تفسیر:المیزان جلد۱۹ بخش۲۴: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
| خط ۱۴۰: | خط ۱۴۰: | ||
<span id='link214'><span> | <span id='link214'><span> | ||
«'''أَ لَمْ تَرَ إِلى الَّذِينَ نهُوا عَنِ النَّجْوَى ثمَّ يَعُودُونَ لِمَا نُهُوا عَنْهُ ...'''»: | |||
أَ لَمْ تَرَ إِلى الَّذِينَ نهُوا عَنِ النَّجْوَى ثمَّ يَعُودُونَ لِمَا | |||
سياق آيات دلالت دارد بر اين كه در بين جمعى از | سياق آيات دلالت دارد بر اين كه در بين جمعى از منافقان و بيماردلان از مؤمنان، نجوا كردن عليه رسول خدا «صلی الله علیه و آله» و مؤمنان حقيقى شايع شده بوده، و سخنان بيخ گوشی شان پيرامون گناه و دشمنى و نافرمانى از آن جناب بوده، تا به اين وسيله مؤمنان واقعى را آزار دهند، و آن ها را محزون كنند، و گويا بر اين عمل اصرار هم مى ورزيدند. حتى از نهى خدا هم منتهى نشدند، لذا اين آيات نازل شد. | ||
و معناى آيه اين است كه : آيا نديدى چگونه | بنابراين، آيه مورد بحث، مذمت و توبيخ غيابى از ايشان است و در آن، روى سخن را متوجه رسول خدا «صلى اللّه عليه و آله و سلم» كرد، و مستقيما با خود آنان سخن نگفت، تا بيشتر تحقيرشان كرده باشد و بفهماند اهل نجوا، لياقت آن را ندارند كه به شرف همكلاسى و خطاب خدا مشرف شوند، و امرشان هم آن قدر اهميت ندارد كه خداى تعالى، به خاطر آن، روى سخن با ايشان كند. | ||
«''' | |||
و معناى آيه اين است كه: آيا نديدى چگونه آن ها كه از نجوا نهى شدند، دوباره عمل نكوهيده خود را تكرار كردند، و همچنان مؤمنان را محزون مى كنند. و در اين كه فرمود: «يَعُودُونَ - بر مى گردند»، و به صيغه مضارع تعبير آورد، براى اين است كه استمرار را برساند، و اگر با اين که ممكن بود بفرمايد «يَعُودُونَ إلَيهَا»، دوباره از نجوا تعبير به موصول و صله آورد، براى اين است كه به علّت مذمت و توبيخ خود اشاره كرده باشد، و بفهماند اگر ايشان را مذمت مى كنم، به خاطر اين است كه عملى را تكرار مى كنند که قبلا از آن نهى شده بودند. | |||
«'''يَتَنَاجَونَ بِالإثمِ وَ العُدوَانِ وَ مَعصِيَتِ الرَّسُول '''» - مقابله اى كه در اين آيه شريفه بين «اثم» و «عدوان» و «معصيت رسول» واقع شده، مى فهماند كه منظور از «اثم»، آن قسم اعمالى است كه اثر سوء دارد، ولى اثر سوئش از مرتكب آن به ديگران تجاوز نمى كند. نظير ميگسارى و قمار و بى نمازى كه صرفا مربوط به حق الله است. و منظور از كلمۀ «عُدوان»، آن اعمال زشتى است كه ضررش دامنگير ديگران مى شود، | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۹ صفحه ۳۲۴ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۹ صفحه ۳۲۴ </center> | ||
و گناهان مربوط به | و گناهان مربوط به حقّ الناس است كه مردم از آن متضرر و متأذّى مى شوند. و اين دو قسم، هر دو از موارد معصيت اللّه است. و سومى كه «معصيت الرسول» باشد، عبارت است از اعمالى كه مخالفت با خدا نيست، اعمالى كه از نظر شرع جایز است، و رسول خدا «صلى اللّه عليه و آله و سلم» از طرف خداى تعالى، درباره آن ها، نه امرى فرموده و نه نهيى كرده، ليكن از طرف خودش و به منظور تأمين مصالح امت، دستورى صادر فرموده، مانند نجوايى مشتمل بر معصيت خدا نيست، ليكن رسول خدا «صلى اللّه عليه و آله و سلم»، ولىّ امت است، و از خود امت اختياراتش در امور مربوط به امت بيشتر است، دستور داده كه از آن اجتناب ورزند. | ||
