البقرة ٢٣٤: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
(افزودن سال نزول) |
(QRobot edit) |
||
| خط ۳۲: | خط ۳۲: | ||
<tabber> | <tabber> | ||
المیزان= | المیزان= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:المیزان جلد۲_بخش۲۷#link312 | آيات ۲۴۲ - ۲۲۸ ، سوره بقره]] | *[[تفسیر:المیزان جلد۲_بخش۲۷#link312 | آيات ۲۴۲ - ۲۲۸ ، سوره بقره]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۲_بخش۲۷#link313 | اشاره به حكمت تشريع عده براى زن مطلقه]] | *[[تفسیر:المیزان جلد۲_بخش۲۷#link313 | اشاره به حكمت تشريع عده براى زن مطلقه]] | ||
| خط ۱۰۴: | خط ۱۰۵: | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۲_بخش۳۳#link382 | بحث علمى ديگر (درباره زناشوئى و منشاء طبيعى و فطرى آن )]] | *[[تفسیر:المیزان جلد۲_بخش۳۳#link382 | بحث علمى ديگر (درباره زناشوئى و منشاء طبيعى و فطرى آن )]] | ||
}} | |||
|-|نمونه= | |-|نمونه= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:نمونه جلد۲_بخش۶۶#link174 | تفسیر آیات]] | *[[تفسیر:نمونه جلد۲_بخش۶۶#link174 | تفسیر آیات]] | ||
}} | |||
|-| تفسیر نور= | |||
===تفسیر نور (محسن قرائتی)=== | |||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
«234» وَ الَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ وَ يَذَرُونَ أَزْواجاً يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَ عَشْراً فَإِذا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلا جُناحَ عَلَيْكُمْ فِيما فَعَلْنَ فِي أَنْفُسِهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ | |||
و كسانى از شما كه مى‌ميرند و همسرانى باقى مى‌گذارند، آن زنان بايد چهار ماه و ده روز خويشتن را در انتظار نگاه دارند و چون به پايان مهلت (عدّه) شان رسيدند، گناهى بر شما نيست در آنچه (مى‌خواهند) درباره‌ى خودشان به طور شايسته انجام دهند. (و با مرد دلخواه خود ازدواج كنند.) | |||
و خداوند به آنچه عمل مى‌كنيد آگاه است. | |||
===نکته ها=== | |||
در تفسير الميزان، گزارشى از عقايد اقوام و ملل مختلف، در مورد زنانى كه شوهران خود را از دست مى‌دهند، آمده است. در آنجا مى‌خوانيم: برخى اقوام معتقد بودند كه بايد بعد از مرگ شوهر، زن را زنده بسوزانند. و برخى ديگر مى‌گفتند كه او را به همراه شوهر، زنده در زير خاك دفن كنند. بعضى از اقوام براى هميشه ازدواج مجدّد همسر را ممنوع مى‌دانستند. و برخى زودتر از يك سال ويا نه ماه را مجاز نمى‌دانستند. | |||
در ميان بعضى از اقوام رايج بود كه اگر مرد وصيّت كند، بايد تا آن مدّت كه وصيّت كرده همسرش ازدواج نكند و برخى نيز از همان لحظه مرگ، ازدواج مجدّد را مجاز مى‌دانستند. | |||
در ميان اين عقايد انحرافى كه افراط و تفريط در آنها نمايان است، اسلام نظريه خود را مبنى بر نگاه داشتن عدّه وسپس اجازه ازدواج با مرد دلخواه را در چارچوب شايستگى و معروف بودن، ارائه داده است. | |||
در مدّت چهار ماه و ده روز عدّه‌ى وفات، روشن مى‌شود كه آيا زن باردار است يا نه. البته اين مدّت در مورد زنانِ غير باردار است و زنان باردار بايد تا وقت وضع حمل عدّه نگهدارند. | |||
