تفسیر:المیزان جلد۱۸ بخش۴: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
| خط ۱۰۳: | خط ۱۰۳: | ||
<span id='link36'><span> | <span id='link36'><span> | ||
==مقصود از | ==مقصود از باطل بودن حجّت منکران خدا== | ||
و | و بنابراين، حاصل معناى آيه اين است: كسانى كه در خداى تعالى و يا دين او احتجاج مى كنند، و می خواهند بعد از آن كه فطرت سالم و زنده بشر آن را پذيرفته، و يا بعد از آن كه مردم به فطرت سالم خود آن را پذيرفته اند، خدا را نفى و يا دين او را باطل سازند، حجتشان نزد پروردگارشان باطل و زايل است، و غضبى از خدا بر ايشان وارد خواهد شد، و عذابى كه نمى توان گفت چقدر است، خواهند داشت. | ||
آيات سابق هم تا اندازه اى اين وجه را | |||
آيات سابق هم تا اندازه اى اين وجه را تأييد مى كند. چون در آن ها، اين معنا تذكر داده مى شد كه خدا دينى را تشريع كرد و انبيا خود را بدان سفارش فرمود و براى اقامۀ آن دين، از بندگانش، هر كه را مى خواست، انتخاب نمود. پس محاجّه كردن در اين كه خدا دينى دارد كه در آن بندگان خود را به عبادت خود واداشته، كار باطلى است، و چون چنين است، ممكن است بگوييم: آيه «اللّهُ الّذِى أنزَلَ الكِتَابَ بِالحَقّ وَ المِيزَانَ»، در مقام تعليل است، و حجتى است كه حجت كفار را ابطال مى سازد - در آن دقت فرماييد. | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه : ۴۹ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه : ۴۹ </center> | ||
بعضى از | بعضى از مفسران گفته اند: ضمير در «لَهُ» به رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله و سلّم» بر مى گردد و منظور از استجابت كنندگان، اهل كتاب است، و منظور از استجابت آنان، اين است كه اعتراف دارند كه اوصاف رسول خدا و خصوصياتش در كتب آسمانى آنان آمده. و مقصود از جمله مورد بحث اين است كه: محاجّه اهل كتاب درباره خدا، بعد از آن اعتراف هايى كه كرده اند، محاجّه اى است كه در نزد پروردگارشان باطل است. | ||
بعضى ديگر گفته اند: ضمير در | |||
ولى اين دو | بعضى ديگر گفته اند: ضمير در «لَهُ» به رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله و سلّم» بر مى گردد، و منظور از استجابت كننده، خودِ خداى تعالى است كه نفرين آن حضرت عليه بزرگان قريش را مستجاب كرد و در جنگ بدر همه را بكشت. و نيز نفرين آن حضرت عليه اهل مكه را مستجاب كرد، و به خشكسالى و قحطى مبتلايشان نمود. و دعاى آن جناب براى مستضعفان را مستجاب نمود و ايشان را از چنگال قريش نجات داد. و همچنين ساير معجزات آن حضرت، كه همه جنبۀ استجابت داشت. | ||
بحث روايتى | ولى اين دو معنا از سياق آيه به دور است. | ||
در روح | == بحث روايتى == | ||
و در الدر المنثور است كه ابن | در روح المعانى، در ذيل آيه «وَ الّذِينَ يُحَاجُّونَ فِى اللّه...» از ابن عباس و مجاهد نقل كرده كه گفته اند: اين آيه درباره طایفه اى از بنى اسرائيل نازل شد كه در صدد برآمدند مردم را از اسلام برگردانند و گمراه كنند، و بدين منظور مى گفتند: كتاب ما قبل از كتاب شما نازل شده، و پيغمبر ما قبل از پيغمبر شما بود. پس دين ما، از دين شما بهتر است. و در روايتى ديگر، به جاى كلمۀ «دين ما» آمده كه: «پس ما از شما به خدا نزديك تر و سزاوارتريم». | ||
و در الدر المنثور است كه ابن منذر، از عكرمه روايت كرده كه گفت: وقتى آيه شريفه «إذَا جَاءَ نَصرُ اللّه وَ الفَتح» نازل شد، مشركان مكه به مؤمنانى كه با ايشان تماس داشتند، گفتند: كتاب شما مى گويد «همۀ مردم، دسته دسته به دين خدا در مى آيند»، پس شما هم از شهر ما بيرون شويد، چرا در اين جا مانده ايد؟ آنگاه آيه «وَ الّذِينَ يُحَاجُّونَ فِى اللّه مِن بَعدِ مَا استُجِيبَ لَهُ...» در اين باره نازل شد. | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه ۵۰ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه ۵۰ </center> | ||
مؤلف: مضمون اين آيه با روايت هيچ تطبيق نمى كند. براى اين كه در داستانى كه روايت نقل كرده، احتجاجى در كار نبوده، و همچنين روايت روح المعانى هم، وافى به توجيه جملۀ «مَا استُجِيبَ لَهُ» نيست. | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه ۵۱ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه ۵۱ </center> | ||
<span id='link38'><span> | <span id='link38'><span> | ||
==آيات ۱۷ - ۲۶ سوره شورى == | ==آيات ۱۷ - ۲۶ سوره شورى == | ||
اللَّهُ الَّذِى أَنزَلَ الْكِتَب بِالحَْقِّ وَ الْمِيزَانَ وَ مَا يُدْرِيك لَعَلَّ الساعَةَ قَرِيبٌ(۱۷) | اللَّهُ الَّذِى أَنزَلَ الْكِتَب بِالحَْقِّ وَ الْمِيزَانَ وَ مَا يُدْرِيك لَعَلَّ الساعَةَ قَرِيبٌ(۱۷) | ||
