گمنام

تفسیر:المیزان جلد۱۸ بخش۱۴: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
بدون خلاصۀ ویرایش
خط ۷: خط ۷:
<span id='link121'><span>
<span id='link121'><span>
==آيات ۵۷ - ۶۵  سوره زخرف ==
==آيات ۵۷ - ۶۵  سوره زخرف ==
وَ لَمَّا ضرِب ابْنُ مَرْيَمَ مَثَلاً إِذَا قَوْمُك مِنْهُ يَصِدُّونَ(۵۷)
وَ لَمَّا ضُرِب ابْنُ مَرْيَمَ مَثَلاً إِذَا قَوْمُك مِنْهُ يَصِدُّونَ(۵۷)
وَ قَالُوا ءَ أَلِهَتُنَا خَيرٌ أَمْ هُوَ مَا ضرَبُوهُ لَك إِلا جَدَلا بَلْ هُمْ قَوْمٌ خَصِمُونَ(۵۸)
وَ قَالُوا ءَ أَلِهَتُنَا خَيرٌ أَمْ هُوَ مَا ضرَبُوهُ لَك إِلا جَدَلا بَلْ هُمْ قَوْمٌ خَصِمُونَ(۵۸)
إِنْ هُوَ إِلا عَبْدٌ أَنْعَمْنَا عَلَيْهِ وَ جَعَلْنَهُ مَثَلاً لِّبَنى إِسرءِيلَ(۵۹)
إِنْ هُوَ إِلا عَبْدٌ أَنْعَمْنَا عَلَيْهِ وَ جَعَلْنَاهُ مَثَلاً لِّبَنى إِسرائيلَ(۵۹)
وَ لَوْ نَشاءُ لجََعَلْنَا مِنكم مَّلَئكَةً فى الاَرْضِ يخْلُفُونَ(۶۰)
وَ لَوْ نَشاءُ لجََعَلْنَا مِنكم مَلَائكَةً فى الاَرْضِ يَخْلُفُونَ(۶۰)
وَ إِنَّهُ لَعِلْمٌ لِّلساعَةِ فَلا تَمْترُنَّ بهَا وَ اتَّبِعُونِ هَذَا صِرَطٌ مُّستَقِيمٌ(۶۱)
وَ إِنَّهُ لَعِلْمٌ لِلساعَةِ فَلا تَمْترُنَّ بهَا وَ اتَّبِعُونِ هَذَا صِرَاطٌ مُّستَقِيمٌ(۶۱)
وَ لا يَصدَّنَّكُمُ الشيْطنُ إِنَّهُ لَكمْ عَدُوُّ مُّبِينٌ(۶۲)
وَ لا يَصدَّنَّكُمُ الشيْطانُ إِنَّهُ لَكمْ عَدُوُّ مُّبِينٌ(۶۲)
وَ لَمَّا جَاءَ عِيسى بِالْبَيِّنَتِ قَالَ قَدْ جِئْتُكم بِالْحِكْمَةِ وَ لاُبَينَ لَكُم بَعْض الَّذِى تخْتَلِفُونَ فِيهِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُونِ(۶۳)
وَ لَمَّا جَاءَ عِيسى بِالْبَيِّنَاتِ قَالَ قَدْ جِئْتُكم بِالْحِكْمَةِ وَ لاُبَينَ لَكُم بَعْض الَّذِى تخْتَلِفُونَ فِيهِ فَاتَّقُوا اللَّهَ وَ أَطِيعُونِ(۶۳)
إِنَّ اللَّهَ هُوَ رَبى وَ رَبُّكمْ فَاعْبُدُوهُ هَذَا صِرَطٌ مُّستَقِيمٌ(۶۴)
إِنَّ اللَّهَ هُوَ رَبّى وَ رَبُّكمْ فَاعْبُدُوهُ هَذَا صِرَاطٌ مُّستَقِيمٌ(۶۴)
فَاخْتَلَف الاَحْزَاب مِن بَيْنهِمْ فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ ظلَمُوا مِنْ عَذَابِ يَوْمٍ أَلِيمٍ(۶۵)
فَاخْتَلَف الاَحْزَاب مِن بَيْنهِمْ فَوَيْلٌ لِّلَّذِينَ ظلَمُوا مِنْ عَذَابِ يَوْمٍ أَلِيمٍ(۶۵)


<center> «'''ترجمه آیات'''»  </center>
<center> «'''ترجمه آیات'''»  </center>


و چون عيسى بن مريم مثل زده مى شود ناگهان قوم تو سر و صدا راه مى اندازند (۵۷).
و چون عيسى بن مريم مَثَل زده مى شود، ناگهان قوم تو سر و صدا راه مى اندازند (۵۷).


