گمنام

تفسیر:المیزان جلد۷ بخش۳۷: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۱۳۱: خط ۱۳۱:
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۷ صفحه :۴۶۰ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۷ صفحه :۴۶۰ </center>
==بحث روایتی: (رواياتى در ذيل آیات گذشته)==
==بحث روایتی: (رواياتى در ذيل آیات گذشته)==
در الدرالمنثور است كه ابن مردويه از ابى اليمان جابر بن عبد الله روايت كرده كه گفت : رسول خدا (صلى الله عليه وآله و سلم ) در روز فتح مكه داخل مسجد الحرام شد در حالى كه چوبدستى در دست داشت ، اقوام عرب هر كدام در مسجد الحرام براى خود بتى داشتند كه آنرا مى پرستيدند، رسول خدا (صلى الله عليه وآله و سلم ) به هر يك از اين بتها كه مى گذشت عصاى خود را به سينه آن مى كوبيد و مى گذشت و تا بتى واژگون مى شد مردمى كه دنبال آن حضرت بودند با تبرهايى كه در دست داشتند آن بت را خرد كرده از مسجد بيرون مى انداختند. و رسول خدا (صلى الله عليه وآله و سلم ) مكرر اين آيه را مى خواند: «''' و تمت كلمة ربك صدقا و عدلا لا مبدل لكلماته و هو السميع العليم '''» .
در الدرالمنثور است كه ابن مردويه، از ابى اليمان جابر بن عبدالله روايت كرده كه گفت: رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) در روز فتح مكه، داخل مسجدالحرام شد، در حالى كه چوبدستى در دست داشت. اقوام عرب هر كدام در مسجدالحرام براى خود بتى داشتند كه آن را مى پرستيدند.
و نيز در همان كتاب است كه ابن مردويه و ابن النجار از انس بن مالك از رسول خدا روايت كرده اند كه در تفسير آيه «''' و تمت كلمة ربك صدقا و عدلا '''» فرمود: مقصود كلمه «''' لا اله الا الله '''» است .
 
و در كافى به سند خود از محمد بن مروان روايت كرده كه گفت : از امام صادق (عليهالسلام ) شنيدم كه مى فرمود: امام در همان موقعى هم كه در شكم مادر است گفتگوها را مى شنود، و وقتى به دنيا مى آيد بين دو كتفش نوشته شده : «''' و تمت كلمة ربك صدقا و عدلا لا مبدل لكلماته و هو السميع العليم '''» . و هر گاه زمام امر به دست او بيفتد خداوند عمودى از نور برايش قرار مى دهد كه با آن نور آنچه را كه اهل هر شهرى عمل مى كنند مى بيند.
رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم)، به هر يك از اين بت ها كه مى گذشت، عصاى خود را به سينه آن مى كوبيد و مى گذشت و تا بتى واژگون مى شد، مردمى كه دنبال آن حضرت بودند، با تبرهايى كه در دست داشتند، آن بت را خرد كرده، از مسجد بيرون مى انداختند. و رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم)، مكرر اين آيه را مى خواند: «و تمت كلمة ربك صدقا و عدلا لا مبدل لكلماته و هو السميع العليم».
مؤ لف : اين معنا به طرق ديگرى از عده اى از اصحاب ما از امام صادق (عليهالسلام ) روايت شده . مرحوم قمى و عياشى نيز در تفسير خود آنرا از آن حضرت روايت كرده اند، و در بعضى از آن طرق دارد كه آيه شريفه در بين دو چشم امام و در بعضى ديگر دارد كه در بازوى راست او نوشته مى شود.
 
و نيز، در همان كتاب است كه ابن مردويه و ابن النجار، از انس بن مالك، از رسول خدا روايت كرده اند كه در تفسير آيه «و تمت كلمة ربك صدقا و عدلا» فرمود: مقصود كلمه «لا اله الا الله» است.
 
و در كافى، به سند خود، از محمد بن مروان روايت كرده كه گفت: از امام صادق (عليه السلام) شنيدم كه مى فرمود: امام در همان موقعى هم كه در شكم مادر است، گفتگوها را مى شنود، و وقتى به دنيا مى آيد، بين دو كتفش نوشته شده: «و تمت كلمة ربك صدقا و عدلا لا مبدل لكلماته و هو السميع العليم». و هرگاه زمام امر به دست او بيفتد، خداوند عمودى از نور برايش قرار مى دهد، كه با آن نور، آنچه را كه اهل هر شهرى عمل مى كنند، مى بيند.
 
