تفسیر:المیزان جلد۱۲ بخش۲: تفاوت میان نسخه‌ها

==نقل و برسى اقوال مفسرين درباره جمله «و اذ تاذن»==

بعضى از مفسرين گفته اند: آيه و «'''اذ تاذن '''»، كلام ابتدائى نبوده و همانند «'''اذ قال موسى'''» خطاب به رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) نيست، بلكه بقيه كلام موسى بوده و عطف بر «'''نعمه الله عليكم '''» است ، و تقدير كلام چنين است كه موسى گفت: «'''به ياد آوريد نعمتى را كه خدا به شما ارزانى داشت ، و به ياد آوريد زمانى را كه پروردگارتان اعلام داشت ....'''». ولى اين وجه ، همانطور كه گفتيم ، با سياق كلام مناسبت ندارد، زيرا اگر چنين بود، جا داشت به ملاحظه رعايت ترتيب ، اول بفرمايد: بياد آوريد زمانى را كه پروردگارتان شما را از شر فرعون كه چنين و چنانتان مى كرد نجات داد سپس بر شما انعام نمود و آن زمان كه پروردگارتان اعلام كرد كه ...».

بعضى ديگر گفته اند: جمله «'''و اذ تاذن ...'''» عطف است بر جمله «'''اذا نجيكم '''» و معناى اين دو جمله ، روى هم چنين است كه: «'''بياد آوريد نعمتى را كه خداوند بر شما انعام نمود، آن زمان كه پروردگارتان اعلام داشت كه ...'''» زيرا همين اعلام داشتن هم خود نعمتى است از خدا، چون تشويق و ترهيب براى رسيدن به خير دنيا و آخرت است.

ليكن اين وجه هم صحيح نيست ، زيرا اعلام مذكور، تنها براى شكرگزاران نعمت است ، و اما براى كفران كنندگان ، نقمت و عذاب است ، و با اين حال ، در رديف و دنباله ذكر نعمت هاى خدا آوردن مناسب و به جا نيست ، چرا كه اگر كفران كنندگان را استثناء مى كرد، باز ممكن بود بگوئيم: اول آيه تتمه ذكر نعمت ها است، و در آخر، كفران كنندگان بوسيله استثناء بيرون شده اند. و چون استثنائى در كلام نيست مى فهميم كه اين آيه ، دنباله كلام موسى (عليه السلام) نيست .