تفسیر:المیزان جلد۱۲ بخش۱: تفاوت میان نسخه‌ها

جمله «'''الله الذى له ما فى السموات و ما فى الارض '''» دو صفت عزيز و حميد را بيان مى كند، و منظور از (آنچه در آسمانها و زمين است) همه موجودات عالم است ، كه شامل خود آسمان ها و زمين نيز مى شود، زيرا خداى سبحان همانطور كه مالك آنچه كه در آسمانها و زمين است مى باشد، مالك خود آنها نيز هست. آرى ، او از هر جهت و به حقيقت معناى كلمه ، مالك هر چيز است . و اين جمله به حجت عزيز و حميد بودن خدا اشاره مى كند.  

آرى ، هر چند كه خداى تعالى هر دليلى را در دلالتش به نتيجه مى رساند، و با كلماتش هر حقى را به كرسى مى نشاند، و ليكن با بندگان خود بر طبق فطرتشان سخن مى گويد و اين بدان جهت است كه چون خداى تعالى مالك هر خلق و امرى است آنهم به حقيقت معناى ملكيت ، قهرا مالك هر عزت و غلبه اى نيز هست ، و هر عزتى كه تصور شود از او است ، پس او عزيز است ، چون او در هر چيز و به هر نحو كه بخواهد مى تواند تصرف كند، و تصرفش هم به هر نحو كه باشد پسنديده است ، پس او محمود است ، چون تصرف وقتى ناپسند است كه شخص متصرف ، مالك آن نباشد، و عقل يا شرع يا عرف به او اجازه تصرف نداده باشد، و خدا چنين نيست و هر تصرفى را كه عقل و يا شرع و يا عرف به او نسبت دهد او مالك حقيقى آن است ، پس او حميدى است كه افعالش پسنديده است.

اين جمله ، مقتضاى صفت عزت را بيان مى كند، و مى فرمايد كه مقتضاى عزت اين است كه هر كسى دعوت او را رد كند و نعمت او را كفران نمايد مورد عذاب و قهرش قرار مى گيرد.

راغب در مفردات مى گويد: «'''استحباب كفر بر ايمان '''»، به معناى ترجيح دادن و مقدم داشتن است ، و حقيقت معناى «'''استحباب '''» اين است كه آدمى جستجو كند تا چيزى را پيدا كند كه دوستش بدارد، و ليكن به خاطر اينكه با كلمه «'''على '''» متعدى مى شود، معناى ايثار و ترجيح را مى دهد و در آيه «'''و اما ثمود فهديناهم فاستحبوا العمى على الهدى '''» نيز به همين معنا است.