الأنعام ١١٠: تفاوت میان نسخه‌ها
از الکتاب
QRobot edit
(افزودن سال نزول) |
(QRobot edit) |
||
| خط ۲۸: | خط ۲۸: | ||
[[الأنعام ٢٨ | بَلْ بَدَا لَهُمْ مَا کَانُوا...]] (۰) [[فاطر ١٤ | إِنْ تَدْعُوهُمْ لاَ يَسْمَعُوا...]] (۰) [[الزمر ٥٦ | أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يَا حَسْرَتَا...]] (۰) [[الزمر ٥٧ | أَوْ تَقُولَ لَوْ أَنَ اللَّهَ...]] (۰) [[الزمر ٥٨ | أَوْ تَقُولَ حِينَ تَرَى الْعَذَابَ...]] (۰) [[الأعراف ١٠١ | تِلْکَ الْقُرَى نَقُصُ عَلَيْکَ...]] (۲) [[التوبة ٨٣ | فَإِنْ رَجَعَکَ اللَّهُ إِلَى...]] (۲) [[يونس ٧٤ | ثُمَ بَعَثْنَا مِنْ بَعْدِهِ رُسُلاً...]] (۲) [[طه ١٣٤ | وَ لَوْ أَنَّا أَهْلَکْنَاهُمْ...]] (۰) [[الروم ١٠ | ثُمَ کَانَ عَاقِبَةَ الَّذِينَ...]] (۰) [[الصف ٥ | وَ إِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ يَا...]] (۱) [[الليل ١٠ | فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرَى]] (۰) | [[الأنعام ٢٨ | بَلْ بَدَا لَهُمْ مَا کَانُوا...]] (۰) [[فاطر ١٤ | إِنْ تَدْعُوهُمْ لاَ يَسْمَعُوا...]] (۰) [[الزمر ٥٦ | أَنْ تَقُولَ نَفْسٌ يَا حَسْرَتَا...]] (۰) [[الزمر ٥٧ | أَوْ تَقُولَ لَوْ أَنَ اللَّهَ...]] (۰) [[الزمر ٥٨ | أَوْ تَقُولَ حِينَ تَرَى الْعَذَابَ...]] (۰) [[الأعراف ١٠١ | تِلْکَ الْقُرَى نَقُصُ عَلَيْکَ...]] (۲) [[التوبة ٨٣ | فَإِنْ رَجَعَکَ اللَّهُ إِلَى...]] (۲) [[يونس ٧٤ | ثُمَ بَعَثْنَا مِنْ بَعْدِهِ رُسُلاً...]] (۲) [[طه ١٣٤ | وَ لَوْ أَنَّا أَهْلَکْنَاهُمْ...]] (۰) [[الروم ١٠ | ثُمَ کَانَ عَاقِبَةَ الَّذِينَ...]] (۰) [[الصف ٥ | وَ إِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ يَا...]] (۱) [[الليل ١٠ | فَسَنُيَسِّرُهُ لِلْعُسْرَى]] (۰) | ||
</div> | </div> | ||
== نزول == | |||
'''محل نزول:''' | |||
این آیه در مکه بر پیامبر اسلام صلی الله علیه و آله نازل گردیده است. <ref> طبرسی، مجمع البيان في تفسير القرآن، ج ۴، ص ۴۲۱.</ref> | |||
'''شأن نزول:'''<ref> محمدباقر محقق، نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص ۳۴۶.</ref> | |||
محمد بن كعب القرظى گوید: كه شأن و نزول مذكور در آیه ۱.۹ درباره این آیه و آیه ۱۱۱ نیز مى‌باشد.<ref> تفسیر جامع البیان.</ref> | |||
== تفسیر == | == تفسیر == | ||
<tabber> | <tabber> | ||
المیزان= | المیزان= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:المیزان جلد۷_بخش۳۵#link222 | آيات ۱۱۳ - ۱۰۶، سوره انعام]] | *[[تفسیر:المیزان جلد۷_بخش۳۵#link222 | آيات ۱۱۳ - ۱۰۶، سوره انعام]] | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۷_بخش۳۵#link223 | در نظام عالم تشريع نيز سنت عليت و معلوليت حاكم است .]] | *[[تفسیر:المیزان جلد۷_بخش۳۵#link223 | در نظام عالم تشريع نيز سنت عليت و معلوليت حاكم است .]] | ||
