تفسیر:المیزان جلد۱۳ بخش۵: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷۰: خط ۷۰:
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۳ صفحه :۶۰ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۳ صفحه :۶۰ </center>
<span id='link43'><span>
<span id='link43'><span>
==آيات ۹ - ۲۲، سوره اسرى ==
==آيات ۹ - ۲۲  سوره إسراء ==
إِنَّ هَذَا الْقُرْءَانَ يهْدِى لِلَّتى هِىَ أَقْوَمُ وَ يُبَشرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصلِحَتِ أَنَّ لهَُمْ أَجْراً كَبِيراً(۹)
إِنَّ هَذَا الْقُرْءَانَ يهْدِى لِلَّتى هِىَ أَقْوَمُ وَ يُبَشرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصلِحَتِ أَنَّ لهَُمْ أَجْراً كَبِيراً(۹)
وَ أَنَّ الَّذِينَ لايُؤْمِنُونَ بِالاَخِرَةِ أَعْتَدْنَا لهَُمْ عَذَاباً أَلِيماً(۱۰)
وَ أَنَّ الَّذِينَ لايُؤْمِنُونَ بِالاَخِرَةِ أَعْتَدْنَا لهَُمْ عَذَاباً أَلِيماً(۱۰)
خط ۸۵: خط ۸۵:
انظرْ كَيْف فَضلْنَا بَعْضهُمْ عَلى بَعْضٍ وَ لَلاَخِرَةُ أَكْبرُ دَرَجَتٍ وَ أَكْبرُ تَفْضِيلاً(۲۱)
انظرْ كَيْف فَضلْنَا بَعْضهُمْ عَلى بَعْضٍ وَ لَلاَخِرَةُ أَكْبرُ دَرَجَتٍ وَ أَكْبرُ تَفْضِيلاً(۲۱)
لاتجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلَهاً ءَاخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُوماً مخْذُولاً(۲۲)
لاتجْعَلْ مَعَ اللَّهِ إِلَهاً ءَاخَرَ فَتَقْعُدَ مَذْمُوماً مخْذُولاً(۲۲)
ترجمه آيات
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۳ صفحه : ۶۱ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۳ صفحه : ۶۱ </center>
<center> «'''ترجمه آیات'''» </center>
همانا اين قرآن خلق را به راست تر واستوارترين طريقه هدايت مى كند واهل ايمان را كه نيكوكار باشند به اجر وثواب عظيم بشارت مى دهد (۹)
همانا اين قرآن خلق را به راست تر واستوارترين طريقه هدايت مى كند واهل ايمان را كه نيكوكار باشند به اجر وثواب عظيم بشارت مى دهد (۹)
وبر آنانكه به عالم آخرت ايمان نمى آورند البته عذاب دردناك مهيا ساخته ايم (۱۰)
 
انسان با شوق وپرتجملى كه خير ومنفعت خود را مى جويد چه بسا به نادانى شر وزيان خود را مى طلبد وانسان بسيار شتاب كار است (۱۱)
و بر آنان كه به عالم آخرت ايمان نمى آورند البته عذاب دردناك مهيا ساخته ايم (۱۰)
وما شب وروز را دوآيت ونشانه قدرت خود قرار داديم آنگاه از آيت شب وروشنى آن كاستيم وآيت روز را تابان ساختيم تا شما در روز روزى حلال از فضل خدا طلب كنيد وتا آنكه شماره ساله اوحساب اوقات را بدانيد وهر چيز را مفصل بيان كرديم (۱۲)
 
وما مقدرات ونتيجه اعمال نيك وبد هر انسانى را طوق گردن او ساختيم كه ملازم وقرين هميشگى اوباشد وروز قيامت كتابى كه نامه اعمال اوست بر اوبيرون آريم در حاليكه آن نامه چنان باز باشد كه همه اوراق آنرا يك مرتبه ملاحظه كند (۱۳)
انسان با شوق و پرتجملى كه خير ومنفعت خود را مى جويد چه بسا به نادانى شر وزيان خود را مى طلبد و انسان بسيار شتاب كار است (۱۱)
وبه اوخطاب رسد كه توخود كتاب اعمالت را بخوان وبنگر تا در دنيا چه كرده اى كه توخود تنها براى رسيدگى بحساب خويش كافى هستى (۱۴)
 