قرآن در بيشتر موارد مربوط به ازدواج، كلمه‌ى «معروف» را بكار برده است. اين نشان دهنده‌ى آن است كه اساس هرگونه تصميم بايد عاقلانه و شرع پسند باشد. | |||
جلد 1 - صفحه 367 | |||
===پیام ها=== | |||
1- مرگ، نابودى نيست، بلكه بازپس‌گرفتن كامل روح از جسم است. كلمه «توفّى» به معناى گرفتن كامل است. «يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ» | |||
2- زن، به محض فوت شوهرش، حقّ ازدواج با ديگرى را ندارد. «يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ» | |||
3- بستگان شوهر، حقّ دخالت در تصميمات زنان بيوه را ندارند. «فَلا جُناحَ عَلَيْكُمْ فِيما فَعَلْنَ» | |||
4- ايمان به اينكه همه‌ى كارها وتصميمات ما زير نظر خداوند است، بهترين پشتوانه تقواست. «وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ» | |||
}} | |||
|-| | |||
اثنی عشری= | |||
===تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
وَ الَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ وَ يَذَرُونَ أَزْواجاً يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَ عَشْراً فَإِذا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلا جُناحَ عَلَيْكُمْ فِيما فَعَلْنَ فِي أَنْفُسِهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ (234) | |||
---- | |||
«1» فروع كافى، كتاب النكاح، باب الرضاع، حديث 2 و 3 (صفحه 437 جلد پنجم). صفحه 446 حديث 16. | |||
تفسير اثنا عشرى، ج1، ص: 420 | |||
بعد از آن بيان عده وفات را فرمايد: | |||
وَ الَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ: و آن كسانى كه بميرند از شما مؤمنين، وَ يَذَرُونَ أَزْواجاً: و بگذارند زنان را، بايد زنان آنها عده وفات نگهدارند، يعنى: يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَ: انتظار برند بعد از فوت شوهران خود، أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَ عَشْراً: چهار ماه و ده روز. ممكن است مقتضى اين مدت مقدار اين باشد كه جنين اگر پسر باشد غالبا سه ماهه متحرك گردد، و اگر دختر باشد چهارماهه. پس به اعتبار اقصى الاجلين با ده روز ديگر جهت استظهار باشد، زيرا ممكن است حركت او در ابتدا ضعيف و محسوس نگردد. فَإِذا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَ: پس چون برسند به انتهاى عده خود كه چهار ماه و ده روز است، فَلا جُناحَ عَلَيْكُمْ: پس بأسى نيست بر شما اى ورثه و اولياى ازواج، فِيما فَعَلْنَ فِي أَنْفُسِهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ: در آنچه مى‌كنند آن زنان به نفسهاى خود كه شوهر كردن باشد به طريق شرعى از ايجاب و قبول و رعايت اركان و شرايط عقد. مفهوم آيه شريفه دلالت دارد بر آنكه خلاف معروف و مشروع كنند، جلوگيرى شود. وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ: و خداى تعالى به آنچه مى‌كنيد اى مرد و زن داناست به جزئيات آن، و شما را به آن مجازات فرمايد (احكام عده وفات به مسائل عمليه مراجعه شود.) | |||
}} | |||
