الواقعة ٥٦
| کپی متن آیه |
|---|
| هٰذَا نُزُلُهُمْ يَوْمَ الدِّينِ |
ترجمه
| الواقعة ٥٥ | آیه ٥٦ | الواقعة ٥٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«نُزُل»: وسیله پذیرائی (نگا: آل‌عمران / کهف / و صافات / ). «یَوْمَ الدِّینِ»: (نگا: فاتحه / حجر / ، شعراء / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۱۱ - ۵۶ سوره واقعه
- موارد استعمال كلمۀ «قرب»، در امور مادی و معنوی
- توصیف نعمت های بهشتى مقربان
- توصیف نعمت های بهشتى اصحاب یمین
- توصیف حال اصحاب شمال، در قيامت
- اقوال مختلف درباره مقصود از «حنث عظيم»
- پاسخ خداوند به استبعاد معاد مشركان و بيان حالشان در قيامت
- بحث روايتى
- توضیحی راجع به نسخ آيه: «ثُلّة من الأوّلين و ثُلّة من الآخرين»
- رواياتى در ذيل آيات مربوط به بهشت و نعمت هاى بهشتى
تفسیر نور (محسن قرائتی)
فَشارِبُونَ عَلَيْهِ مِنَ الْحَمِيمِ «54» فَشارِبُونَ شُرْبَ الْهِيمِ «55» هذا نُزُلُهُمْ يَوْمَ الدِّينِ «56»
و روى آن از آب جوشان مى‌نوشيد. پس مانند شتران عطش زده مى‌نوشيد. اين است پذيرايى (ابتدايى) آنان روز قيامت.
نکته ها
«زَقُّومٍ»، نام گياه تلخ و بدبو و بدطعم است كه شيره آن اگر به بدن برسد، بدن متورم مى‌شود. اين گياه، غذاى دوزخيان است. «نزل» به آن چيزى گفته مى‌شود كه براى پذيرايى مقدّماتى مهمان آماده مى‌شود و «هيم» نام مرضى است كه شتر به آن گرفتار مى‌شود و هر چه آب مى‌نوشد سيراب نمى‌شود تا بميرد، همچنين به زمين ريگزار گفته مى‌شود كه هر چه آب در آن بريزند فرو مى‌رود.
غذاهاى تلخ دنيوى را انسان يا نمى‌خورد كه در آخرت گنهكار بايد بخورد. «لَآكِلُونَ» يا كم مى‌خورد، كه در آخرت بايد سير بخورد، «فَمالِؤُنَ مِنْهَا الْبُطُونَ»، يا با غذاى ديگر جبران مى‌كند، كه در آخرت غذاى ديگرش آب جوش است، «مِنَ الْحَمِيمِ» و يا با بى‌ميلى مى‌خورد، كه در آن روز مثل شتر تشنه به آب رسيده مى‌خورد. «شُرْبَ الْهِيمِ»
پیام ها
1- دوزخيان، از سخت‌ترين خطاب‌هاى تحقيرآميز برخوردارند. «أَيُّهَا الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ»
2- اصحاب شمال، گمراهان هستند، «أَيُّهَا الضَّالُّونَ» كه ما در هر نماز از خدا
جلد 9 - صفحه 433
مى‌خواهيم از آنان نباشيم. «وَ لَا الضَّالِّينَ»
3- بدتر از گمراهى، تكذيب كردن است وگرنه بسيارى از گمراهان، توفيق هدايت مى‌يابند. «الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ»
4- تمام تحقيرهاى روانى و عذاب جسمانى، پذيرايى مقدّماتى اصحاب شمال است! پس پذيرايى اصلى چيست؟ «هذا نُزُلُهُمْ»
5- خداوند عادل است و كيفرهاى او عادلانه. همه سختى‌ها نتيجه عملكرد خود انسان است و آن روز، روز كيفر و پاداش است. «يَوْمَ الدِّينِ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
هذا نُزُلُهُمْ يَوْمَ الدِّينِ (56)
بعد از خطاب مشتمل بر تخويف و انذار، به غيبت التفات نموده بر سبيل تهكم فرمايد:
هذا نُزُلُهُمْ: اين مأكول و مشروب پيشكش ايشان است، يَوْمَ الدِّينِ: در روز جزا همچنانكه ما حضر و پيشكش براى مهمان حاضر سازند در اول ورود براى تعظيم و بعد تشريفات طعام مفصل باشد. اينجا هم بر سبيل سرزنش فرمايد كه زقوم و حميم براى مكذبان به منزله نزل باشد و عذاب شديد عظيم بعد از آن باشد.
