گمنام

تفسیر:المیزان جلد۱۸ بخش۳۹: تفاوت میان نسخه‌ها

از الکتاب
خط ۲۳۰: خط ۲۳۰:
<center> «'''بیان آیات'''»  </center>
<center> «'''بیان آیات'''»  </center>


اين سوره مساءله دعوت اسلام را بيان مى كند. و به آنچه در اين دعوت است اشاره مى كند، يعنى انذار به معاد و انكار مشركين به معاد، و تعجبى كه از آن داشتند كه بعد از مردن و بطلان شخصيت آدمى و خاك شدنش ‍ چگونه دوباره زنده مى شود و به همان صورت و وضعى كه قبل از مرگ داشت برمى گردد؟ آنگاه تعجب آنان را رد مى كند به اين كه علم الهى محيط به ايشان است ، و كتاب حفيظ كه هيچ يك از احوال خلقش و هيچ حركت و سكون آنها - چه خردش و چه كلانش - از قلم آن كتاب نيفتاده نزد او است . آنگاه اين منكرين را تهديد مى كند به اينكه اگر به راه نيايند بر سرشان همان خواهد آمد كه بر سر امت هاى گذشته و هلاك شده آمد.
اين سوره، مسأله دعوت اسلام را بيان مى كند. و به آنچه در اين دعوت است، اشاره مى كند. يعنى انذار به معاد و انكار مشركان به معاد، و تعجبى كه از آن داشتند كه بعد از مُردن و بطلان شخصيت آدمى و خاك شدنش، چگونه دوباره زنده مى شود و به همان صورت و وضعى كه قبل از مرگ داشت بر مى گردد؟  
 
آنگاه تعجب آنان را رد مى كند به اين كه: علم الهى محيط به ايشان است، و كتاب حفيظ كه هيچ يك از احوال خلقش و هيچ حركت و سكون آن ها - چه خردش و چه كلانش - از قلم آن كتاب نيفتاده، نزد او است. آنگاه اين منكران را تهديد مى كند به اين كه اگر به راه نيايند، بر سرشان همان خواهد آمد كه بر سرِ امت هاى گذشته و هلاك شده، آمد.
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه : ۵۰۴ </center>
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه : ۵۰۴ </center>
و آنگاه براى بار دوم باز به علم و قدرت خداى تعالى پرداخته از راه تدبيرى كه در خلقت آسمانها و آراستن آن با ستارگان بى حركت و با حركت و تدابير ديگرى كه به كار برده و نيز تدبيرى كه در خلقت زمين به كار برده و آن را گسترده و كوههاى ريشه دار در آن جايگزين ساخته گياهان نر و ماده در آن رويانيده و نيز به اينكه آب را از آسمان فرستاده و ارزاق بندگان را تاءمين نموده و زمين را با آن آب زنده كرده است ، علم و قدرت او را اثبات مى كند.
و آنگاه براى بار دوم، باز به علم و قدرت خداى تعالى پرداخته، از راه تدبيرى كه در خلقت آسمان ها و آراستن آن با ستارگان بى حركت و با حركت و تدابير ديگرى كه به كار برده و نيز تدبيرى كه در خلقت زمين به كار برده و آن را گسترده و كوه هاى ريشه دار در آن جايگزين ساخته، گياهان نر و ماده در آن رويانيده، و نيز به اين كه آب را از آسمان فرستاده و ارزاق بندگان را تأمين نموده و زمين را با آن آب زنده كرده است، علم و قدرت او را اثبات مى كند.