|-| | |||
روان جاوید= | |||
===تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
وَ الَّذِينَ يُتَوَفَّوْنَ مِنْكُمْ وَ يَذَرُونَ أَزْواجاً يَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَ عَشْراً فَإِذا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلا جُناحَ عَلَيْكُمْ فِيما فَعَلْنَ فِي أَنْفُسِهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِيرٌ (234) | |||
ترجمه | |||
و كسانيكه وفات ميكنند از شما و واميگذارند جفت‌هائى را انتظار | |||
---- | |||
جلد 1 صفحه 296 | |||
ميبرند بخودهاشان چهار ماه و ده روز پس چون رسيدند بمدتشان پس نيست گناهى بر شما در آنچه بجا آوردند در خودهاشان بخوبى و خدا بآنچه بجا ميآوريد با خبر است. | |||
تفسير | |||
تأنيث عشر باعتبار ليالى است زيرا كه ابتداء شهور و ايام ليل است و معمولا ملاحظه تذكير ايام نميشود اگرچه فقط روز مراد باشد ميگويند صمت عشرا و اين تقدير گفته شده است براى آنست كه غالبا جنين اگر پسر باشد بعد از سه ماه حركت ميكند و اگر دختر باشد بعد از چهار ماه و براى مزيد اطمينان ده روز هم علاوه شده است زيرا گاهى در بدو امر حركت آهسته است و احساس نميشود و در علل از حضرت رضا (ع) روايت شده است كه منتهاى صبر زن از مرد چهار ماه است لذا جعل حق براى او شده است در صورت ايلاء و عده وفات هم باين ملاحظه تقدير و جعل حق بر او شده است تا حكم حيات و ممات متوافق آيد و در تهذيب از حضرت باقر (ع) روايت شده است كه در تمام اقسام نكاح بعد از فوت مرد زن بايد چهار ماه و ده روز عده نگاه دارد خواه زن آزاد باشد خواه كنيز و نكاح خواه دائم باشد خواه متعه خواه ملك يمين حقير عرض ميكنم ظاهرا اين عده بملاحظه احترام مرد وضع شده است نه مراعات ظهور حمل لذا در هيچ حال تفاوتى پيدا نمى‌كند نهايت آنكه منتهاى صبر زن از مرد هم ملحوظ شده است پس چون عده آنها منقضى شد گناهى نيست بر اولياء آنها در آنكه در معرض ازدواج درآورند آنها را و شوهر نمايند و ترك كنند محرمات عده را بر وفق دستور عقل و شرع بخوبى و خداوند خبير است به اعمال عباد و هر كس را بجزاى خود ميرساند. | |||
}} | |||
|-| | |||
اطیب البیان= | |||
===اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
وَ الَّذِينَ يُتَوَفَّون‌َ مِنكُم وَ يَذَرُونَ أَزواجاً يَتَرَبَّصن‌َ بِأَنفُسِهِن‌َّ أَربَعَةَ أَشهُرٍ وَ عَشراً فَإِذا بَلَغن‌َ أَجَلَهُنَّ فَلا جُناحَ عَلَيكُم فِيما فَعَلن‌َ فِي أَنفُسِهِن‌َّ بِالمَعرُوف‌ِ وَ اللّه‌ُ بِما تَعمَلُون‌َ خَبِيرٌ (234) | |||
(و كساني که از شما مردان ميميرند و زنان خود را وا ميگذارند، اينکه زنان | |||
جلد 2 - صفحه 476 | |||
چهار ماه و ده روز بخود انتظار كشند پس هنگامي که مدت آنها بسر رسيد باكي بر شما نيست در آنچه آن زنها از روي معروف درباره خود ميكنند و خدا بآنچه ميكنيد با خبر است) وَ الَّذِينَ يُتَوَفَّون‌َ مِنكُم وَ يَذَرُونَ أَزواجاً توفي بمعني اخذ بقوّة و از ماده وفاء است و در آيه شريفه خطاب بحضرت عيسي (ع) (اني متوفيك و رافعك الي) بمعني گرفتن از دست يهود و بردن او بآسمانهاست، و موت را وفات و مرده را متوفي گويند بواسطه اينكه روح او قبض ميشود و ملك الموت را از اينجهت قابض ارواح ميگويند. | |||