| خط ۴۲: | خط ۵۳: | ||
*[[تفسیر:المیزان جلد۷_بخش۳۶#link230 | (روايتى در ذيل آيات شريفه گذشته : نهى از سب خدايان مشركين ، ايمان نياوردن كفارو...).]] | *[[تفسیر:المیزان جلد۷_بخش۳۶#link230 | (روايتى در ذيل آيات شريفه گذشته : نهى از سب خدايان مشركين ، ايمان نياوردن كفارو...).]] | ||
}} | |||
|-|نمونه= | |-|نمونه= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:نمونه جلد۵_بخش۴۷#link262 | تفسیر آیات]] | *[[تفسیر:نمونه جلد۵_بخش۴۷#link262 | تفسیر آیات]] | ||
}} | |||
|-| تفسیر نور= | |||
===تفسیر نور (محسن قرائتی)=== | |||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
وَ نُقَلِّبُ أَفْئِدَتَهُمْ وَ أَبْصارَهُمْ كَما لَمْ يُؤْمِنُوا بِهِ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ نَذَرُهُمْ فِي طُغْيانِهِمْ يَعْمَهُونَ «110» | |||
همان‌گونه كه در آغاز ايمان نياوردند، اين بار نيز دلها و چشم‌هايشان را دگرگون و واژگون مى‌كنيم و آنان را در طغيانشان رها مى‌سازيم تا سرگردان بمانند. | |||
===پیام ها=== | |||
1- وارونه شدن دل افراد لجوج، سنّت خداوند است. «وَ نُقَلِّبُ أَفْئِدَتَهُمْ» | |||
2- ايمان به خدا و رسالت نياز به قلب سالم دارد. «وَ نُقَلِّبُ أَفْئِدَتَهُمْ» | |||
---- | |||
«1». تفاسير مجمع‌البيان و نمونه. | |||
جلد 2 - صفحه 531 | |||
3- گناه و لجاجت، ديد و بينش انسان را دگرگون مى‌سازد. «وَ نُقَلِّبُ أَفْئِدَتَهُمْ» | |||
4- كسى كه با ديدن معجزات اوليه ايمان نياورده، نبايد تقاضاى معجزات ديگرى كند. «لَمْ يُؤْمِنُوا بِهِ أَوَّلَ مَرَّةٍ» | |||
5- گرچه خداوند «مقلّب القلوب» است، ولى اين انسان است كه با انتخاب ايمان يا كفر زمينه‌ى دگرگونى را فراهم مى‌كند. نُقَلِّبُ ... كَما لَمْ يُؤْمِنُوا | |||
6- طغيان، ريشه‌ى كفر است. لَمْ يُؤْمِنُوا ... طُغْيانِهِمْ | |||
7- كسى را كه خداوند رها كند، سرگردان مى‌شود. نَذَرُهُمْ ... يَعْمَهُونَ | |||
جلد 2 - صفحه 532 | |||
جزء «8» | |||
}} | |||
|-| | |||
اثنی عشری= | |||
===تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
وَ نُقَلِّبُ أَفْئِدَتَهُمْ وَ أَبْصارَهُمْ كَما لَمْ يُؤْمِنُوا بِهِ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ نَذَرُهُمْ فِي طُغْيانِهِمْ يَعْمَهُونَ (110) | |||
وَ نُقَلِّبُ أَفْئِدَتَهُمْ وَ أَبْصارَهُمْ: و چون آيات مفترحه بديشان آيد، برگردانيم دلهاى ايشان را آن هنگام از تصديق آن، و چشمهاى آنها را از ديدن راه حق بر وجه تخليه و خذلان، پس ايمان نياورند در آخر كار كَما لَمْ يُؤْمِنُوا بِهِ أَوَّلَ مَرَّةٍ: | |||
