المؤمنون ١١٠

فَاتَّخَذْتُمُوهُمْ‌ سِخْرِيّاً حَتَّى‌ أَنْسَوْکُمْ‌ ذِکْرِي‌ وَ کُنْتُمْ‌ مِنْهُمْ‌ تَضْحَکُونَ‌

ترجمه

امّا شما آنها را به باد مسخره گرفتید تا شما را از یاد من غافل کردند؛ و شما به آنان می‌خندیدید!

امّا شما آنها را به ريشخند گرفتيد تا اين كه [شما را رها كردند و] ذكر مرا از ياد شما بردند و شما همچنان بر آنان مى‌خنديديد

و شما آنان [=مؤمنان‌] را به ريشخند گرفتيد، تا [با اين كار] ياد مرا از خاطرتان بردند و شما بر آنان مى‌خنديديد.

در آن وقت (شما کافران) آن بندگان خاص مرا تمسخر می‌کردید تا آنجا که این سبب شد که مرا به کلی فراموش کردید و بر آن خداپرستان خنده و استهزاء می‌نمودید.

ولی شما آنان را به مسخره گرفتید، تا [دل مشغولی شما به مسخره آنان] یاد مرا از خاطرتان برد، و شما همواره به [ایمان، عمل و دعاهای] آنان می خندیدید!!

و شما ريشخندشان مى‌كرديد، تا ياد مرا از خاطرتان بزدودند. و شما همچنان به آنها مى‌خنديديد.

آنگاه شما ایشان را به ریشخند می‌گرفتید، تا آنجا که یاد مرا [از بس به آنها پرداختید] از خاطر شما بردند، و به آنان می‌خندیدید

پس شما مسخره‌شان كرديد تا يادكرد مرا از يادتان بردند، و شما به آنان مى‌خنديديد

شما ایشان را به باد تمسخر می‌گرفتید، تا آنجا که سرگرم شدن به تمسخر ایشان، ذکر و عبادت مرا از یادتان برده بود، و کارتان همیشه خندیدن بدانان بود و بس.

«پس شما آنان را به ریشخند برگرفتید، تا (با این کار) یاد مرا از خاطرتان بردند، حال آنکه شما از (ایمان) ایشان پوزخند می‌زده‌اید.»

پس برگرفتیدشان مسخره تا فراموشتان کردند یاد مرا و بودید بدیشان خنده‌زنان‌

المؤمنون ١٠٩	آیه ١١٠	المؤمنون ١١١
سوره : سوره المؤمنون نزول : ٥ بعثت اطلاعات آماری تعداد کلمات : ٩ تعداد حروف :

معنی کلمات و عبارات

«سِخْرِیّاً»: مصدر است و به معنی اسم مفعول، و افزودن یاء نسبت برای مبالغه است، یعنی کسانی که بسیار مورد تمسخر قرار می‌گیرند (نگا: مطفّفین / - ). «ذِکْری»: یاد من (نگا: مائده / ، کهف / طه / ). «أَنسَوْکُمْ ذِکْرِی»: مؤمنان، یاد مرا از ذهن شما بدر کرده‌اند و ایمان و پرستش مرا از یادتان برده‌اند. نسبت به مؤمنان، بدان خاطر است که ایشان هرچند چنین نکرده‌اند، ولی سبب وجود نسیان و فراموشی هستند (نگا: ابراهیم / ).

آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)

إِنَ‌ الَّذِينَ‌ أَجْرَمُوا کَانُوا... (۲) وَ إِذَا مَرُّوا بِهِمْ‌ يَتَغَامَزُونَ‌ (۰) إِنَ‌ الَّذِينَ‌ أَجْرَمُوا کَانُوا... (۲)