و نيز به همين منظور به بيان حال انسان مى پردازد كه از اولين روزى كه خلق شده و تا زنده است در تحت مراقبت شديد و دقيق قرار دارد، حتى يك كلمه در فضاى دهانش نمى آورد، و از اين بالاتر يك خاطره را در دلش خطور نمى دهد، و نفسش آن را وسوسه نمى كند، مگر آنكه همه اش را ثبت مى كنند. و آنگاه بعد از آنكه مرد با او چه معامله مى شود و بعد از زنده شدنش براى پس دادن حساب ، همچنان در تحت مراقبت هست تا آنكه از حساب فارغ شود، يا به آتش در آيد اگر از تكذيب كنندگان حق باشد، و يا به بهشت و قرب پروردگار اگر از متقين باشد.
و نيز به همين منظور، به بيان حال انسان مى پردازد كه از اولين روزى كه خلق شده و تا زنده است، در تحت مراقبت شديد و دقيق قرار دارد. حتى يك كلمه در فضاى دهانش نمى آورد، و از اين بالاتر يك خاطره را در دلش خطور نمى دهد، و نفسش آن را وسوسه نمى كند، مگر آن كه همه اش را ثبت مى كنند. و آنگاه بعد از آن كه مُرد، با او چه معامله مى شود و بعد از زنده شدنش براى پس دادن حساب، همچنان در تحت مراقبت هست، تا آن كه از حساب فارغ شود. يا به آتش در آيد، اگر از تكذيب كنندگان حق باشد، و يا به بهشت و قرب پروردگار، اگر از متقين باشد.


و كوتاه سخن آنكه : زمينه گفتار در اين سوره مساءله معاد است ، و يكى از آيات برجسته آن آيه ((لقد كنت فى غفله من هذا فكشفنا عنك غطاءك فبصرك اليوم حديد(( و يكى ديگر آيه ((يوم نقول لجهنم هل امتلات و تقول هل من مزيد(( و يكى هم آيه ((لهم ما يشاؤ ن فيها و لدينا مزيد(( است.
و كوتاه سخن آن كه: زمينه گفتار در اين سوره، مسأله معاد است، و يكى از آيات برجسته آن، آيه «لَقَد كُنتَ فِى غَفلَةٍ مِن هذَا فَكَشَفنَا عَنكَ غِطَاءَكَ فَبَصَرُكَ اليَومَ حَدِيد»، و يكى ديگر آيه «يَومَ نَقُولُ لِجَهَنّمَ هَل امتَلَأتِ وَ تَقُولُ هَل مِن مَزِيد»، و يكى هم آيه «لَهُم مَا يَشَاؤُنَ فِيهَا وَ لَدَينَا مَزِيد» است.


و اين سوره به اين دليل گفتيم مكى است كه سياق آياتش بر آن گواهى مى دهند. اما بعضى گفته اند كه آيه ((و لقد خلقنا السموات و الارض ...((، و يا اين آيه و آيه بعدش در مدينه نازل شده . ولى در لفظ آيه هيچ شاهدى بر آن نيست.
و اين سوره، به اين دليل گفتيم مكى است كه سياق آياتش، بر آن گواهى مى دهند. اما بعضى گفته اند كه آيه «وَ لَقَد خَلَقنَا السّماواتِ وَ الأرض...»، و يا اين آيه و آيه بعدش در مدينه نازل شده. ولى در لفظ آيه هيچ شاهدى بر آن نيست.


و در اين آياتى كه نقل كرديم به طور اجمال به مساءله معاد و اينكه مشركين آن را امرى بعيد مى پنداشتند اشاره شده ، و نخست جوابى اجمالى با تهديد مى دهد، و سپس به طور مفصل از آن جواب داده ، باز براى بار دوم تهديد مى كند.
و در اين آياتى كه نقل كرديم، به طور اجمال به مسأله معاد و اين كه مشركان آن را امرى بعيد مى پنداشتند، اشاره شده، و نخست جوابى اجمالى با تهديد مى دهد، و سپس به طور مفصل از آن جواب داده، باز براى بارّ دوم، تهديد مى كند.


«'''ق وَ الْقُرْءَانِ الْمَجِيدِ'''»:
«'''ق وَ الْقُرْءَانِ الْمَجِيدِ'''»:
۱۴٬۱۱۵

ویرایش