ص ٥٧
| کپی متن آیه |
|---|
| هٰذَا فَلْيَذُوقُوهُ حَمِيمٌ وَ غَسَّاقٌ |
ترجمه
| ص ٥٦ | آیه ٥٧ | ص ٥٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«هذَا»: مبتدا است. «حَمِیمٌ»: آب داغ. خبر (هذا) است. «فَلْیَذُوقُوهُ»: حرف (ف) برای تکرار است. یعنی چاره‌ای نیست پیوسته باید از آن بچشند و بخورند. جمله معترضه است. «غَسَّاقٌ»: اسم خونابه روان از پیکر دوزخیان است (نگا: نبأ / ). در اصل به معنی گنداب و آب بدبو است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
تفسیر نور (محسن قرائتی)
هذا فَلْيَذُوقُوهُ حَمِيمٌ وَ غَسَّاقٌ «57» وَ آخَرُ مِنْ شَكْلِهِ أَزْواجٌ «58»
اين آب داغ و چركابى است كه بايد آن را بچشند. و (جز اين‌ها) كيفرهاى ديگرى از همان نوع براى آنان است.
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
هذا فَلْيَذُوقُوهُ حَمِيمٌ وَ غَسَّاقٌ (57)
هذا فَلْيَذُوقُوهُ: اينست عذاب، پس بايد آن را بچشيد، حَمِيمٌ وَ غَسَّاقٌ: آب
جلد 11 - صفحه 207
گرم در نهايت جوشيدن و چرك سخت گنديده كه از پوست و گوشت و فروج زانيان سيلان كند.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
هذا وَ إِنَّ لِلطَّاغِينَ لَشَرَّ مَآبٍ (55) جَهَنَّمَ يَصْلَوْنَها فَبِئْسَ الْمِهادُ (56) هذا فَلْيَذُوقُوهُ حَمِيمٌ وَ غَسَّاقٌ (57) وَ آخَرُ مِنْ شَكْلِهِ أَزْواجٌ (58) هذا فَوْجٌ مُقْتَحِمٌ مَعَكُمْ لا مَرْحَباً بِهِمْ إِنَّهُمْ صالُوا النَّارِ (59)
قالُوا بَلْ أَنْتُمْ لا مَرْحَباً بِكُمْ أَنْتُمْ قَدَّمْتُمُوهُ لَنا فَبِئْسَ الْقَرارُ (60) قالُوا رَبَّنا مَنْ قَدَّمَ لَنا هذا فَزِدْهُ عَذاباً ضِعْفاً فِي النَّارِ (61)
ترجمه
اين است و همانا براى سركشان بدى بازگشت است
آنجهنّم است كه داخل ميشوند در آن پس بد بسترى است
اين است پس بايد بچشند آنرا آب
جلد 4 صفحه 475
جوشان و چرك جراحت است
و ديگر از مانند آن اقسامى است گويند
اين دسته انبوهى كه داخل شده‌اند با شما گشايش مباد آنها را همانا آنها داخل شوندگان آتشند
جواب گويند بلكه شما گشايش مباد برايتان شما پيش فرستاديد آنرا براى ما پس بد قرارگاهيست
گويند پروردگارا كسى كه پيش فرستاد براى ما اين را پس زياد كن براى او عذابى دو چندان در آتش
تفسير
خداوند متعال پس از بيان احوال اهل تقوى در آيات سابقه فرموده اين است حال ايشان و براى اهل طغيان و سركشى از اطاعت خدا و پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و ائمه اطهار هر آينه عاقبت و مرجع بدى است كه آنجهنّم است وارد ميشوند در آن و بد آرامگاه و بستر گسترده است براى آنها آن و پس از ورود و مشتعل شدن از آتش و التماس آب اين تشريفات ورودى آنها است كه بايد بچشند آنرا و آن آب جوش و چرك جراحات اهل دوزخ است و ديگر از نوع چشيدنى شبيه بآن اصنافى است مانند زقوم و زهر مار و عقرب و ساير گزندگان و چون رؤساء آنها وارد ميشوند و مى‌بينند جمعيّت زيادى بفشار دنبال آنها بجهنّم ميآيند بعضى ببعضى ميگويند اين فوج كه بزحمت با شما ميآيند گشايش و وسعت مباد براى آنها همانا آنان وارد ميشوند در جهنم و جا را بر ما تنگ ميكنند اتباع ميشنوند و جواب ميگويند بلكه گشايش و وسعت مباد بر خودتان شما از پيش جهنّم را براى ما آماده نموديد و ما را شما به اين روز انداختيد پس بد قرارگاهى است آن و نفرين ميكنند بآنها و ميگويند پروردگارا كسيكه اين