گمنام

تفسیر:المیزان جلد۱۷ بخش۲۷: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
برچسب‌ها: ویرایش همراه ویرایش از وبگاه همراه
خط ۱۲۲: خط ۱۲۲:
<span id='link228'><span>
<span id='link228'><span>


==اشاره به اينكه عين خواسته ابليس فانظرنى الى يوم يبعثون اجابت نشده و او الى وقتاليوم المعلوم مهلت داده شده ==
==دلیل سجده نکردن ابلیس، در برابر آدم؟ ==
قَالَ أَنَا خَيرٌ مِّنْهُ خَلَقْتَنى مِن نَّارٍ وَ خَلَقْتَهُ مِن طِينٍ
«'''قَالَ أَنَا خَيرٌ مِّنْهُ خَلَقْتَنى مِن نَّارٍ وَ خَلَقْتَهُ مِن طِينٍ'''»:
اين پاسخى است كه ابليس از پرسش خدا داده و علت سجده نكردن خود را بيان مى كند، و آن اين است كه : من شرافت ذاتى دارم ؛ چون مرا از آتش خلق كردهاى و آدم مخلوقى است از گل . و در اين پاسخ اشاره اى است به اينكه از نظر ابليس اوامر الهى وقتى لازم الاطاعه است كه حق باشد، نه اينكه ذات اءوامر او لازم الاطاعة باشد و چون امرش به سجده كردن حق نبوده ، اطاعتش واجب نيست .
 
و برگشت اين حرف به اين است كه ابليس اطلاق مالكيت خدا و حكمت او را قبول نداشته ، و اين همان اصل و ريشه اى است كه تمامى گناهان و عصيانها از آن سرچشمه مى گيرد، چون معصيت وقتى سرمى زند كه صاحبش از حكم عبوديت خداى تعالى و مملوكيت خودش براى او خارج شود و از اينكه ترك معصيت بهتر از ارتكاب آن است ، اعراض كند و اين همان انكار مالكيت مطلقه خدا، و نيز انكار حكمت او است .
اين پاسخى است، كه ابليس از پرسش خدا داده و علت سجده نكردن خود را بيان مى كند، و آن، اين است كه: من شرافت ذاتى دارم. چون مرا از آتش خلق كرده اى، و آدم مخلوقى است از گِل.  
قَالَ فَاخْرُجْ مِنهَا فَإِنَّك رَجِيمٌ وَ إِنَّ عَلَيْك لَعْنَتى إِلى يَوْمِ الدِّينِ
 
كلمه ((رجيم (( از ماده ((رجم (( به معناى طرد شده است . و كلمه ((يوم الدين (( به معناى روز جزاست .
و در اين پاسخ، اشاره اى است به اين كه از نظر ابليس، اوامر الهى وقتى لازم الاطاعه است كه حق باشد، نه اين كه ذات اوامر او، لازم الاطاعة باشد، و چون امرش به سجده كردن حق نبوده، اطاعتش واجب نيست.
در اين آيه فرموده : ((و ان عليك لعنتى (( و در سوره حجر فرموده : ((و ان عليك اللعنة (( بعضى از مفسرين در وجه اين اختلاف تعبير گفته اند: اگر لام در ((اللعنة (( براى عهد باشد، ديگر فرقى بين اين دو تعبير نيست ، براى اينكه در اولى فرموده : ((بر تو باد لعنت من (( و در دومى فرموده : ((بر تو باد همان لعنت (( و اما اگر لام در آن براى جنس باشد، باز هم فرقى نخواهد داشت ، براى اينكه در اولى فرموده : ((بر تو باد لعنت من (( و در دومى فرموده : ((بر تو باد همه لعنتها(( و معلوم است كه لعنت غير خدا از قبيل ملائكه و مردم معنايش دورى از رحمت خداست ، اگر اين لعنت بدون اذن خدا باشد كه هيچ اثرى ندارد، و اگر به اذن خدا باشد نتيجه اش دورى ابليس از رحمت خدا مى شود، و اين هم همان لعنت خود خدا خواهد بود.
 
و برگشت اين حرف، به اين است كه: ابليس، اطلاق مالكيت خدا و حكمت او را قبول نداشته، و اين، همان اصل و ريشه اى است كه تمامى گناهان و عصيان ها، از آن سرچشمه مى گيرد. چون معصيت وقتى سر مى زند كه صاحبش، از حكم عبوديت خداى تعالى و مملوكيت خودش براى او، خارج شود و از اين كه ترك معصيت بهتر از ارتكاب آن است، اعراض كند و اين، همان انكار مالكيت مطلقۀ خدا، و نيز انكار حكمت او است.
 
«'''قَالَ فَاخْرُجْ مِنهَا فَإِنَّك رَجِيمٌ * وَ إِنَّ عَلَيْك لَعْنَتى إِلى يَوْمِ الدِّينِ'''»:
 
كلمه «رجيم»، از ماده «رجم»، به معناى طرد شده است. و كلمۀ «يَومَ الدّين»، به معناى روز جزاست.
در اين آيه فرموده: «وَ إنّ عَلَيكَ لَعنَتِى»، و در سوره «حجر» فرموده: «وَ إنّ عَلَيكَ اللّعنَةُ».
 
بعضى از مفسران، در وجه اين اختلاف تعبير گفته اند: اگر «لام» در «اللّعنَة»، براى عهد باشد، ديگر فرقى بين اين دو تعبير نيست. براى اين كه در اولى فرموده: «بر تو باد لعنت من»، و در دومى فرموده: «بر تو باد همان لعنت».
 
و اما اگر «لام» در آن، براى جنس باشد، باز هم فرقى نخواهد داشت. براى اين كه در اولى فرموده: «بر تو باد لعنت من»، و در دومى فرموده: «بر تو باد همۀ لعنت ها». و معلوم است كه لعنت غير خدا از قبيل ملائكه و مردم، معنايش دورى از رحمت خداست. اگر اين لعنت، بدون اذن خدا باشد كه هيچ اثرى ندارد، و اگر به اذن خدا باشد، نتيجه اش دورى ابليس از رحمت خدا مى شود، و اين هم، همان لعنت خود خدا خواهد بود.
<span id='link229'><span>
<span id='link229'><span>
==مبداء ارتكاب معاصى ، انكار مالكيت مطلقه خدا و حكمت او است ==
==مبداء ارتكاب معاصى ، انكار مالكيت مطلقه خدا و حكمت او است ==
قَالَ رَب فَأَنظِرْنى إِلى يَوْمِ يُبْعَثُونَ ... إِلى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ
قَالَ رَب فَأَنظِرْنى إِلى يَوْمِ يُبْعَثُونَ ... إِلى يَوْمِ الْوَقْتِ الْمَعْلُومِ
۱۳٬۷۳۸

ویرایش