم كثير» استفاده مى شود، مستلزم آن نيست كه بگوييم «ظلم كم» مى كند. چون ظلمى كه تصور كنيم خداى تعالى بكند، هر قدر هم ناچيز باشد، به خاطر زياد بودن افرادش، باز ظلمى بسيار مى شود، و خطاب در آيه هم، خطاب به يك نفر نيست، بلكه خطاب به تمامى انسان هاى مشرك در عصر نزول آيه و در آينده است، با قرينه هايى كه با خود همراه دارند. | |||
و معلوم است كه اين گونه افراد بسيار زيادند و خداى سبحان، اگر در جزا دادن به ايشان، كمترين حد ظلم را به آن ها بكند، باز هم ظلّام و بسيار ستمگر خواهد بود. | |||
ویرایش