گمنام

تفسیر:المیزان جلد۱۷ بخش۴۱: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
خط ۱۴۶: خط ۱۴۶:
<span id='link338'><span>
<span id='link338'><span>


==نقل و ردّ رواياتى كه درباره شاءن نزول آيه : لخلق السموات و الارض اكبر من خلق الناس نقل شده ==
==بحث روایتی ==
در الدر المنثور است كه : عبد بن حميد و ابن ابى حاتم به سند صحيح از ابى العاليه روايت كرده اند كه گفت : يهوديان نزد رسول خدا (صلّى اللّه عليه و آله و سلّم ) آمده ، عرضه داشتند: دجال كه در آخر الزمان ظهور مى كند از ماست و از خصائصش اين و اين است . و خيلى درباره او غلو كردند و امر او را بزرگ جلوه دادند و گفتند كه چنين و چنان مى كند. خداى تعالى در پاسخ آنان اين آيه را فرستاد: ((ان الّذين يجادلون فى آيات اللّه بغير سلطان اتيهم ان فى صدورهم الا كبر ما هم ببالغيه (( آنگاه در معنايش گفت : اينها به آنچه مى گويند نمى رسند.
در الدر المنثور است كه: عبد بن حميد و ابن ابى حاتم، به سند صحيح، از ابى العاليه روايت كرده اند كه گفت: يهوديان نزد رسول خدا «صلّى اللّه عليه و آله و سلّم» آمده، عرضه داشتند: دجّال كه در آخرالزمان ظهور مى كند، از ماست و از خصائصش اين و اين است. و خيلى درباره او غلو كردند و امر او را بزرگ جلوه دادند و گفتند كه چنين و چنان مى كند.  
 
خداى تعالى، در پاسخ آنان اين آيه را فرستاد: «إنّ الّذِينَ يُجَادِلُونَ فِى آيَاتِ اللّهِ بِغَيرِ سُلطَانٍ أتَاهُم إن فِى صُدُورِهِم إلّا كِبرٌ مَا هُم بِبَالِغِيه». آنگاه در معنايش گفت: اين ها به آنچه مى گويند، نمى رسند.
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۵۲۷ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۵۲۷ </center>
((فاستعذ باللّه (( رسول گرامى خود را دستور مى دهد از فتنه دجال به خدا پناه ببرد. ((لخلق السموات و الاءرض اكبر من خلق الناس (( يعنى از خلقت دجال .
«فَاستَعِذ بِاللّه»، رسول گرامى خود را دستور مى دهد از فتنۀ دجال، به خدا پناه ببرد. «لَخَلقُ السّمَاوَاتِ وَ الأرض أكبَرُ مِن خَلقِ النّاس»، يعنى از خلقت دجّال.
 
و نيز، در همان كتاب آمده كه: ابن ابى حاتم، از كعب الاحبار روايت كرده، كه در ذيل آيه «أنّ الّذِينَ يُجَادِلُونَ فِى آيَاتِ اللّهِ بِغَيرِ سُلطَان» گفت: اين آيه، درباره يهوديان نازل شد، البته دربارۀ اين عقيده آن ها، كه منتظر امر دجّال هستند.
 
و باز، در همان كتاب است كه ابن منذر، از ابن جريح نقل كرده كه در تفسير آيه «لَخَلقُ السّمَاوَاتّ وَ الأرضِ أكبَرُ مِن خَلقِ النّاس» گفته است: مى گويند يهوديان معتقد بودند كه در آخرالزمان، پادشاهى خواهند داشت كه دريا تا زانويش، و ابرها تا فرق سرش مى رسند. آن قدر بلند بالا است كه مرغان را از بين آسمان و زمين با دست مى گيرد، و با او، كوهى از نان و نهرى از آب است. در پاسخ ايشان، اين آيه نازل شد: «لَخَلقُ السّمَاواتِ وَ الأرضِ أكبَرُ مِن خَلقِ النّاس».
 
مؤلف: در سابق توجه فرموديد كه گفتيم: غرض سوره - به طورى كه از سياق آياتش استفاده مى شود - گفتگو در پيرامون استكبار و مجادلۀ كفار در آيات خدا است، آن هم مجادلۀ به غير حق. پس در اين سوره، گفتار از اين جا آغاز شد، و در چند نوبت، باز به همين نكته عود كرد.
 
مثل اين كه يك جا فرمود: «مَا يُجَادِلُ فِى آيَاتِ اللّهِ إلّا الّذِينَ كَفَرُوا».
 
جاى ديگر فرمود: «وَ جَادَلُوا بِالبَاطِلِ لِيُدحِضُوا بِهِ الحَقّ».
 