همچنانكه ايمان نياوردند به آنچه نازل شد اول مرتبه بر ايشان مانند شق القمر و غير آن به جهت عناد و انكار. در مجمع «2» فرمايد: در كيفيت تقليب ايشان دو قول است: 1- آنكه تقليب ايشان بر جهنم باشد، يعنى شعله‌ها و جمره‌هاى جهنم ببينند و قلبهاى ايشان منقلب گردد چنانچه فرمايد وُجُوهٌ يَوْمَئِذٍ خاشِعَةٌ. «3» 2- آنكه تقليب قلب و چشم آنها به جهت شدت حسرت و ندامت و گرفتگى نفس ايشان باشد وَ نَذَرُهُمْ فِي طُغْيانِهِمْ يَعْمَهُونَ: و واگذارديم ايشان را در سركشى ايشان در حالى كه سرگشته و حيران و راه به حق نبرند، يعنى پس از سوء اختيار | |||
---- | |||
«1» انفال آيه 33. | |||
«2» مجمع البيان، ج 2، ص 349. | |||
«3» غاشيه آيه 2. | |||
تفسير اثنا عشرى، ج3، ص: 355 | |||
ايشان كفر را، آنها را به عمل خود واگذاشتيم و بر سبيل قهر و جبر، منع ايشان نكنيم، تا در وادى ضلالت سرگشته و حيران بمانند؛ يا آنكه ما مى‌دانيم عقايد خبيثه و خيانت ايشان را، و بدين سبب انزال معجزات مقترحه ننمائيم، زيرا مى‌دانيم كه از غايت عناد و انكار، ايمان نياورند و به كفر باقى باشند. | |||
تفسير صافى «1»- قال علىّ عليه السّلام انّ اوّل ما يقلّبون عليه من الجهاد الجهاد بايديكم ثمّ الجهاد بالسنتكم ثمّ الجهاد بقلوبكم فمن لم يعرف قلبه معروفا و لم ينكر منكرا آنكس قلبه و جعل اعلاه اسفله فلم يقبل خيرا ابدا. حضرت امير المؤمنين عليه السّلام فرمايد: اول چيزى كه برمى‌گرديد بر او از جهاد، جهاد به دستهاى شما است، پس جهاد به زبانهاى شما، پس جهاد به قلوب شما است. پس هر كه نيكو نيابد قلب او معروفى را و انكار نكند منكرى را، زير و رو شود قلب او، و قرار داده شود اعلاى آن اسفل. پس قبول نكند خير را ابدا. | |||
}} | |||
|-| | |||
روان جاوید= | |||
===تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
وَ نُقَلِّبُ أَفْئِدَتَهُمْ وَ أَبْصارَهُمْ كَما لَمْ يُؤْمِنُوا بِهِ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ نَذَرُهُمْ فِي طُغْيانِهِمْ يَعْمَهُونَ (110) | |||
ترجمه | |||
و برميگردانيم دلهاشان را و چشم‌هاشان را همچنانكه ايمان نيآوردند بآن اوّل بار و واميگذاريمشان در طغيانشان كه سر گردان باشند. | |||
تفسير | |||