و مى گويند: آيا خدايان ما بهتر است يا عيسى ، اين مثل را نزدند مگر به اين منظور كه با تو جدال كنند، بلكه اينان مردمى مصر در خصومتند (۵۸ ).
و مى گويند: آيا خدايان ما بهتر است، يا عيسى. اين مَثَل را نزدند، مگر به اين منظور كه با تو جدال كنند، بلكه اينان مردمى مُصرّ در خصومت اند (۵۸ ).


(وگر نه عيسى كه خدا نبود) او نبود مگر بنده اى كه ما بر او انعام كرده ، و او را مثلى براى بنى اسرائيل قرار داديم (۵۹).
(و گرنه عيسى كه خدا نبود) او نبود، مگر بنده اى كه ما بر او انعام كرده، و او را مَثَلى براى بنى اسرائيل قرار داديم (۵۹).


و اگر بخواهيم مى توانيم شما را نابود كنيم و بدل از شما ملائكه را در زمين قرار دهيم كه نسل به نسل جاى يكديگر را بگيرند (۶۰).
و اگر بخواهيم، مى توانيم شما را نابود كنيم و بَدَل از شما، ملائكه را در زمين قرار دهيم، كه نسل به نسل، جاى يكديگر را بگيرند (۶۰).
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه : ۱۷۰ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه : ۱۷۰ </center>
و به درستى كه سرگذشت عيسى نسبت به قيامت علم آور است ، پس زنهار كه در امر قيامت شك نكنى ، و مرا پيروى كن كه اين است صراط مستقيم (۶۱).
و به درستى كه سرگذشت عيسى نسبت به قيامت علم آور است. پس زنهار كه در امر قيامت شك نكنى، و مرا پيروى كن، كه اين است صراط مستقيم (۶۱).


و زنهار كه شيطان شما را از اين صراط جلوگيرى نشود، كه او براى شما دشمن آشكار است (۶۲).
و زنهار كه شيطان شما را از اين صراط جلوگيرى نشود، كه او براى شما دشمن آشكار است (۶۲).


و چون عيسى آن معجزات معروف را آورد، گفت : من براى شما حكمت آورده ام ، و آمده ام تا پاره اى از آنچه را كه در آن اختلاف داريد بيان كنم ، پس از خدا پروا كنيد و مرا اطاعت نماييد (۶۳).
و چون عيسى آن معجزات معروف را آورد، گفت: من براى شما حكمت آورده ام، و آمده ام تا پاره اى از آنچه را كه در آن اختلاف داريد، بيان كنم. پس از خدا پروا كنيد و مرا اطاعت نماييد (۶۳).


به درستى اللّه به تنهايى رب من و رب شما است ، پس تنها او را بپرستيد، كه اين است صراط مستقيم (۶۴).
به درستى اللّه به تنهايى، ربّ من و ربّ شما است. پس تنها او را بپرستيد، كه اين است صراط مستقيم(۶۴).


پس احزاب و طوائف در بين خود اختلاف كردند، پس واى بر كسانى كه ستم كردند از عذاب روزى دردناك (۶۵).
پس احزاب و طوائف در بين خود اختلاف كردند. پس واى بر كسانى كه ستم كردند، از عذاب روزى دردناك (۶۵).


<center> «'''بیان آیات'''»  </center>
<center> «'''بیان آیات'''»  </center>


بعد از آنكه در آيات قبل از اشاره به داستان موسى (عليه السلام ) فارغ شد، اينك در اين آيات به داستان عيسى (عليه السلام ) اشاره مى كند، و قبل از هر چيز مجادله مردم با رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) در باره عيسى (عليه السلام ) را ذكر نموده سپس از آن پاسخ مى دهد.
بعد از آن كه در آيات قبل از اشاره به داستان موسى «عليه السلام» فارغ شد، اينك در اين آيات به داستان عيسى «عليه السلام» اشاره مى كند، و قبل از هر چيز، مجادله مردم با رسول خدا «صلى اللّه عليه و آله و سلم» در باره عيسى «عليه السلام» را ذكر نموده، سپس از آن پاسخ مى دهد.


وَ لَمَّا ضرِب ابْنُ مَرْيَمَ مَثَلاً إِذَا قَوْمُك مِنْهُ يَصِدُّونَ ... خَصِمُونَ
«'''وَ لَمَّا ضُرِب ابْنُ مَرْيَمَ مَثَلاً إِذَا قَوْمُك مِنْهُ يَصِدُّونَ ... خَصِمُونَ'''»:


تفسير و شاءن نزول آيه : ((و لما ضرب ابن مريم مثلا اذا قومك منه يصدون (( و وجوه مختلفى كه در اين باره گفته اند
از اين جا تا آخر چهار و يا شش آيه، پيرامون جدال مردم در بارۀ مَثَلى كه به عيسى بن مريم زده شد، بحث مى كند، و آنچه با دقت و تدبر در اين آيات به دست مى آيد، با در نظر گرفتن اين كه اين سوره در مكه نازل شده و با قطع نظر از روايات، اين است كه: مراد از جملۀ «وَ لَمّا ضُرِبَ ابنُ مَريَم مَثلاً» آيات اول سوره مريم است. چون تنها سوره اى كه در مكه نازل شده و داستان مريم، به طور مفصل در آن آمده، سوره مريم بوده كه در آن، داستان عده اى از انبياء «عليهم السلام» آمده، و بدان جهت آمده كه خداى تعالى، بر آنان انعام فرموده. و در آخر، با آيه «أولئِك الّذِينَ أنعَمَ اللّهُ عَلَيهِم مِنَ النّبِيّينَ» ختم شده است. و در آيات مورد بحث فرموده: «إن هُوَ إلّا عَبدٌ أنعَمنَا عَلَيه» و اين، خود شاهد است بر اين كه آيه «وَ لَمّا ضُرِبَ ابنُ مَريَم مَثَلاً»، اشاره به مطالب سوره مريم است.
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه : ۱۷۱ </center>
و مراد از جمله «إذَا قَومُكَ مِنهَ يَصِدُّون»، مذمت قريش است. چون كلمه «يَصِدّون» - به كسره صاد - به معناى «يَضِجُّون: ضجه و خنده مى كنند» مى باشد. و معلوم مى شود قريش وقتى شنيدند كه قرآن به داستان عيسى «عليه السلام» مَثَل مى زند، آن را مسخره كردند. البته كلمه «يَصدُّون»، به ضمّۀ صاد هم قرائت شده، كه به معناى «يُعرِضُون: اعراض مى كنند» مى باشد، و اين قرائت، با جمله بعدى سازگارتر است.


از اينجا تا آخر چهار و يا شش آيه پيرامون جدال مردم در باره مثلى كه به عيسى بن مريم زده شد بحث مى كند، و آنچه با دقت و تدبر در اين آيات به دست مى آيد، با در نظر گرفتن اينكه اين سوره در مكه نازل شده و با قطع نظر از روايات ، اين است كه مراد از جمله ((و لما ضرب ابن مريم مثلا(( آيات اول سوره مريم است ، چون تنها سوره اى كه در مكه نازل شده و داستان مريم بطور مفصل در آن آمده سوره مريم بوده كه در آن داستان عده اى از انبياء (عليهم السلام ) آمده ، و بدان جهت آمده كه خداى تعالى بر آنان انعام فرموده . و در آخر با آيه ((اولئك الذين انعم اللّه عليهم من النبيين (( ختم شده است ، و در آيات مورد بحث فرموده : ((ان هو الا عبد انعمنا عليه (( و اين خود شاهد است بر اين كه آيه ((و لما ضرب ابن مريم مثلا(( اشاره به مطالب سوره مريم است .
«'''وَ قَالُوا ءآلهَتُنَا خَيرٌ أم هُو'''» - استفهام در اين آيه، انكارى است. و معنايش اين است كه: آيا خدايان ما بهتر است، يا پسر مريم. گويا چون از قرآن شنيده اند كه نام مسيح را برده، و نعمت و كرامت خداى را بر او شمرده، آن را ناديده گرفته اند، و مسيح را از ديد مسيحيت - كه او را خدا و پسر خدا مى پنداشتند - با آلهۀ خود مقايسه كردند و در ردّ دعوت رسول خدا «صلى اللّه عليه و آله و سلم» بر توحيد گفته اند:
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه : ۱۷۱ </center>
و مراد از جمله ((اذا قومك منه يصدون مذمت (( قريش است، چون كلمه ((يصدون (( به كسره صاد - به معناى ((يضجون: ضجه و خنده مى كنند(( مى باشد، و معلوم مى شود قريش وقتى شنيدند كه قرآن به داستان عيسى (عليه السلام ) مثل مى زند، آن را مسخره كردند. البته كلمه ((يصدون (( به ضمه صاد هم قرائت شده كه به معناى ((يعرضون: اعراض مى كنند(( مى باشد، و اين قرائت با جمله بعدى سازگارتر است.