بعضى از | بنابراين، نجوا دو قسم مى تواند باشد. يكى اصل اين عمل، صرف نظر از اين كه معصيت خدا باشد يا نباشد، كه آيه شريفه «الَّذِينَ نُهُوا عَنِ النّجوَى ثُمَّ يَعُودُونَ لِمَا نُهُوا عَنهُ» مرتكبين آن را مذمت و توبيخ مى كرد، و مى فرمود كه مسلمين از اين عمل نهى شده اند. و دوم آن نجوايى كه مشتمل بر انواعى از گناهان باشد كه آيه مورد بحث از آن نهى و مرتكبين آن را مذمت و توبيخ مى كند، و اين مرتكبين عبارتند از: منافقان و بيماردلان از مؤمنان كه بسيار نجوا مى كردند، و با اين عمل خود، مؤمنان را ناراحت و اندوهگين مى ساختند. | ||
بعضى از مفسران گفته اند: منافقان با يهوديان نجوا و رازگويى مى كردند، و با اين عمل خود، مؤمنان را اندوهگين، و ايجاد دلهره و فزع مى نمودند، و در تصميم هاى آنان وهن و سستى ايجاد مى كردند. اما به نظر ما اين نظريه درست نيست، براى اين که ظاهر آيه «الّذِينَ نُهُوا عَنِ النّجوَى...»، اين است كه منظور مسلمين هستند، كه از نجوا نهى شده اند. | |||
<span id='link215'><span> | <span id='link215'><span> | ||
==تحيت مغرضانه منافقين بر پيامبر صلى الله عليه و آله == | ==تحيت مغرضانه منافقين بر پيامبر صلى الله عليه و آله == | ||
«'''و اذا جاوك حيوك بما لم يحيك به اللّه '''» - يعنى و چون نزد تو مى آيند درودى به تو مى فرستند كه خدا آنطور درودى به تو نفرستاده ، چون درود و تحيت خدا سلام است ، كه تحيتى است مبارك و طيب ، ولى آنها (يهوديان ) سلام نمى كردند، وقتى نزد رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) مى آمدند مى گفتند «'''السام عليك '''» و كلمه «'''سام '''» به معناى مرگ است ، و طورى وانمود مى كردند كه گفته اند: «'''السلام عليك '''» - اين نظريه جمعى از مفسرين است . ولى با ظاهر آيه خيلى سازگار نيست ، براى اين ضمير «'''اذا جاوك '''» و «'''حيوك '''» به موصولى برمى گردد كه در جمله «'''الذين نهوا عن النجوى '''» است ، و خواننده توجه فرمود كه اين جمله به روشنى نمى تواند شامل يهود باشد. | «'''و اذا جاوك حيوك بما لم يحيك به اللّه '''» - يعنى و چون نزد تو مى آيند درودى به تو مى فرستند كه خدا آنطور درودى به تو نفرستاده ، چون درود و تحيت خدا سلام است ، كه تحيتى است مبارك و طيب ، ولى آنها (يهوديان ) سلام نمى كردند، وقتى نزد رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) مى آمدند مى گفتند «'''السام عليك '''» و كلمه «'''سام '''» به معناى مرگ است ، و طورى وانمود مى كردند كه گفته اند: «'''السلام عليك '''» - اين نظريه جمعى از مفسرين است . ولى با ظاهر آيه خيلى سازگار نيست ، براى اين ضمير «'''اذا جاوك '''» و «'''حيوك '''» به موصولى برمى گردد كه در جمله «'''الذين نهوا عن النجوى '''» است ، و خواننده توجه فرمود كه اين جمله به روشنى نمى تواند شامل يهود باشد. | ||