تفسیر

• آيات ۹۹ - ۱۱۸، سوره مومنون
• وصف حال مشركين در حال رويارو شدن با مرگ و تمناى بازگشت نمودن و عدم اجابت آن(قال ربّ ارجعون ...)
• معناى ((برزخ )) و مراد از: ((و من ورائهم برزخ الى يوم يبعثون ))
• مقصود از اينكه در قيامت حسب و نسبى در بين نيست و كسى ازحال ديگرى نمى پرسد
• توضيح اينكه اهل عذاب در مقام اعتراف و تقاضاى برگشت مى گويند: ((ربّنا غلبت علينا شقوتنا...))
• جواب رد خداوند به توبه و تقاضاى دوزخيان
• اشاره به برهانى براى مساءله بعث با بيان منزه بودن خداى ملك حق از انجام كار بيهوده و عبث .
• بحث روايتى
• پاره اى از روايات مربوط به برزخ و احوال آن
• در قيامت هر حسب و نسبى منقطع است جز حسب و نسب رسول اللّه (ص )
• روايتى ديگرى درباره بهشت و دوزخ و ساكنان آنها

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

• تفسیر آیات

نکات آیه

۱ - سرزنش دوزخیان از سوى خدا، به خاطر استهزاى آنان نسبت به بندگان مؤمن در دنیا (فاتّخذتموهم سخریًّا ... و کنتم منهم تضحکون) «إتخاذ» (مصدر «اتّخذتم») به معناى گرفتن و «سخرى» به معناى استهزا و ریشخند است. «إنساء» (مصدر «أنسوا») نیز به معناى فراموشاندن و از خاطر بردن است. ضمیرهاى خطاب مربوط به کافران و ضمیرهاى غیبت مربوط به مؤمنان مى باشد.

۲ - ردّ درخواست هاى دوزخیان از سوى خدا، بازتاب استهزاى آنان نسبت به مؤمنان در دنیا (قال اخسئوا فیها ... إنّه کان فریق من عبادى ... فاتّخذتموهم سخریًّا)

۳ - استهزا کردن مؤمنان، زمینه ساز غفلت کامل از یاد خدا (فاتّخذتموهم سخریًّا حتّى أنسوکم ذکرى)

۴ - یاد خدا، مایه ره یابى انسان به صلاح و رحمت الهى (قال اخسئوا فیها ... حتّى أنسوکم ذکرى)

۵ - به تمسخر گرفتن مؤمنان و مضحکه قرار دادن آنان، مایه محرومیت از لطف و رحمت الهى (فاتّخذتموهم سخریًّا ... و کنتم منهم تضحکون)

۶ - حمایت خدا از ساحت مؤمنان در قبال کافران (فاتّخذتموهم سخریًّا ... و کنتم منهم تضحکون)

۷ - بندگان مؤمن خدا، همواره در معرض طعن و ریشخند کافران (و کنتم منهم تضحکون)

۸ - وجود حق و مظاهر آن، زمینه ساز آشکار شدن ماهیت نهفته حق ستیزان* (حتّى أنسوکم ذکرى) از این که خداوند، مؤمنان را عامل غفلت کافران از یاد خدا معرفى کرده است، به دست مى آید که اگر مؤمنان نبودند، ماهیت حق ستیز کافران نهان مى ماند; ولى وجود آنان سبب شد تا چهره اصلى آنها آشکار شود.

۹ - مسلمانان صدراسلام، همواره مورد ریشخند و مضحکه سران شرک و کفر (فاتّخذتموهم سخریًّا ... و کنتم منهم تضحکون)

موضوعات مرتبط

• اسلام: تاریخ صدر اسلام ۹
• جهنمیان: آثار استهزاهاى جهنمیان ۱، ۲; عوامل رد استمهال جهنمیان ۲; عوامل سرزنش جهنمیان ۱
• حق: آثار حق ۸; زمینه تشخیص حق ستیزان ۸
• حمایتهاى خدا: مشمولان حمایتهاى خدا ۶
• خدا: سرزنشهاى خدا ۱; عوامل محرومیت از لطف خدا ۵
• ذکر: آثار ذکر خدا ۴
• رحمت: عوامل رحمت ۴; عوامل محرومیت از رحمت ۵
• غفلت: زمینه غفلت از خدا ۳
• کافران: استهزاهاى کافران ۷، ۹
• مؤمنان: آثار استهزاى مؤمنان ۱، ۲، ۳، ۵; استهزاى مؤمنان ۷; حامى مؤمنان ۶; طعن بر مؤمنان ۷
• مسلمانان: استهزاى مسلمانان صدراسلام ۹
• مشرکان: استهزاهاى مشرکان ۹
• هدایت: عوامل هدایت ۴