بار سوم فرمود: «الّذِينَ يُجَادِلُونَ فِى آيَاتِ اللّهِ بِغَيرِ سُلطَانٍ أتَاهُم كَبُرَ مَقتاً».  


و نيز در همان كتاب آمده كه : ابن ابى حاتم از كعب الاحبار روايت كرده كه در ذيل آيه ((ان الّذين يجادلون فى ايات اللّه بغير سلطان (( گفت : اين آيه درباره يهوديان نازل شد، البته درباره اين عقيده آنها كه منتظر امر دجال هستند.
بار چهارم فرمود: «إنّ الّذِينَ يُجَادِلُونَ فِى آيَاتِ اللّهِ بِغَيرِ سُلطَانٍ أتَاهُم إن فِى صُدُورِهِم إلّا كِبرٌ».  


و باز در همان كتاب است كه ابن منذر از ابن جريح نقل كرده كه در تفسير آيه ((لخلق السموات و الاءرض اكبر من خلق الناس (( گفته است : مى گويند يهوديان معتقد بودند كه در آخر الزمان پادشاهى خواهند داشت كه دريا تا زانويش ، و ابرها تا فرق سرش مى رسند، آن قدر بلند بالا است كه مرغان را از بين آسمان و زمين با دست مى گيرد، و با او كوهى از نان و نهرى از آب است . در پاسخ ايشان اين آيه نازل شد ((لخلق السموات و الاءرض اكبر من خلق الناس ((.
بار پنجم فرمود: «ألَم تَرَ إلَى الّذِينَ يُجَادِلُونَ فِى آيَاتِ اللّهِ أنّى يُصرَفُون».  


مؤ لف : در سابق توجه فرموديد كه گفتيم : غرض سوره - به طورى كه از سياق آياتش استفاده مى شود - گفتگو در پيرامون استكبار و مجادله كفار در آيات خدا است ، آنهم مجادله به غير حق . پس در اين سوره گفتار از اين جا آغاز شد، و در چند نوبت باز به همين نكته عود كرد، مثل اينكه يك جا فرمود: ((ما يجادل فى آيات اللّه الا الّذين كفروا(( جاى ديگر فرمود: ((و جادلوا بالباطل ليدحضوا به الحق (( بار سوم فرمود: ((الّذين يجادلون فى آيات اللّه بغير سلطان اتيهم كبر مقتا((، بار چهارم فرمود: ((ان الّذين يجادلون فى آيات اللّه بغير سلطان اتيهم ان فى صدورهم الا كبر(( بار پنجم فرمود: ((لم تر الى الّذين يجادلون فى آيات اللّه انى يصرفون ((.  
پس بنابراين، سياق آيات اين سوره، اين معنا را نمى پذيرد كه بعضى از آن ها درباره حادثه اى نازل شده باشد كه ساير آيات آن، ربطى به آن حادثه نداشته باشد، در حالى كه چند روايت بالا مى خواهد اين را بگويد.


پس بنابراين ، سياق آيات اين سوره اين معنا را نمى پذيرد كه بعضى از آنها درباره حادثه اى نازل شده باشد كه ساير آيات آن ربطى به آن حادثه نداشته باشد، در حالى كه چند روايت بالا مى خواهد اين را بگويد.
علاوه بر اين، مضمون اين روايات، يعنى قصۀ خبر دادن يهود از دجال، با دو آيه مزبور هيچ تطبيق نمى كند. و خوانندۀ عزيز، اگر در مضمون اين دو آيه، يعنى آيه «إنّ الّذِينَ يُجَادِلُونَ» - تا جمله - «وَلَكِنّ أكثَرَ النّاسِ لَا يَعلَمُون» دقت بفرمايد، خواهد ديد كه از مضمون روايت اجنبى است.  


علاوه بر اين ، مضمون اين روايات ، يعنى قصه خبر دادن يهود از دجال ، با دو آيه مزبور هيچ تطبيق نمى كند، و خواننده عزيز اگر در مضمون اين دو آيه يعنى آيه ((ان الّذين يجادلون (( - تا جمله - ((و لكن اكثر الناس لا يعلمون (( دقت بفرمايد، خواهد ديد كه از مضمون روايت اجنبى است . از اينجا روشن مى شود اين قول كه اين دو آيه به دليل اين روايات در مدينه نازل شده صحيح نيست .
از اين جا روشن مى شود اين قول، كه اين دو آيه، به دليل اين روايات در مدينه نازل شده، صحيح نيست.
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۵۲۸ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۷ صفحه ۵۲۸ </center>
<span id='link339'><span>
<span id='link339'><span>
۱۴٬۱۱۵

ویرایش