هر كس راه هدايت يافت تنها بنفع وسعادت خود يافته وهر كس به گمراهى شتافت آنهم به زيان وشقاوت خود شتافته وهيچ كسى بار عمل ديگرى را به دوش نگيرد وما تا رسول نفرستيم هرگز كسى را عذاب نخواهيم كرد (۱۵)
و ما شب وروز را دوآيت ونشانه قدرت خود قرار داديم آنگاه از آيت شب وروشنى آن كاستيم وآيت روز را تابان ساختيم تا شما در روز روزى حلال از فضل خدا طلب كنيد وتا آنكه شماره ساله اوحساب اوقات را بدانيد و هر چيز را مفصل بيان كرديم (۱۲)
وما چون اهل ديارى را بخواهيم به كيفر گناه هلاك سازيم پيشوايان و منعمان آن شهر را امر كنيم راه فسق وتبه كارى وظلم در آن ديار پيش ‍ گيرند وآنجا تنبيه وعقاب لزوم خواهد يافت آنگاه همه را بجرم بدكارى هلاك مى سازيم (۱۶)
 
چه بسيارى از ملل واقوامى را بعد از نوح به جرم كفر وعصيان هلاك كرديم وتنها خداى توكه بر گناهان بندگانش آگاه وبا خبر است كفايت مى كند كه به مصلحت هر كه را خواهد عفووهر كه را خواهد عقاب كند (۱۷)
و ما مقدرات ونتيجه اعمال نيك وبد هر انسانى را طوق گردن او ساختيم كه ملازم وقرين هميشگى اوباشد و روز قيامت كتابى كه نامه اعمال اوست بر اوبيرون آريم در حاليكه آن نامه چنان باز باشد كه همه اوراق آن را يك مرتبه ملاحظه كند (۱۳)
هر كه دنياى نقد وزودگذر را بخواهد ما هم برايش در آن عجله مى كنيم . البته براى هر كه بخواهيم وهر قدر كه بخواهيم ، آنگاه جهنم را برايش ‍ معين مى كنيم كه ملامت زده ورانده شده در آن شود (۱۸)
 
و به او خطاب رسد كه توخود كتاب اعمالت را بخوان وبنگر تا در دنيا چه كرده اى كه توخود تنها براى رسيدگى به حساب خويش كافى هستى (۱۴)
 
هر كس راه هدايت يافت تنها بنفع وسعادت خود يافته و هر كس به گمراهى شتافت آن هم به زيان و شقاوت خود شتافته و هيچ كسى بار عمل ديگرى را به دوش نگيرد و ما تا رسول نفرستيم هرگز كسى را عذاب نخواهيم كرد (۱۵)
 
و ما چون اهل ديارى را بخواهيم به كيفر گناه هلاك سازيم پيشوايان و منعمان آن شهر را امر كنيم راه فسق و تبهكارى وظلم در آن ديار پيش ‍ گيرند وآنجا تنبيه وعقاب لزوم خواهد يافت آنگاه همه را بجرم بدكارى هلاك مى سازيم (۱۶)
 
چه بسيارى از ملل و اقوامى را بعد از نوح به جرم كفر وعصيان هلاك كرديم و تنها خداى توكه بر گناهان بندگانش آگاه و باخبر است كفايت مى كند كه به مصلحت هر كه را خواهد عفو و هر كه را خواهد عقاب كند (۱۷)
 
هر كه دنياى نقد و زودگذر را بخواهد ما هم برايش در آن عجله مى كنيم . البته براى هر كه بخواهيم وهر قدر كه بخواهيم، آنگاه جهنم را برايش ‍ معين مى كنيم كه ملامت زده ورانده شده در آن شود (۱۸)
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۳ صفحه : ۶۲ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۳ صفحه : ۶۲ </center>
وهر كه آخرت را بخواهد وكوشش خود را همه براى رسيدن به آن قرار دهد آنان سعيشان قبول شده وصاحب اجر خواهند بود (۱۹)
و هر كه آخرت را بخواهد وكوشش خود را همه براى رسيدن به آن قرار دهد آنان سعيشان قبول شده وصاحب اجر خواهند بود (۱۹)
هر يك را از عطاء پروردگارت مدد مى كنيم ، اينها را وآنها را، واز عطاء پروردگار توجلوگيرى نمى شود (۲۰)
 
هر يك را از عطاء پروردگارت مدد مى كنيم، اين ها را و آن ها را، و از عطاء پروردگار تو جلوگيرى نمى شود (۲۰)
 
