۱۳٬۷۸۶
ویرایش
خط ۱۲۴: | خط ۱۲۴: | ||
<span id='link263'><span> | <span id='link263'><span> | ||
«'''رَبَّنَا عَلَيكَ تَوَكَّلنَا وَ إلَيكَ أنَبنَا وَ إلَيكَ المَصِيرُ'''» - اين جمله نيز، تتمۀ كلامى است كه قرآن كريم از ابراهيم و مؤمنان به وى نقل كرده بود، و مسلمانان را به تأسّى به وى وا مى داشت. و این جمله، دعایى است از نامبردگان به درگاه پروردگارشان، و مناجاتى است دنبال آن تبرّى كه از قوم خود كردند. چون تبرّى جستن، آن هم به آن شدت، ممكن است اثار سوئى به بار آورد، و ايمان را از آدمى سلب كند. لذا دعا كردند كه پروردگارا به تو توكّل مى كنيم، و به سوى تو توبه مى آوريم، و بازگشت به سوى تو است. | |||
«''' | |||
جملۀ مذكور، مقدمه اى است براى دعایى كه بعدا مى آيد، در حقيقت دعاى خود را با اين مقدمه افتتاح كردند، و در آن مقدمه، موقعيتى را كه در بيزارى از اعداء دارند، ذكر نموده، گفتند: «پروردگارا! توكّل ما، بر تو است، و به سوى تو بر مى گرديم»، و منظورشان اين بوده كه ما در موقعيتى از زندگى قرار داريم كه ممكن است فكر كنيم زمام نفس ما در دست خود ما است، و خود ما هستيم كه امور خود را تدبير مى كنيم. ولى ما نسبت به نفس خود به تو رو مى آوريم، و آن را به تو رجوع مى دهيم، و نسبت به امورمان كه بايد تدبيرش كنيم، آن را هم به خود تو وا مى گذاريم. و خلاصه مشيّت تو را جايگزين مشيّت خود مى سازيم. تويى وكيل ما در امور، آن را به هر گونه كه خودت مى خواهى، تدبير فرما. | |||
آنگاه گفتند: | |||
آنگاه گفتند: «وَ إلَيكَ المَصِيرُ»، و منظورشان اين بوده كه بازگشت هر چيز، چه فعل و چه فاعل فعل، به سوى تو است. و خلاصه اگر در انابه آوردنمان به سوى تو خود را به تو سپرديم، و در توكّل مان بر تو، تدبير امورمان را به تو وا گذار نموديم. راهى را پيش گرفتيم كه مطابق با حقيقت امر است، | |||
<center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۹ صفحه ۳۹۸ </center> | <center> ترجمه تفسير الميزان جلد ۱۹ صفحه ۳۹۸ </center> | ||
چون حقيقت امر است بازگشت | چون حقيقت امر این است که بازگشت همۀ امور به تو است. | ||
«''' | |||
«'''رَبَّنَا لَا تَجعَلنَا فِتنَةً لِلَّذِينَ كَفَرُوا وَ اغفِر لَنَا رَبَّنَا'''» - این قسمت از آيه، متن دعاى ايشان است، و جملات قبلى - همان طور كه گفتيم - مقدمه بود. در اين دعاى خود، از خدا مى خواهند كه از آثار سوء تبرّی شان از كفّار پناهشان دهد، و ايشان را بيامرزد. | |||
كلمه «'''فتنه '''» به معناى وسيله امتحان است ، و معناى اين كه «'''فتنه براى كفار قرار گيرند'''» اين است كفار بر آنان مسلط شوند، تا مورد امتحان قرار گرفته ، آنچه فساد در وسع خود دارند بيرون بريزند، ابراهيم و مؤ منين را به انواع آزارها شكنجه كنند كه چرا به خدا ايمان آورده ايد، و خدايان ما را رها كرده ، از آنها و از عبادتشان بيزارى جسته ايد. | كلمه «'''فتنه '''» به معناى وسيله امتحان است ، و معناى اين كه «'''فتنه براى كفار قرار گيرند'''» اين است كفار بر آنان مسلط شوند، تا مورد امتحان قرار گرفته ، آنچه فساد در وسع خود دارند بيرون بريزند، ابراهيم و مؤ منين را به انواع آزارها شكنجه كنند كه چرا به خدا ايمان آورده ايد، و خدايان ما را رها كرده ، از آنها و از عبادتشان بيزارى جسته ايد. | ||
ابراهيم (عليه السلام ) و يارانش در دعاى خود نداى «'''ربنا'''» را پى در پى تكرار كرده اند تا به اين وسيله رحمت الهى را به جوش آورند. | ابراهيم (عليه السلام ) و يارانش در دعاى خود نداى «'''ربنا'''» را پى در پى تكرار كرده اند تا به اين وسيله رحمت الهى را به جوش آورند. | ||
خط ۱۴۵: | خط ۱۴۸: | ||
و معناى آيه اين است كه : از درگاه خداى تعالى اين اميد هست كه بين شما مؤ منين و كفارى كه دشمنشان داشتيد -كفار مكّه - مودت ايجاد كند، به اين طريق كه آنان را موفق به اسلام بفرمايد، و معلوم است كه وقتى مسلمان شدند آن دشمنى مبدل به مودت خواهد شد، و خداى تعالى قدير بر اين كار هست . و نيز آمرزگار گناهان بندگان خويش ، و رحيم به ايشان است . و در صورتى كه از گناهان خود توبه كنند، و به اسلام در آيند خداى تعالى از گذشته هايشان مى گذرد، پس بر مؤ منين است كه از خدا اين اميد را داشته باشند، و بخواهند تا به قدرت و مغفرت و رحمت خود اين دشمنى را مبدل به دوستى و برادرى كند. | و معناى آيه اين است كه : از درگاه خداى تعالى اين اميد هست كه بين شما مؤ منين و كفارى كه دشمنشان داشتيد -كفار مكّه - مودت ايجاد كند، به اين طريق كه آنان را موفق به اسلام بفرمايد، و معلوم است كه وقتى مسلمان شدند آن دشمنى مبدل به مودت خواهد شد، و خداى تعالى قدير بر اين كار هست . و نيز آمرزگار گناهان بندگان خويش ، و رحيم به ايشان است . و در صورتى كه از گناهان خود توبه كنند، و به اسلام در آيند خداى تعالى از گذشته هايشان مى گذرد، پس بر مؤ منين است كه از خدا اين اميد را داشته باشند، و بخواهند تا به قدرت و مغفرت و رحمت خود اين دشمنى را مبدل به دوستى و برادرى كند. | ||
<span id='link264'><span> | <span id='link264'><span> | ||
==نهى از دوستى با كفار به معناى نهى از عدالت و خوش رفتارى با كفار غير حربى نيست == | ==نهى از دوستى با كفار به معناى نهى از عدالت و خوش رفتارى با كفار غير حربى نيست == | ||
لا يَنْهَاشُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَتِلُوكُمْ فى الدِّينِ وَ لَمْ يخْرِجُوكم مِّن دِيَرِكُمْ أَن تَبرُّوهُمْ وَ تُقْسِطوا إِلَيهِمْ ... | لا يَنْهَاشُ اللَّهُ عَنِ الَّذِينَ لَمْ يُقَتِلُوكُمْ فى الدِّينِ وَ لَمْ يخْرِجُوكم مِّن دِيَرِكُمْ أَن تَبرُّوهُمْ وَ تُقْسِطوا إِلَيهِمْ ... |
ویرایش