۱۳٬۷۱۹
ویرایش
تفسیر:المیزان جلد۱۸ بخش۲: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
←دو دليل در رد اين نظريه
| خط ۱۶۱: | خط ۱۶۱: | ||
<span id='link19'><span> | <span id='link19'><span> | ||
اين تفسير هم، به نظر ما درست نيست، به دو دليل: | |||
اين تفسير | |||
اول | اول اين كه: مراد از «امت واحده بودن مردم» در آيه ۲۱۳ بقره، كه آيه مورد بحث را به آن قياس كردند، اتفاق تمامى مردم در كفر نيست، نمى خواهد بفرمايد: مردم همه كافر بودند و پس از آن خدا انبياء را برگزيد (چون قبل از بعثت انبياء، ايمانى نبود تا كفرى باشد)، بلكه مراد همان طور كه در تفسير آن آيه در سوره بقره گذشت، اين است كه مردم از نظر معاش اختلافى نداشتند. | ||
دليل دوم | |||
و به فرضى كه ما تسليم شويم و بگوييم: مراد همان است كه شما گفتيد، ناگزير بايد بپذيريم كه بين اين دو آيه تناقض روشنى هست و آن، اين است كه آيه مورد بحث مى فرمايد: «مردم متفرق بودند و همه يك جور نبودند»، و آيه سوره بقره مى گويد: «مردم همه يك جور بودند، و تفاوتى با هم نداشتند». و اگر اين مفسران در پاسخ اشكال ما بگويند: آيه سوره بقره دلالت دارد بر اين كه مردم به حسب طبع يك جور بودند، نه اين كه در خارج هم يك جور باشند، (و با در نظر گرفتن اين نكته ديگر تناقضى پيش نمى آيد، آن آيه مى فرمايد: مردم همه يك طبيعت داشتند، و اين آيه مى فرمايد: اگر خدا مى خواست، كارى مى كرد كه مردم در خارج هم يك جور باشند)، اين پاسخ درست نيست. براى اين كه لازمه اش آن است كه درباره آيه سوره بقره بگوييم: مردم همه طبيعت كفر داشتند، در حالى كه آيات زيادى از قرآن كريم دلالت دارد بر اين كه مردم بر حسب طبيعت و فطرت اصلى خود مؤمن بودند. مانند آيه شريفه: «وَ نَفسٍ وَ مَا سَوَّيهَا * فَألهَمَهَا فُجُورَهَا وَ تَقوَيهَا». | |||
دليل دوم اين كه: نتيجه اين معنا آن است كه جمله «وَلكِن يُدخِلُ مَن يَشَاءُ فِى رَحمَتِهِ»، ديگر در مقابل جملۀ «وَ الظّالِمُون...» قرار نگيرد، و گفتن اين حرف دليل مى خواهد، مگر اين كه چيزى در تقدير گرفته شود، تا باز هم مقابله اى كه كلام آن را افاده مى كند، محفوظ بماند. | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه : ۲۷ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۸ صفحه : ۲۷ </center> | ||
أَمِ اتخَذُوا مِن دُونِهِ أَوْلِيَاءَ فَاللَّهُ هُوَ الْوَلىُّ ... فَحُكْمُهُ إِلى اللَّهِ | «'''أَمِ اتخَذُوا مِن دُونِهِ أَوْلِيَاءَ فَاللَّهُ هُوَ الْوَلىُّ ... فَحُكْمُهُ إِلى اللَّهِ'''»: | ||
بعد از | كلمۀ «أم»، به طورى كه زمخشرى گفته، معناى انكار را مى رساند. | ||
لذا اين عمل ايشان را انكار | |||
پس | بعد از آن كه در آيه قبلى اين معنا را خاطرنشان كرد كه تنها خداى سبحان عهده دار امور مؤمنان است و ايشان را داخل در رحمت خود مى كند، و اما ستمكاران، يعنى كفار معاند، سرپرستى ندارند؛ اينك در اين آيه متعرض حال كفار شده كه چگونه براى خود اولياء و خدايانى گرفته، و آن ها را به جاى خدا مى پرستند، با اين كه لازم بود خدا را «ولىّ» خود بگيرند و به دين او در آيند و او را بپرستند. | ||
لذا اين عمل ايشان را انكار نموده، و بر لزوم پذيرفتن ولايت خدا استدلال هاى پى در پى مى آورد، كه يكى از آن استدلال ها، جملۀ «فَاللّهُ هُوَ الوَلِىّ...» است. | |||
پس جملۀ «فَاللّهُ هُوَ الوَلِىّ»، انكار سابق را كه چرا غير خدا را ولىّ گرفتند، تعليل مى كند و اين، خود استدلالى است بر اين كه بايد خدا را «ولىّ» خود بگيرند. و جمله «فَاللّهُ هُوَ الوَلِىّ»، به خاطر اين كه ضمير «هُوَ» در آن آمده)، انحصار ولايت در خدا را مى رساند، و مى فرمايد: تنها و تنها «ولىّ»، خداست. و اصل ولايت داشتن خدا و انحصار ولايت در او، در آيات سابق كه مى فرمود: «العَزِيزُ الحَكِيمُ لَهُ مَا فِى السّماوَاتِ وَ مَا فِى الأرضِ وَ هُوَ العَلِىُّ العَظِيمُ» به بيانى كه در تفسير همان آيات گذشت، بيان شده بود. | |||