طائر قدسى عقل و بصيرت كه از شاخسار جنان پرواز نموده و در دل انسانى آشيانه گرفته وقتى بسنگ تعصّب و عناد رانده و بلطمه سركشى و استكبار آزرده شد پرواز ميكند و بمحلّ خود عود مينمايد و در نتيجه دل و ديده بصيرت انسانى منقلب و زير و زبر ميشود و اين انتقام الهى است از كسيكه خيانت در امانت نموده است كه بايد در نتيجه اين تجاوز از حدّ و طغيان در وادى ضلالت حيران و در بيابان جهل سرگردان بماند لذا خداوند در تعقيب اخبار از عدم ايمان آنها در آيه سابقه ميفرمايد و وارونه مى كنيم دلهاى آنها را از توجه بحق پس نمى‌فهمند آنرا و ديده‌هاى آنها را پس نمى‌بينند آنرا و ايمان نمى‌آورند بآن چنانچه ايمان نياوردند بآن يا بقرآن در اوّل امر و قمى ره فرموده يعنى در عالم ذرّ و بنظر حقير براى آنكه ايمان نياوردند در ابتداء بعثت و مشاهده معجزات از راه عناد و لجاج و واميگذاريم آنها را بحال خودشان حيران و سرگردان و هدايت نمى‌كنيم آنها را مانند اهل ايمان براى بطلان استعداد و قابليت آنها مر هدايت را بسوء اختيار خودشان و قمى ره از حضرت باقر (ع) نقل نموده كه مراد از قلب افئده زير | |||
---- | |||
جلد 2 صفحه 369 | |||
و زبر شدن دلهاى آنها است و مراد از قلب ابصار كورى ديده بصيرت آنها است كه راه هدايت را نمى‌بينند و امير المؤمنين (ع) فرموده كه اول چيزيكه مردم منقلب ميشوند از آن جهاد بدست‌ها است پس از آن جهاد بزبانها است پس از آن جهاد بدلها است پس كسيكه معرفت پيدا نكرد دل او بمعروف و منكر نشمرد منكر را قلب او وارونه و زير و زبر ميشود پس قبول نميكند هيچ خيرى را هرگز .. | |||
}} | |||
|-| | |||
اطیب البیان= | |||
===اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
وَ نُقَلِّبُ أَفئِدَتَهُم وَ أَبصارَهُم كَما لَم يُؤمِنُوا بِهِ أَوَّلَ مَرَّةٍ وَ نَذَرُهُم فِي طُغيانِهِم يَعمَهُون‌َ (110) | |||
و برميگردانيم و وارونه ميكنيم قلب‌هاي آنها را و چشمهاي آنها را چنانچه در دفعه اول ايمان نياوردند و واميگذاريم آنها را در طغيان و سركشي خود سرگردان باشند. | |||
وَ نُقَلِّبُ أَفئِدَتَهُم بسيار تعجب است از بعض مفسرين شيعه که دست از ظاهر آيه برميدارند و نظر هم باخبار ائمه عليهم السّلام ندارند براي توهّم اينكه جبر لازم نيايد تفسير آيات برأي ميكنند ميگويند معني نقلب يعني در قيمة در آتش جهنم يا معني نجازيهم في الاخرة يا معني ادخال غم و حزن في قلوبهم و ما اولا اشاره ببعض اخبار ميكنيم بعد مفاد ظاهر آيه که احتياج بتفسير و تأويل نداشته باشد بيان ميكنيم، در روايت ابي الجارود که مروي از علي بن ابراهيم است که از حضرت باقر عليه السّلام فرمود | |||
(و ننكس قلوبهم و نعمي ابصارهم) | |||
و از امير المؤمنين عليه السّلام نقل ميكند فرمود | |||
(فمن لم يعرف قلبه معروفا و لم ينكر منكرا | |||
جلد 7 - صفحه 171 | |||
نكس قلبه و جعل اسفله اعلاء فلا تقبل خيرا ابدا.) | |||