مؤلف: اين معنا به طرق ديگرى، از عده اى از اصحاب ما، از امام صادق (عليه السلام) روايت شده. مرحوم قمى و عياشى نيز، در تفسير خود، آن را از آن حضرت روايت كرده اند، و در بعضى از آن طرق دارد كه آيه شريفه، در بين دو چشم امام و در بعضى ديگر دارد كه در بازوى راست او نوشته مى شود.
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۷ صفحه : ۴۶۱ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۷ صفحه : ۴۶۱ </center>
اين اختلافى كه در مورد نوشته شدن آيه است كشف مى كند از اينكه مراد از نوشته شدن ، قضاى الهى و ظهور حكم او است ، و اختلاف در موضع كتابت از جهت اختلاف در اعتبار است ، مثلا آن روايتى كه مى گويد آيه شريفه بين دو چشم امام نوشته شده آيه را وجهه و هدف امام قرار داده و مى رساند كه امام هميشه متوجه اين آيه است . و آن روايتى كه مى گويد آيه شريفه بين دو كتف امام نوشته شده منظور از آن اين است كه بار امامت به دوش آن حضرت گذاشته شده و ظهور و تاءييد امام به بركت اين آيه است . و آن روايتى كه مى گويد آيه شريفه به بازوى راست امام نوشته شده مى رساند كه اين آيه برنامه عملى امام است و تقويت و تاءييد امام در عمل به وسيله اين آيه است .
اين اختلافى كه در مورد نوشته شدن آيه است، كشف مى كند از اين كه مراد از نوشته شدن، قضاى الهى و ظهور حكم او است، و اختلاف در موضع كتابت، از جهت اختلاف در اعتبار است. مثلا آن روايتى كه مى گويد آيه شريفه بين دو چشم امام نوشته شده، آيه را وجهه و هدف امام قرار داده و مى رساند كه امام، هميشه متوجه اين آيه است.  
اين روايت و آن دو روايتى كه قبل از آن ايراد شد آنچه را كه در بيان آيه گفتيم كه آيه ظهور دارد در اينكه مراد از تماميت كلمه ، ظهور دعوت اسلامى و لوازم آن از قبيل نبوت رسول خدا (صلى الله عليه وآله و سلم ) و نزول قرآن و امامت ائمه اهل بيت (عليهم السلام ) است را تاءييد مى كند.
 
در تفسير عياشى در ذيل آيه «''' فكلوا مما ذكر اسم الله عليه '''» از محمد بن مسلم روايت شده كه گفت : من از امام (عليهالسلام ) پرسيدم مردى ذبح مى كند و در هنگام ذبح «''' لا اله الا الله '''» و يا «''' سبحان الله '''» و يا «''' الحمد لله '''» و يا «''' الله اكبر '''» مى گويد آيا اينگونه ذكرها كفايت از «''' بسم الله '''» مى كند؟ فرمود: آرى همه اينها اسماى خداى تعالى است .
و آن روايتى كه مى گويد آيه شريفه، بين دو كتف امام نوشته شده، منظور از آن، اين است كه بارِ امامت به دوش آن حضرت گذاشته شده، و ظهور و تاءييد امام به بركت اين آيه است.  
و نيز در همين تفسير عياشى از ابن سنان روايت شده كه گفت : از امام صادق (عليهالسلام ) پرسيدم آيا خوردن ذبيحه پسر بچه و زنان حلال است ؟ فرمود: آرى ، در صورتى كه زن مسلمان باشد و در هنگام ذبح اسم خدا را ببرد ذبيحهاش حلال است ، و همچنين پسر بچه در صورتى كه بازويش قدرت ذبح را داشته باشد و در هنگام ذبح اسم خدا را ببرد ذبيحهاش حلال است ، و اگر هم مرد مسلمان بردن اسم خدا را فراموش ‍ كند باز خوردن ذبيحهاش اشكال ندارد، مگر آنكه در دين متهم باشد. (يعنى در اثر اتهام گمان برى كه گفتن بسم الله را عمدا ترك نموده ).
 
مؤ لف : در اين معنا روايات ديگرى از طرق اهل سنت وارد شده .
و آن روايتى كه مى گويد آيه شريفه، به بازوى راست امام نوشته شده، مى رساند كه اين آيه برنامه عملى امام است و تقويت و تاءييد امام در عمل، به وسيله اين آيه است.
و نيز در همان كتاب از حمران روايت شده كه گفت : من از امام صادق (عليهالسلام ) شنيدم كه در باره ذبيحه ناصبى و يهودى مى فرمود: ذبيحه آنان را مخور مگر آنكه بشنوى كه در هنگام ذبح اسم خدا را بردهاند، مگر نشنيدهاى قول خداى تعالى را كه مى فرمايد: «''' و لا تاكلوا مما لم يذكر اسم الله عليه '''» .
 