((و قالوا ءآلهتنا خير ام هو(( - استفهام در اين آيه انكارى است ، و معنايش اين است كه : آيا خدايان ما بهتر است يا پسر مريم ، گويا چون از قرآن شنيده اند كه نام مسيح را برده ، و نعمت و كرامت خداى را بر او شمرده ، آن را ناديده گرفته اند، و مسيح را از ديد مسيحيت كه او را خدا و پسر خدا مى پنداشتند با آلهه خود مقايسه كردند و در رد دعوت رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) بر توحيد گفته اند: خدايان ما بهتر از مسيح است . و اين نوع جدال سخيف ترين جدالها است ، چون از آن بر مى آيد كه گويا خواسته اند بگويند اوصافى كه در قرآن براى مسيح آمده اصلا قابل اعتناء نيست ، و اگر مسيح قابل اعتنايى باشد مسيح از نظر نصارى است ، و آنهم قابل مقايسه با خدايان ما نيست ، و خدايان ما بهتر از او است .
خدايان ما، بهتر از مسيح است. و اين نوع جدال، سخيف ترين جدال ها است. چون از آن بر مى آيد كه گويا خواسته اند بگويند اوصافى كه در قرآن براى مسيح آمده، اصلا قابل اعتناء نيست، و اگر مسيح قابل اعتنايى باشد، مسيح از نظر نصارى است، و آن هم قابل مقايسه با خدايان ما نيست، و خدايان ما، بهتر از او است.


((ما ضربوه لك الا جدلا(( - يعنى تو را با جمله ((ءالهتنا خير ام هو(( مواجه نكردند مگر از در جدل ، و خواسته اند بدان وسيله مثل مذكور را باطل كنند، هر چند كه حق باشد ((بل هم قوم خصمون (( يعنى آنان بطور قطع مردمى ثابت در خصومت و مصر بر آنند.
«'''مَا ضَرَبُوهُ لَكَ إلّا جَدَلاً'''» - يعنى: تو را با جمله «ءآلِهَتُنا خَيرٌ أم هُوَ» مواجه نكردند، مگر از درِ جدل، و خواسته اند بدان وسيله، مَثَل مذكور را باطل كنند، هرچند كه حق باشد. «بَل هُم قَومٌ خَصِمُون». يعنى: آنان به طور قطع، مردمى ثابت در خصومت و مُصرّ بر آنند.


((ان هو الا عبد انعمنا عليه (( - اين جمله رد مطلبى است كه از گفتار مشركين استفاده مى شود كه گفتند: ((ءالهتنا خير ام هو(( چون به طورى كه خواهد آمد از اين سخن برمى آيد كه خواسته اند بگويند مسيح ، اله نصارى است . و جمله مورد بحث در رد آن مى فرمايد مسيح تنها بنده اى بود كه ما بر او انعام كرديم.
«'''إن هُوَ إلّا عَبدٌ أنعَمنَا عَلَيه'''» - اين جمله، ردّ مطلبى است كه از گفتار مشركان استفاده مى شود كه گفتند: «ءالهتُنَا خَيرٌ أم هُوَ». چون به طورى كه خواهد آمد، از اين سخن بر مى آيد كه خواسته اند بگويند: مسيح، إله نصارا است. و جمله مورد بحث، در ردّ آن مى فرمايد: مسيح، تنها بنده اى بود كه ما بر او انعام كرديم.
<span id='link123'><span>
<span id='link123'><span>
==سخن ديگر مفسرين در تفسير آيه شريفه ==
==سخن ديگر مفسرين در تفسير آيه شريفه ==
زمخشرى در تفسير كشاف و عده زيادى ديگر از مفسرين از ابن عباس و ديگران نقل كرده اند كه در تفسير آيه گفته اند: وقتى رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) آيه ((انكم و ما تعبدون من دون اللّه حصب جهنم (( كه عليه قريش است تلاوت كرد، قريش سخت در خشم شدند. و ابن الزبعرى گفت : اى محمد تنها ما و خدايان ما هيزم جهنمند، و يا خدايان همه امت ها؟ فرمود: هم شما و هم خدايان شما، و هم همه امت ها مشمول اين آيه اند. ابن الزبعرى گفت : به پروردگار كعبه سوگند كه الان در بحث بر تو غلبه مى كنم براى اينكه گفتى تمامى خدايان همه امت ها هيزم جهنمند، آيا تو عيسى بن مريم را پيغمبر نمى دانى و بر او و بر امتش ‍ ثناى خير نمى گويى ؟
زمخشرى در تفسير كشاف و عده زيادى ديگر از مفسرين از ابن عباس و ديگران نقل كرده اند كه در تفسير آيه گفته اند: وقتى رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله وسلم ) آيه ((انكم و ما تعبدون من دون اللّه حصب جهنم (( كه عليه قريش است تلاوت كرد، قريش سخت در خشم شدند. و ابن الزبعرى گفت : اى محمد تنها ما و خدايان ما هيزم جهنمند، و يا خدايان همه امت ها؟ فرمود: هم شما و هم خدايان شما، و هم همه امت ها مشمول اين آيه اند. ابن الزبعرى گفت : به پروردگار كعبه سوگند كه الان در بحث بر تو غلبه مى كنم براى اينكه گفتى تمامى خدايان همه امت ها هيزم جهنمند، آيا تو عيسى بن مريم را پيغمبر نمى دانى و بر او و بر امتش ‍ ثناى خير نمى گويى ؟
۱۴٬۰۳۰

ویرایش