جايگاه را قبلا براى ما تهيّه نمود باضلال و اغوا عذابش را در آتش دو برابر گردان اين نحو گفتگو بنظر حقير رسيد و ذكر شد ولى مفسّرين گفته‌اند خزنه جهنّم برؤساء ميگويند اينجماعت كه بفشار دنبال شما ميآيند اتباع شمايند و آنها در جواب ملائكه ميگويند گشايش مباد براى آنها چون ميآيند جاى ما را تنگ ميكنند و اتباع ميشنوند و در جواب آنها ميگويند بنحويكه ذكر شد و بنابراين يك قول علاوه بايد تقدير نمود و اخر بصيغه جمع بجاى آخر نيز قرائت شده است و قمّى ره طاغيان را باوّلى و دوّمى و بنى اميّه و آخر من شكله را به بنى عباس تفسير فرموده و ظاهرا ضمير من شكله را بچشنده رجوع داده و مقاولات بين رؤساء و اتباع را بآنها
جلد 4 صفحه 476
بحسب مراتب تقدّم خودشان در ظلم بآل محمّد صلّى اللّه عليه و اله نسبت داده است و غسّاق را نقل نموده كه واديى است در جهنّم كه در آن سيصد و سى كوشك است هر كوشكى سيصد اطاق دارد و هر اطاقى چهل گوشه دارد در هر گوشه مار بزرگى است در شكم هر مارى سيصد و سى عقرب است در نيش هر عقربى سيصد و سى سبوى زهر است كه اگر يكى از آنعقربها زهرش را بريزد بر اهل جهنّم همه را كفايت مينمايد و از پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله نقل نموده كه جهنّم تنگ شود بر اهلش مانند تنگى بن نيزه بر آن و غسّاق بآبى كه از سردى سوزنده است نيز تفسير شده و بتخفيف هم قرائت نموده‌اند و بعضى ضمير من شكله را بعذاب راجع دانسته‌اند و شكل را بجنس و ازواج را بانواع تفسير نموده‌اند و اللّه اعلم.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
هذا فَليَذُوقُوه‌ُ حَمِيمٌ وَ غَسّاق‌ٌ (57)
اينست مكان آنها پس از دخول بايد بياشامند و بچشند حميم که آب مس گداخته و غساق که از چرك و خون آميخته شده که ميفرمايد لَهُم شَراب‌ٌ مِن حَمِيم‌ٍ- انعام آيه 69- يُصَب‌ُّ مِن فَوق‌ِ رُؤُسِهِم‌ُ الحَمِيم‌ُ يُصهَرُ بِه‌ِ ما فِي بُطُونِهِم وَ الجُلُودُ- حج آيه 20- و اوصاف حميم تقريبا در بيست مورد در قرآن ذكر شده و غساق که ميفرمايد لا يَذُوقُون‌َ فِيها بَرداً وَ لا شَراباً إِلّا حَمِيماً وَ غَسّاقاً نبأ آيه 25-.
261
برگزیده تفسیر نمونه
]
(آیه 57)- سپس به انواع دیگری از عذابهای آنها پرداخته، می‌گوید: «این نوشابه حمیم و غساق [دو مایع سوزان و تیره] است که باید از آن بچشند» (هذا
ج4، ص195
فَلْیَذُوقُوهُ حَمِیمٌ وَ غَسَّاقٌ)
.«حمیم» به معنی آب داغ و سوزان که یکی از نوشابه‌های دوزخیان است می‌باشد، و «غساق» به قطراتی که از پوست تن دوزخیان (و جراحات بدن آنها) بیرون می‌آید تفسیر شده است.
نکات آیه
۱ - آب داغ و خونابه چرکین، نوشابه و غذاى طاغیان در دوزخ (إنّ للطغین ... هذا فلیذوقوه حمیم و غسّاق) «حمیم» به معناى آب داغ و جوشان است و «غسّاق» در نظر برخى از اهل لغت، به معناى چرک و خون اهل دوزخ است (لسان العرب). در نگاه برخى دیگر مقصود از آن مایعى است که از پوست اهل دوزخ خارج مى شود (مفردات راغب).
۲ - آب داغ و خونابه چرکین، نوشابه و غذاى دوزخیان (هذا فلیذوقوه حمیم و غسّاق)
۳ - اهل دوزخ، گرفتار تشنگى شدید (هذا فلیذوقوه حمیم و غسّاق) نوشیدن آب داغ و یا خونابه چرکین، مى تواند بیانگر مطلب یاد شده باشد.
موضوعات مرتبط
- جهنم: آب داغ جهنم ۱، ۲; آشامیدنیهاى جهنم ۱، ۲; چرکابه جهنم ۱، ۲
- جهنمیان: تشنگى جهنمیان ۳
- طغیانگران: طغیانگران در جهنم ۱
منابع