اين روايت و آن دو روايتى كه قبل از آن ايراد شد، آنچه را كه در بيان آيه گفتيم كه آيه ظهور دارد در اين كه مراد از تماميت كلمه، ظهور دعوت اسلامى و لوازم آن، از قبيل نبوت رسول خدا (صلى الله عليه و آله و سلم) و نزول قرآن و امامت ائمه اهل بيت (عليهم السلام) است را، تاءييد مى كند.
 
در تفسير عياشى، در ذيل آيه «فكلوا مما ذكر اسم الله عليه» از محمد بن مسلم روايت شده كه گفت: من از امام (عليه السلام) پرسيدم: مردى ذبح مى كند و در هنگام ذبح «لا اله الا الله» و يا «سبحان الله» و يا «الحمد لله» و يا «الله اكبر» مى گويد، آيا اين گونه ذكرها، كفايت از «بسم الله» مى كند؟ فرمود: آرى، همه اين ها، اسماى خداى تعالى است.
 
و نيز در همين تفسير عياشى، از ابن سنان روايت شده كه گفت: از امام صادق (عليه السلام) پرسيدم: آيا خوردن ذبيحه پسر بچه و زنان حلال است؟ فرمود: آرى، در صورتى كه زن مسلمان باشد و در هنگام ذبح، اسم خدا را ببرد، ذبيحه اش حلال است. و همچنين پسر بچه در صورتى كه بازويش قدرت ذبح را داشته باشد و در هنگام ذبح، اسم خدا را ببرد، ذبيحه اش حلال است. و اگر هم مرد مسلمان بردن اسم خدا را فراموش كند، باز خوردن ذبيحه اش اشكال ندارد، مگر آن كه در دين متهم باشد. (يعنى در اثر اتهام، گمان برى كه گفتن بسم الله را عمدا ترك نموده).
 
مؤلف: در اين معنا، روايات ديگرى، از طرق اهل سنت وارد شده.
 
و نيز در همان كتاب، از حمران روايت شده كه گفت: من از امام صادق (عليه السلام) شنيدم كه در باره ذبيحه ناصبى و يهودى مى فرمود: ذبيحه آنان را مخور، مگر آن كه بشنوى كه در هنگام ذبح، اسم خدا را برده اند. مگر نشنيده اى قول خداى تعالى را كه مى فرمايد: «و لا تاكلوا مما لم يذكر اسم الله عليه».
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۷ صفحه : ۴۶۲ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۷ صفحه : ۴۶۲ </center>
و در الدر المنثور است كه ابو داوود و بيهقى در كتاب سنن خود و ابن مردويه از ابن عباس روايت كرده اند كه گفت : آيه «''' و لا تاكلوا مما لم يذكر اسم الله عليه و انه لفسق '''» نسخ شده ، و آيه «''' و طعام الذين اوتوا الكتاب حل لكم '''» ذبيحه اهل كتاب را از مفاد آن آيه استثنا كرده .
و در الدر المنثور است كه ابو داوود و بيهقى، در كتاب سنن خود و ابن مردويه، از ابن عباس روايت كرده اند، كه گفت: آيه «و لا تاكلوا مما لم يذكر اسم الله عليه و انه لفسق» نسخ شده، و آيه «و طعام الذين اوتوا الكتاب حل لكم»، ذبيحه اهل كتاب را از مفاد آن آيه استثنا كرده.
مؤ لف : مساءله نسخ از ابى حاتم از مكحول نيز روايت شده . و در اول سوره مائده در تفسير آيه «''' و طعام الذين اوتوا الكتاب '''» هم گذشت كه اين آيه اگر ناسخ آيه مورد بحث هم باشد تنها در مساءله اشتراط اسلام در شخص تذكيه كننده آنرا نسخ كرده نه در مساءله وجوب بردن اسم خدا، براى اينكه آيه اول سوره ، نظرى به مساءله بردن اسم خدا ندارد و در اين مساءله تنافى و تضادى بين دو آيه نيست ، و چون بحث در اين مساءله مربوط به فقه است لذا از آن ميگذريم .
 
مؤلف: مساءله نسخ از ابى حاتم از مكحول نيز روايت شده. و در اول سوره مائده، در تفسير آيه «و طعام الذين اوتوا الكتاب» هم گذشت كه اين آيه، اگر ناسخ آيه مورد بحث هم باشد، تنها در مساءله اشتراط اسلام در شخص تذكيه كننده آن را نسخ كرده، نه در مساءله وجوب بردن اسم خدا. براى اين كه آيه اول سوره، نظرى به مساءله بردن اسم خدا ندارد و در اين مساءله، تنافى و تضادى بين دو آيه نيست، و چون بحث در اين مساءله مربوط به فقه است، لذا از آن می گذريم.
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۷ صفحه : ۴۶۳ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۷ صفحه : ۴۶۳ </center>
<span id='link238'><span>
<span id='link238'><span>
۱۳٬۸۰۸

ویرایش