ببين چگونه بعضى را بر بعضى برترى داديم ، تازه اين برتريها دنيويست برترى آخرت بيشتر وبزرگتر است (۲۱)
ببين چگونه بعضى را بر بعضى برترى داديم ، تازه اين برتريها دنيويست برترى آخرت بيشتر وبزرگتر است (۲۱)
با خدا معبودى ديگر شريك مگير تا در نتيجه ملامت زده وتنها وبى يار نشوى (۲۲)
با خدا معبودى ديگر شريك مگير تا در نتيجه ملامت زده وتنها وبى يار نشوى (۲۲)
بيان آيات
 
<center> «'''بیان آیات'''» </center>
 
آيات سابق از سوره مورد بحث ، جريان سنت الهى را در هدايت انسان به سوى حق ودين توحيد خاطرنشان مى كرد وخلاصه آن سنت اين بود كه خداوند هر كس را كه دعوت حق را اجابت كند در دنيا وآخرت سعادتمند گرداند وهر كه را كه به حق كفر ورزيده واز امر اوسرپيچى نمايد در دنيا وآخرت عقاب كند.
آيات سابق از سوره مورد بحث ، جريان سنت الهى را در هدايت انسان به سوى حق ودين توحيد خاطرنشان مى كرد وخلاصه آن سنت اين بود كه خداوند هر كس را كه دعوت حق را اجابت كند در دنيا وآخرت سعادتمند گرداند وهر كه را كه به حق كفر ورزيده واز امر اوسرپيچى نمايد در دنيا وآخرت عقاب كند.
واگر نزول تورات وحوادثى را كه بعد از آن ، براى بنى اسرائيل پيش ‍ آمده ، ذكر فرمود از باب تطبيق حكم كل اين سنت بر افراد ومصاديق آن بود.
 
واين دسته از آيات جريان همان سنت را در اين امت خاطر نشان مى سازد، ومى فرمايد كه به همان نحوكه در امت موسى (عليه السلام ) جريان يافت در اين امت نيز جريان مى يابد، آنگاه نتيجه مى گيرد كه پس ‍ بايد از شرك اجتناب ورزيده وهمواره ملازم طريق توحيد باشند، ودر آخر مى فرمايد: ((ولاتجعل مع اللّه الها اخر فتقعد مذموما مخذولا((
و اگر نزول تورات وحوادثى را كه بعد از آن ، براى بنى اسرائيل پيش ‍ آمده ، ذكر فرمود از باب تطبيق حكم كل اين سنت بر افراد ومصاديق آن بود.
 
و اين دسته از آيات جريان همان سنت را در اين امت خاطر نشان مى سازد، ومى فرمايد كه به همان نحوكه در امت موسى (عليه السلام ) جريان يافت در اين امت نيز جريان مى يابد، آنگاه نتيجه مى گيرد كه پس ‍ بايد از شرك اجتناب ورزيده وهمواره ملازم طريق توحيد باشند، ودر آخر مى فرمايد: (و لاتجعل مع اللّه الها اخر فتقعد مذموما مخذولا(
 
إِنَّ هَذَا الْقُرْءَانَ يهْدِى لِلَّتى هِىَ أَقْوَمُ
إِنَّ هَذَا الْقُرْءَانَ يهْدِى لِلَّتى هِىَ أَقْوَمُ
توضيح در مورد اينكه قرآن بدانچه ((اقوم (( است هدايت مى كند واينكه اسلام دين((قيم (( است
توضيح در مورد اينكه قرآن بدانچه ((اقوم (( است هدايت مى كند واينكه اسلام دين((قيم (( است
يعنى اين قرآن هدايت مى كند بسوى دينى كه اقوام از هر دين ومسلطتر بر اداره امور بشر است همچنانكه در جاى ديگر فرموده : ((قل اننى هدينى ربّى الى صراط مستقيم دينا قيما مله ابراهيم حنيفا((
يعنى اين قرآن هدايت مى كند بسوى دينى كه اقوام از هر دين ومسلطتر بر اداره امور بشر است همچنانكه در جاى ديگر فرموده : ((قل اننى هدينى ربّى الى صراط مستقيم دينا قيما مله ابراهيم حنيفا((
واقوم افعل تفضيل از قيام است ومعناى اصلى قيام ، ضد قعود است كه اين خود يكى از معتدل ترين حالات آدمى است وانسان در اين حال از هر حالت ديگرى نسبت به كارهايش مسلطتر است به خلاف قعود ويا طاقباز ويا دمر وامثال آن ، ولى اين كلمه را در نيكوانجام دادن هر كار استعمال كرده اند وبه كسى كه به خوبى متصدى كارى شود، وبدون عجز وخستگى وبا حسن اداره آن را از آب در آورد مى گويند فلانى قائم به فلان امر است يعنى آن امر را مراقب ونگهدارست ، وحال آن را آنطور كه مناسب آنست رعايت مى نمايد. در آيه مورد بحث خداى تعالى اين ملت حنيف را ملتى قائم ناميده ودر جاى ديگر درباره آن فرموده : ((فاقم وجهك للدين حنيفا فطره اللّه التى فطر الناس عليها لاتبديل لخلق اللّه ذلك الدين القيم (( ونيز فرموده : ((فاقم وجهك للدين القيم ((
 