توضيح الكلام- مراد از قلوب در آيات بسيار و در اخبار اطهار اينکه جسم صنوبري نيست بلكه آن روح ملكوتي و نفس ناطقه انساني است و اينکه در ابتداء امر صاف و زلال است و در اخبار از حضرت باقر عليه السّلام و حضرت صادق عليه السّلام داريم که انسان موقعي که معصيت كرد خال سياهي در قلب او حادث ميشود و بازدياد معاصي اينکه نقطه سياه بزرگ ميشود تا مادامي که خال سفيد هنوز باقيست اميد خير در او هست که موفق بتوبه شود و موعظه در او اثر بگذارد و اما اگر تمام قلب سياه شد در يك حديث ميفرمايد | |||
(صار قلبه منكوسا) | |||
و در يك حديث ميفرمايد | |||
(صار اعلاه اسفله) | |||
(فلا يرجي بخير) | |||
و همين است معناي قساوت قلب و مفاد آيه شريفه ثُم‌َّ قَسَت قُلُوبُكُم مِن بَعدِ ذلِك‌َ فَهِي‌َ كَالحِجارَةِ أَو أَشَدُّ قَسوَةً وَ إِن‌َّ مِن‌َ الحِجارَةِ لَما يَتَفَجَّرُ مِنه‌ُ الأَنهارُ وَ إِن‌َّ مِنها لَما يَشَّقَّق‌ُ فَيَخرُج‌ُ مِنه‌ُ الماءُ وَ إِن‌َّ مِنها لَما يَهبِطُ مِن خَشيَةِ اللّه‌ِ بقره آيه 69 پس معناي اينکه جمله اينست که قلب سياه شده ديگر نور ايمان در آن تابش نميكند و معجزه در آن اثر نميگذارد. | |||
و ابصارهم مراد بصر رأس نيست بلكه بصر روح و قلب است که كور شده حقايق را نمي‌بيند يا شهوات و هواهاي نفسانيه در چشم قلب را بسته يا در تاريكي جهل و ناداني افتاده معارف حقّه را مشاهده نميكند. | |||
كَما لَم يُؤمِنُوا بِهِ أَوَّلَ مَرَّةٍ يعني ابتداء امر که هنوز تقاضاي اينکه آيات اقتراحيه را نكرده بودند معجزه قرآن و ساير ما صدر عن النبي صلّي اللّه عليه و آله و سلّم را که ديده بودند ايمان نياورده بودند آنهم منشأ آن همين قساوت قلب بوده و اينکه منشأ باقيست | |||
(بر سيه‌دل چه سود خواندن وعظ || نرود ميخ آهنين بر سنگ) | |||
(گليم بخت كسي را که بافتند سياه || بآب زمزم و كوثر سفيد نتوان كرد) | |||
و مكرر گفته شد که اينکه نوع تعبيرات مورث جبر نميشود. | |||
جلد 7 - صفحه 172 | |||
وَ نَذَرُهُم يعني آنها را بخود واميگذاريم و اگر خدا بنده را بخود واگذارد شيطان بر او مسلط ميشود، دنيا در نظرش جلوه ميكند، هواهاي نفسانيه در نظرش حسن و نيك ميشود و مشمول آيه شريفه ميشود قُل هَل نُنَبِّئُكُم بِالأَخسَرِين‌َ أَعمالًا الَّذِينَ ضَل‌َّ سَعيُهُم فِي الحَياةِ الدُّنيا وَ هُم يَحسَبُون‌َ أَنَّهُم يُحسِنُون‌َ صُنعاً كهف آيه 103 و 104. | |||
فِي طُغيانِهِم طاغي كسي را گويند که در كفر يا ظلم يا معصيت از حدّ تجاوز كند زيرا عمل زشت هم حدّي دارد يَعمَهُون‌َ سرگردان، حيران، راه بجايي ندارند، پناه‌گاهي و دادرسي از براي آنها نيست. | |||
}} | |||
|-| | |||
برگزیده تفسیر نمونه= | |||
===برگزیده تفسیر نمونه=== | |||
{{نمایش فشرده تفسیر| | |||
}} | |||
|-|تسنیم= | |-|تسنیم= | ||
{{ نمایش فشرده تفسیر| | |||
*[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]] | *[[تفسیر:تسنیم | تفسیر آیات]] | ||
}} | |||
|-|</tabber> | |-|</tabber> | ||
