تفسیر:المیزان جلد۱۳ بخش۲۲: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
بدون خلاصۀ ویرایش
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۴: خط ۴:




همين معنا را مرحوم صدر المتالهين به وجهى دقيق ولطيف تر بيان فرموده ، وآن اين است كه معلول در هست شدن محتاج علت فاعلى است وذاتش وابسته ومربوط به آن است ، وبا اينكه اين فقر جزء ذات معلول است ديگر معنا ندارد كه از مرحله ذاتش عقب افتاده وبعد از وجود آن پيدا شود، وجداى از هم باشند، چه در چنين صورتى ذات معلول ، بى نياز از علت ، وخود، مستقل از آن مى بود، ودر چنين فرضى ديگر معلول نبود، واين خود خلف فرض است ، چون فرض ما معلول بودن معلول است ،
همين معنا را مرحوم صدر المتألّهين به وجهى دقيق و لطيف تر بيان فرموده و آن، اين است كه معلول در هست شدن، محتاج علت فاعلى است و ذاتش وابسته و مربوط به آن است، و با اين كه اين فقر جزء ذات معلول است، ديگر معنا ندارد كه از مرحله ذاتش عقب افتاده و بعد از وجود آن پيدا شود، و جداى از هم باشند. چه در چنين صورتى ذات معلول، بى نياز از علت، و خود، مستقل از آن مى بود، و در چنين فرضى ديگر معلول نبود، و اين خود خُلف فرض است. چون فرض ما، معلول بودن معلول است.


پس وقتى ذات معلول جداى از فقر نبوده ، وفقر عين ذاتش شد پس از وجود جز وجودى رابط وغير مستقل بهره اى ندارد، و وجودش عين ربط با علت است ، وآن استقلالى كه آدمى در بدونظر در وجود اومى بيند در حقيقت استقلال اونيست ، بلكه استقلال علت او است كه در اومشاهده مى كند، پس بنابراين وجود معلول از وجود علت خود حكايت نموده وآن را در همان حدى كه خود از وجود دارد مجسم مى سازد.
پس وقتى ذات معلول جداى از فقر نبوده، و فقر عين ذاتش شد، پس از وجود جز وجودى رابط و غيرمستقل بهره اى ندارد، و وجودش عين ربط با علت است، و آن استقلالى كه آدمى در بدو نظر در وجود او مى بيند، در حقيقت استقلال او نيست، بلكه استقلال علت او است كه در او مشاهده مى كند. پس بنابراين وجود معلول از وجود علت خود حكايت نموده و آن را در همان حدى كه خود از وجود دارد، مجسّم مى سازد.
<span id='link180'><span>
<span id='link180'><span>
==وجود رابطه وسنخيت بين فعل و فاعل از نظر قرآن ==
 
==وجود رابطه و سنخيت بين فعل و فاعل، از نظر قرآن ==
دقت در آيات قرآنى ترديدى براى انسان باقى نمى گذارد كه قرآن كريم موجودات را با همه اختلافى كه در نسخه آنها ودر نوع آنها وجود دارد آيات خداى تعالى دانسته كه اسماء وصفات اورا مجسم مى سازند، و هيچ موجودى نيست مگر آنكه هم در اصل وجودش وهم در هر جهتى از جهات كه در وجودش فرض شود آيت خداى تعالى واشاره كننده به ساحت عظمت وكبريائى اوست ، وآيت كه به معناى علامت يعنى دلالت كننده است، از جهت اينكه آيت است وجودش وجود مرآت و آينه اى است كه فانى در صاحب آيت است وبى اواستقلال ندارد زيرا اگر در وجودش يا جهتى از جهات وجودش مستقل مى بود ديگر از اين جهت آيت ونشانگر ودلالت كننده به سوى اونبود واين خلف فرض ‍ است زيرا فرض كرديم كه وجود موجودات وتمامى جهات وجودشان آيات خدايند.
دقت در آيات قرآنى ترديدى براى انسان باقى نمى گذارد كه قرآن كريم موجودات را با همه اختلافى كه در نسخه آنها ودر نوع آنها وجود دارد آيات خداى تعالى دانسته كه اسماء وصفات اورا مجسم مى سازند، و هيچ موجودى نيست مگر آنكه هم در اصل وجودش وهم در هر جهتى از جهات كه در وجودش فرض شود آيت خداى تعالى واشاره كننده به ساحت عظمت وكبريائى اوست ، وآيت كه به معناى علامت يعنى دلالت كننده است، از جهت اينكه آيت است وجودش وجود مرآت و آينه اى است كه فانى در صاحب آيت است وبى اواستقلال ندارد زيرا اگر در وجودش يا جهتى از جهات وجودش مستقل مى بود ديگر از اين جهت آيت ونشانگر ودلالت كننده به سوى اونبود واين خلف فرض ‍ است زيرا فرض كرديم كه وجود موجودات وتمامى جهات وجودشان آيات خدايند.
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۳ صفحه :۲۷۰ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۳ صفحه :۲۷۰ </center>