و اقوم افعل تفضيل از قيام است ومعناى اصلى قيام ، ضد قعود است كه اين خود يكى از معتدل ترين حالات آدمى است وانسان در اين حال از هر حالت ديگرى نسبت به كارهايش مسلطتر است به خلاف قعود ويا طاقباز ويا دمر وامثال آن ، ولى اين كلمه را در نيكوانجام دادن هر كار استعمال كرده اند وبه كسى كه به خوبى متصدى كارى شود، وبدون عجز وخستگى وبا حسن اداره آن را از آب در آورد مى گويند فلانى قائم به فلان امر است يعنى آن امر را مراقب ونگهدارست ، وحال آن را آنطور كه مناسب آنست رعايت مى نمايد.  
 
در آيه مورد بحث خداى تعالى اين ملت حنيف را ملتى قائم ناميده ودر جاى ديگر درباره آن فرموده: (فاقم وجهك للدين حنيفا فطره اللّه التى فطر الناس عليها لاتبديل لخلق اللّه ذلك الدين القيم (( ونيز فرموده: (فاقم وجهك للدين القيم(
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۳ صفحه : ۶۳ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۳ صفحه : ۶۳ </center>
واين بدان جهت است كه اين دين خير دنيا وآخرت ملت خود را تاءمين وتضمين نموده وقائم بر اصلاح حال معاش ومعاد ايشان است . واين نيز نيست مگر بخاطر اينكه اين دين موافق با مقتضيات فطرت انسانى و ناموسى است كه خداوند بر اساس آن ناموس اورا خلق كرده واورا به حسب آن ناموس مجهز به ابزارى فرموده كه اورا به سوى غايت وهدف از خلقتش وسعادتى كه برايش در نظر گرفته شده راهنمائى مى كند.
و اين بدان جهت است كه اين دين خير دنيا وآخرت ملت خود را تاءمين وتضمين نموده وقائم بر اصلاح حال معاش و معاد ايشان است . واين نيز نيست مگر بخاطر اينكه اين دين موافق با مقتضيات فطرت انسانى و ناموسى است كه خداوند بر اساس آن ناموس اورا خلق كرده واورا به حسب آن ناموس مجهز به ابزارى فرموده كه اورا به سوى غايت وهدف از خلقتش وسعادتى كه برايش در نظر گرفته شده راهنمائى مى كند.
وبنابراين ، توصيف اين ملت در آيه مورد بحث به وصف ((اقوم (( (قائم تر) يا در مقايسه با ساير ملتها است ويا در مقايسه با ساير شريعتها، اين را مى دانيم كه براى هر ملتى سنتى است كه آن را براى خود برگزيده اند تا سودشان برساند وبه درد زندگيشان بخورد، وليكن اين سنتها اگر در بعضى از امور ايشان را سود ببخشد در پاره اى ديگر به ضررشان تمام مى شود، واگر پاره اى از هواها واميالشان را تاءمين مى كند قسمت عظيمى از خيرات را از ايشان سلب مى كند، همانا در ميان همه سنتها اين تنها اسلام است كه قائم به مصالح حيات وتمامى اهداف دنيايى وآخرتى جامعه است ، بدون اينكه خيرى از ايشان سلب كرده واز بين برده باشد بنابراين ملت حنيف اقوم است بر حيات انسانى تا ديگر ملل .
 