و آيه شريفه راجع بعدّه وفات است که اگر زني شوهر او بميرد بايد چهار ماه و ده شبانه روز عدّه نگه دارد و درين مدت براي احترام متوفي شوهر نكند و مقتضاي اطلاق آيه اينست که در نگاه داشتن عده وفات بين مدخوله و غير مدخوله، صغيره و كبيره يائسه و غير يائسه، حرّه و امه، حامل و غير حامل فرق نباشد، بلي در حامل اگر حملش بيشتر از چهار ماه و ده روز طول بكشد بايد تا وضع حمل عده نگهدارد ولي اگر قبل از اينکه مدت وضع حمل كند لازم است اينکه مدت را رعايت نمايد و باصطلاح عده وفات بر حامل ابعد الاجلين است و اينکه آيه ناسخ آيه است که بعد از چند آيه ديگر بيان ميفرمايد: وَ الَّذِينَ يُتَوَفَّون‌َ مِنكُم وَ يَذَرُونَ أَزواجاً وَصِيَّةً لِأَزواجِهِم مَتاعاً إِلَي الحَول‌ِ غَيرَ إِخراج‌ٍ که دلالت دارد بر اينكه عدّه وفات يك سال تمام است چنانچه در روايت ابي بصير است که از حضرت باقر عليه السّلام سؤال ميكند از قول خداوند که ميفرمايد: | |||
مَتاعاً إِلَي الحَول‌ِ غَيرَ إِخراج‌ٍ حضرت ميفرمايد | |||
(منسوخة نسختها يتربصن بانفسهن اربعة اشهر و عشرا و نسختها آية الميراث) | |||
و از اينکه خبر استفاده ميشود که آيه مَتاعاً إِلَي الحَول‌ِ غَيرَ إِخراج‌ٍ قبل از اينکه آيه نازل شده و اينکه يكي | |||
جلد 2 - صفحه 477 | |||
از ادلّه‌ايست بر اينكه تنظيم آيات قرآن بترتيب نزول آن نشده است چنانچه در مقدمه متذكر شديم و از واجبات مهمه بر زناني که شوهرانشان ميميرند و عده وفات نگاه ميدارند اينست که در ايام عده ترك زينت كنند باجماع علماء و اخبار مستفيضه، به اينكه لباس زينت نپوشند و عطر نزنند و سرمه نكشند و ابرو نگذارند و صورت را آرايش نكنند و از خانه بيرون نروند مگر براي اداء حقي يا غسل واجبي يا حج‌ّ واجب يا اخذ احكام واجبه و امثال اينها، آنهم در شب بروند. | |||
و اما تفسير آيه، يعني كساني که از شما مردان ميميرند و زنهايي ميگذارند چه صغيره و چه كبيره و چه مدخوله و چه غير مدخوله حتي مطلقه رجعيه که در حكم زوجه است، و چه در وطن و نزد زوجه بميرند و چه در سفر و جداي از او، بلكه اگر در سفر بميرند مدّت عده وفات از زماني است که خبر بزن ميرسد نه زمان فوت او. | |||
يَتَرَبَّصن‌َ بِأَنفُسِهِن‌َّ أَربَعَةَ أَشهُرٍ وَ عَشراً بايد انتظار بكشند و حبس نفس كنند تا چهار ماه و ده روز، و مراد چهار ماه هلالي تمام است و تعبير به عشر بدون عشرة بمناسبت اينست که مراد شب است و البته روز هم داخل در آنست يعني ده شبانه روز، و اختلافي است که اگر زوج در اثناء ماه بميرد آيا بقيه ماه را بايد جزو عده حساب نموده و از ماه پنجم كسر گذارد و يا اينكه در حساب نياورد و ظاهر و مطابق با احتياط اينست که اگر آن بقيه ده روز باشد جزو ده روز حساب كنند و چهار ماه تمام ديگر صبر كنند و اگر كمتر از ده روز باشد در حساب منظور ندارند و اگر بيشتر از ده روز باشد زياده از ده روز را حساب نكنند. | |||
فَإِذا بَلَغن‌َ أَجَلَهُنَّ فَلا جُناحَ عَلَيكُم پس زماني که مدت عده تمام شد | |||
