تفسیر:المیزان جلد۱۱ بخش۴۲: تفاوت میان نسخه‌ها

__TOC__

<span id='link365'><span>

==آيات ۴۲ - ۳۶، سوره رعد ==

ترجمه آيات

و كسانى كه به آنان كتاب آسمانى داده ايم از اين قرآن كه به تو نازل شده شادمانند، ولى بعضى از احزاب ، برخى از آن را انكار مى كنند، بگو من دستور يافته ام كه خداى يگانه را بپرستم ، و به او شرك نورزم ، بسوى او مى خوانم و بازگشت من بسوى اوست (۳۶)

بيان آيات

اين تتمه آيات سابق است ، و در آن باز هم گفتار كفار را كه گفته بودند: «'''لو لا انزل عليه آيه من ربه '''» تعقيب مى كند

<span id='link366'><span>

==توضيحى در مورد خوشحال شدن اهل كتاب از نزول قرآن ==

و از بعضى از مفسرين نقل شده كه گفته اند: منظور از موصول «'''الذين '''» عموم مسلمين ، و منظور از «'''احزاب '''» يهود و نصارى و مجوس است . باز از بعضى ديگر نقل شده كه گفته اند در جمله «'''و اليه ماب '''» تقدير «'''و اليه مابى و مابكم '''» است .

و ليكن اين اقوال هيچ دليلى از ظاهر لفظ آيه ندارند، و فائده اى هم در تعقيب آنها و پاسخ از آنها نيست .

اشاره «'''كذلك '''» به كتابيست كه در آيه قبلى بود، و مقصود از آن جنس ‍ و عموم كتابهاى نازل شده بر انبياء گذشته است ، مانند تورات و انجيل .

و منظور از «'''حكم '''» قضاء و فرمان است ، چون شاءن كتابى كه از آسمان نازل شود همين است . همچنانكه در آيه ديگر فرموده : «'''و انزل معهم الكتاب بالحق ليحكم بين الناس فيما اختلفوا فيه '''» پس كتاب از يك نظر حكم الهى است ، و از يك نظر حاكم ميان مردم است ، و اين است معناى حكم نه حكمت كه بعضى گفته اند.

و انتظار داشتند رسول خدا (صلى اللّه عليه و آله و سلم ) پيرو احكام دينى ايشان باشد. اين دو جهت و مخصوصا جهت اولى عمده جهتى بود كه ايشان را به اين طمع وامى داشت .

بنابراين معناى آيه چنين مى شود: همچنانكه بر اهل كتاب (يهود و نصارى ) كتاب نازل كرديم ، بر تو نيز اين قرآن را نازل كرديم ، بزبان خودت ، و در حاليكه مشتمل بر حكم الهى ، و يا در حالى كه حاكم بين مردم است ، و تو اگر خواسته هاى اهل كتاب را پيروى كنى ، و مانند ايشان طمع بدارى كه بغير قرآن آيت ديگرى بر تو نازل شود، و يا با ايشان مداهنه نموده ، به پاره اى از احكام منسوخه و يا تحريف شده ايشان تمايل كنى ، ما تو را به عقوبت مى گيريم ، و در آن وقت است كه بغير خدا دادرسى نخواهى داشت و كسى تو را از عذاب خدا نجات نتواند داد. بنابراين مخاطب در اين آيه تنها رسول خدا (صلى اللّه اعليه و آله و سلم ) است ، نه امت ، آنچنانكه بعضى خيال كرده اند.

<span id='link369'><span>

==انبياء (عليهم السلام ) در آوردن آيه و معجزه داراى اختيار واستقلال نبوده اند ==

پس خداى سبحان است كه هر چه بخواهد نازل مى كند و بهر چه بخواهد اذن مى دهد، و ليكن همو در هر وقت و هر آيتى را نازل نمى كند و بدان اذن نمى دهد، زيرا براى هر وقتى كتابى است كه او نوشته و به جز آنچه در آن نوشته واقع نمى شود.

از آنچه گذشت برمى آيد كه تفسيرى كه بعضى كرده و گفته اند: «'''جمله ((لكل اجل كتاب '''» از باب قلب است ، و اصل آن «'''لكل كتاب اجل '''» بوده ، يعنى براى هر كتابى عمرى معين و وقتى مخصوص است كه در آن وقت نازلش مى كند و مردم بايد بر طبقش عمل كنند، پس براى تورات وقتى ، و براى انجيل مدتى ، و براى قرآن سرآمدى معين است )) تفسير صحيح و قابل اعتناء نيست .

«'''محو'''» هر چيز به معناى از بين بردن آثار آنست ، وقتى گفته مى شود من نوشته را محو كردم ، معنايش اين است كه خطوط و نقشه هاى آن را از بين بردم . و معناى اينكه در آيه ۲۴ سوره شورى فرمود: «'''و يمحو اللّه الباطل و يحق الحق بكلماته '''» اين است كه خداوند آثار باطل را از بين مى برد، همچنانكه فرموده : «'''فاما الزبد فيذهب جفاء...'''»، و نيز فرموده : «'''و جعلنا الليل و النهار ايتين فمحونا آيه الليل و جعلنا آيه النهار مبصره '''»، يعنى اثر بينا كنندگى را از شب گرفتيم . پس معناى محو قريب به معناى نسخ است . وقتى گفته مى شود: «'''نسخت الشمس الظل '''» معنايش اين است كه آفتاب سايه و اثر آنرا از بين برد.

در آيه شريفه در مقابل محو، لغت اثبات آمده ، چون اثبات به معناى بر جا گذاشتن هر چيزيست به طورى كه از آنجايش تكان نخورد و نلغزد، مثلا وقتى گفته مى شود: «'''اثبت الوتد فى الارض '''»، معنايش اين است كه من ميخ را در زمين محكم كوبيدم آنچنان كه ديگر كنده نشود و تكان نخورد.

نكته سوم اينكه قضاء دو قسم است ، يكى قابل تغيير و يكى غير قابل تغيير - كه ان شاء اللّه در آينده نزديكى راجع به اين مطلب بحث خواهد شد.

[[رده:تفسیر المیزان]]