واگر در مقايسه با ساير شرايع الهى قبل مانند شريعت نوح وموسى و عيسى (عليهماالسلام ) باشد (همچنانكه ظاهرش هم همين است چون در مقابل اين آيه ، آيه ديگرى هست كه تورات را وسيله هدايت بنى اسرائيل مى خواند، لذا فرمود: همانا قرآن كريم خلق را به چيزى
و بنابراين ، توصيف اين ملت در آيه مورد بحث به وصف ((اقوم (( (قائم تر) يا در مقايسه با ساير ملتها است و يا در مقايسه با ساير شريعتها، اين را مى دانيم كه براى هر ملتى سنتى است كه آن را براى خود برگزيده اند تا سودشان برساند وبه درد زندگيشان بخورد، وليكن اين سنتها اگر در بعضى از امور ايشان را سود ببخشد در پاره اى ديگر به ضررشان تمام مى شود، واگر پاره اى از هواها واميالشان را تاءمين مى كند قسمت عظيمى از خيرات را از ايشان سلب مى كند، همانا در ميان همه سنتها اين تنها اسلام است كه قائم به مصالح حيات وتمامى اهداف دنيايى وآخرتى جامعه است ، بدون اينكه خيرى از ايشان سلب كرده واز بين برده باشد بنابراين ملت حنيف اقوم است بر حيات انسانى تا ديگر ملل.
 
و اگر در مقايسه با ساير شرايع الهى قبل مانند شريعت نوح وموسى و عيسى (عليهما السلام) باشد (همچنانكه ظاهرش هم همين است چون در مقابل اين آيه ، آيه ديگرى هست كه تورات را وسيله هدايت بنى اسرائيل مى خواند، لذا فرمود: همانا قرآن كريم خلق را به چيزى
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۳ صفحه : ۶۴ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۳ صفحه : ۶۴ </center>
هدايت مى كند كه قويم تر واستوارتر است )، در اين صورت دليلش اين است كه دين حنيف از اديان سابق خود كه كتب انبياء سلف متضمن آنها بودند كامل تر است ، زيرا تمامى معارف الهى تا آنجا كه بنيه بشرى طاقتش را دارد وهمچنين تمامى شرايعى كه بشر در زندگى خود بدان نيازمند است در اين دين آمده ، وحتى يك عمل از اعمال فردى و اجتماعى بشر را بدون حكم نگذاشته ، همچنانكه فرموده : ((وانزلنا اليك الكتاب بالحق مصدقا لما بين يديه من الكتاب ومهيمنا عليه (( پس آنچه قرآن به سوى آن هدايت مى كند قويم تر از آن چيزيست كه ساير كتب وشرايع بدان هدايت مى كنند.
هدايت مى كند كه قويم تر واستوارتر است )، در اين صورت دليلش اين است كه دين حنيف از اديان سابق خود كه كتب انبياء سلف متضمن آنها بودند كامل تر است ، زيرا تمامى معارف الهى تا آنجا كه بنيه بشرى طاقتش را دارد وهمچنين تمامى شرايعى كه بشر در زندگى خود بدان نيازمند است در اين دين آمده ، وحتى يك عمل از اعمال فردى و اجتماعى بشر را بدون حكم نگذاشته ، همچنانكه فرموده : (و انزلنا اليك الكتاب بالحق مصدقا لما بين يديه من الكتاب و مهيمنا عليه (( پس آنچه قرآن به سوى آن هدايت مى كند قويم تر از آن چيزی است كه ساير كتب وشرايع بدان هدايت مى كنند.
 
وَ يُبَشرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصلِحَتِ أَنَّ لهَُمْ أَجْراً كَبِيراً(۹)
وَ يُبَشرُ الْمُؤْمِنِينَ الَّذِينَ يَعْمَلُونَ الصلِحَتِ أَنَّ لهَُمْ أَجْراً كَبِيراً(۹)
كلمه ((صالحات (( صفتى است براى موصوفى كه به منظور اختصار حذف شده ، وتقدير آن : ((وعملوا الاعمال الصالحات (( است .
 
كلمه ((صالحات (( صفتى است براى موصوفى كه به منظور اختصار حذف شده ، وتقدير آن : ((و عملوا الاعمال الصالحات (( است .
<span id='link45'><span>
<span id='link45'><span>
==خداوند براى مؤ منان صالح العمل بر خود حق قرار داده است (ان لهم اجرا كبيرا) ==
==خداوند براى مؤ منان صالح العمل بر خود حق قرار داده است (ان لهم اجرا كبيرا) ==
در اين آيه حقى براى مؤ منين بر خدا اثبات شده ، واينكه آن را اجر ناميده مويد اين معنا است ، وهمچنين آيه ((ان الذين امنوا وعملوا الصالحات لهم اجر غير ممنون (( نيز مؤ يد آنست .
در اين آيه حقى براى مؤ منين بر خدا اثبات شده ، واينكه آن را اجر ناميده مويد اين معنا است ، وهمچنين آيه ((ان الذين امنوا وعملوا الصالحات لهم اجر غير ممنون (( نيز مؤ يد آنست .