جلد 2 - صفحه 478 | |||
و بسر رسيد مانعي نيست بر مردان که آنها را خطبه يا ازدواج كنند و بر خود زنها که شوهر يا زينت كنند و خطاب در عليكم بمسلمين است رجالا و نساء فِيما فَعَلن‌َ فِي أَنفُسِهِن‌َّ بِالمَعرُوف‌ِ در آنچه درباره خود انجام ميدهند از نكاح يا زينت يا رغبت در نكاح مادامي که از حد معروف و ميزان شرع خارج نشوند و مرتكب اعمال خلاف شرع نگردند. | |||
وَ اللّه‌ُ بِما تَعمَلُون‌َ خَبِيرٌ خداوند از آنچه شما ميكنيد آگاه است و از جزئيات كارهاي شما و اسرار پنهاني شما با خبر است و خبير از صفات ذاتيه حق و برگشت آن بعلم يعني عالم بوقايع و اموري است که در عالم تحقق پيدا ميكند. | |||
}} | |||
|-| | |||
برگزیده تفسیر نمونه= | |||
===برگزیده تفسیر نمونه=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
(آیه 234)- خرافاتی که زنان را بیچاره می‌کرد! یکی از مسائل و مشکلات اساسی زنان ازدواج بعد از مرگ شوهر است. از طرفی رعایت حریم زندگانی زناشویی حتی بعد از مرگ همسر موضوعی است فطری و لذا همیشه در قبایل مختلف آداب و رسوم گوناگونی برای این منظور بوده است گر چه گاهی در این رسوم آن چنان افراط می‌کردند که عملا زنان را در بن بست و اسارت قرار می‌دادند و گاهی جنایت‌آمیزترین کارها را در مورد او مرتکب می‌شدند به عنوان نمونه! بعضی از قبایل پس از مرگ شوهر، زن را آتش زده و یا بعضی او را با مرد دفن می‌کردند، برخی زن را برای همیشه از ازدواج مجدد محروم ساخته و گوشه‌نشین می‌کردند و در پاره‌ای از قبایل زنها موظف بودند مدتی کنار قبر شوهر زیر خیمه سیاه و چرکین با لباسهای مندرس و کثیف دور از هر گونه آرایش و زیور و حتی شستشو به سر برده و بدین وضع شب و روز خود را بگذرانند. این آیه بر تمام این خرافات و جنایات خط بطلان کشیده و به زنان بیوه اجازه می‌دهد بعد از نگاهداری عدّه و حفظ حریم زوجیت گذشته اقدام به ازدواج کنند، می‌فرماید: «کسانی که از شما می‌میرند و همسرانی از خود باقی گذارند، آنها باید چهار ماه و ده روز انتظار بکشند و هنگامی که مدّتشان سر آمد، گناهی بر شما نیست که هر چه می‌خواهند در باره خودشان بطور شایسته انجام دهند» و با مرد دلخواه خود ازدواج کنند. (وَ الَّذِینَ یُتَوَفَّوْنَ مِنْکُمْ وَ یَذَرُونَ أَزْواجاً یَتَرَبَّصْنَ بِأَنْفُسِهِنَّ أَرْبَعَةَ أَشْهُرٍ وَ عَشْراً فَإِذا بَلَغْنَ أَجَلَهُنَّ فَلا جُناحَ عَلَیْکُمْ فِیما فَعَلْنَ فِی أَنْفُسِهِنَّ بِالْمَعْرُوفِ). | |||
ج1، ص214 | |||
و از آنجا که گاه اولیاء و بستگان زن، دخالتهای بی‌مورد در کار او می‌کنند و یا منافع خویش را در ازدواج آینده زن در نظر می‌گیرند، در پایان آیه خداوند به همه هشدار می‌دهد و می‌فرماید: «خداوند از هر کاری که انجام می‌دهید آگاه است» و هر کس را به جزای اعمال نیک و بد خود می‌رساند (وَ اللَّهُ بِما تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ). | |||
}} | |||
|-|تسنیم= | |-|تسنیم= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]] | *[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]] | ||
}} | |||
|-|</tabber> | |-|</tabber> | ||