جلد 12 - صفحه 469
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ أَصْحابُ الشِّمالِ ما أَصْحابُ الشِّمالِ (41) فِي سَمُومٍ وَ حَمِيمٍ (42) وَ ظِلٍّ مِنْ يَحْمُومٍ (43) لا بارِدٍ وَ لا كَرِيمٍ (44) إِنَّهُمْ كانُوا قَبْلَ ذلِكَ مُتْرَفِينَ (45)
وَ كانُوا يُصِرُّونَ عَلَى الْحِنْثِ الْعَظِيمِ (46) وَ كانُوا يَقُولُونَ أَ إِذا مِتْنا وَ كُنَّا تُراباً وَ عِظاماً أَ إِنَّا لَمَبْعُوثُونَ (47) أَ وَ آباؤُنَا الْأَوَّلُونَ (48) قُلْ إِنَّ الْأَوَّلِينَ وَ الْآخِرِينَ (49) لَمَجْمُوعُونَ إِلى مِيقاتِ يَوْمٍ مَعْلُومٍ (50)
ثُمَّ إِنَّكُمْ أَيُّهَا الضَّالُّونَ الْمُكَذِّبُونَ (51) لَآكِلُونَ مِنْ شَجَرٍ مِنْ زَقُّومٍ (52) فَمالِؤُنَ مِنْهَا الْبُطُونَ (53) فَشارِبُونَ عَلَيْهِ مِنَ الْحَمِيمِ (54) فَشارِبُونَ شُرْبَ الْهِيمِ (55)
هذا نُزُلُهُمْ يَوْمَ الدِّينِ (56)
جلد 5 صفحه 131
ترجمه
و ياران جانب چپ چيست حال ياران جانب چپ
در باد گرم سوزان و آب جوشان هستند
و در سايه‌اى از دود بسيار سياه
كه نه سرد است و نه پسنديده
همانا آنها بودند پيش از اين بناز و نعمت پرورده‌شدگان
و بودند كه اصرار مى‌ورزيدند بر گناه بزرگ
و بودند كه ميگفتند آيا وقتى كه مرديم و گشتيم خاك و استخوانها آيا همانا ما بر انگيخته شدگانيم
و آيا پدران پيشين ما
بگو همانا پيشينيان و پسينيان
هر آينه جمع‌شدگانند تا وقت روز معيّنى
پس همانا شما اى گمراهان تكذيب كنندگان
هر آينه خورندگانيد از درختى از زقوم
پس پر كنند گانيد از آن شكمها را
پس آشامندگانيد روى آن از آب جوشان
پس نوشندگانيد مانند نوشيدن شتران عطشان
اينست تشريفات ورودى آنها روز قيامت.
تفسير
اصحاب شمال كه صاحبان شئامت و شقاوتند و در آيات اوليّه اين سوره بيان شد جاى تعجّب است از حال آنها كه در باد سام مولود از حرارت آتش جهنم كه در نهايت سوزندگى و نافذ در مسامات بدن است جاى دارند و آب جوشى كه بر سر آنها ريخته ميشود بر آنها احاطه مينمايد و سايه‌اى از تراكم دودهاى بسيار سياه جهنم بر سر آنها افكنده شده كه نه برودت و خنكى دارد و نه خوبى ديگر جز عفونت و اينها كسانى هستند كه خداوند نعمت خود را از آنها دريغ نفرموده بود و در دنيا بعيش و عشرت مشغول بودند و لذا از ياد خدا و انجام وظايف بندگى خودشان غافل و بپرورش بدن خاكى دلخوش و مايل گشتند و پى در پى مرتكب معاصى كبيره شدند و توبه ننمودند و گفته‌اند مراد از حنث عظيم شرك است و حنث بر گناه اطلاق ميشود و بنظر حقير حنث همان خلف عهد ازلى الهى است كه بايد بنى آدم معصيت خدا و عبادت شيطان را ننمايند و آن هر چه باشد بزرگ است و لذا خداوند فرموده آنها در دنيا بطور تعجب ميگفتند آيا وقتى كه ما مرديم و خاك شديم و از ما جز استخوان پوسيده‌ئى باقى نماند دو مرتبه زنده ميشويم و بالاتر از اين آيا پدران ما كه سالهاى دراز است كه مرده‌اند و چيزى از
جلد 5 صفحه 132
آنها باقى نمانده زنده ميشوند بگو اى پيغمبر در جواب اين مردم نفهم بى‌فكر بلى تمام مردم دنيا از اوّلين تا آخرين را خدا براى روز معيّنى كه قيامت كبرى باشد جمع ميفرمايد و همه را زنده ميكند و در پيشگاه خود حاضر ميسازد پس شما گمراهانى كه تكذيب نموديد انبيا و اوصيا و علما را از شدّت گرسنگى از ميوه تلخ بد بوى درخت زقوم كه در سوره الصّافات بيان شد ميخوريد و شكمهاى خودتان را پر ميكنيد پس عطش بر شما غلبه ميكند و مجبور ميشويد روى آن آب داغ جهنّمى را مانند شترانى كه از آب خوردن سير نميشوند بخوريد و اين بمنزله تشريفات ورودى ميهمان است كه براى آنها در اوّل وقت جزاء تهيّه شده و تقديم ميشود عذابهاى گوناگون آنها را بعد از استقرار در جهنّم خدا ميداند كه چيست و بنابراين كلام مبنى بر طعن و استهزاء آنها است و بعضى گفته‌اند نزل چيزى است كه صاحبش بر آن وارد ميشود و قمى ره نقل فرموده كه اين ثواب آنها است در روز مجازات.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
هذا نُزُلُهُم يَوم‌َ الدِّينِ (56)
اينکه است فرودگاه اصحاب شمال در روز جزاء، و بعضي تفسير كردند نزل را بآنچه بر او وارد مي‌آورند نزل آنها زقوم، حميم، غساق است.
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 56)- و در این آیه بار دیگر اشاره به این طعام و نوشابه کرده، می‌گوید:
«این است وسیله پذیرائی از آنها در قیامت»! (هذا نُزُلُهُمْ یَوْمَ الدِّینِ).
ج5، ص81
و این در حالی است که «اصحاب الیمین» در سایه‌های بسیار لطیف و پرطراوت آرمیده‌اند، و از بهترین میوه‌ها و چشمه‌های آب گوارا، و شراب طهور، می‌نوشند و سرمست از عشق خدا هستند.
نکات آیه
۱ - دوزخیان (اصحاب شمال)، موجوداتى بى ارزش در پیشگاه الهى (هذا نزلهم) «نزل» چیزى است که میزبان براى پذیرایى مهمان آماده مى کند و معمولاً بهترین خوردنى و نوشیدنى است که میزبان در خانه دارد. این تعبیر در مورد غذا و آب دوزخیان، تعبیرى استهزاآمیز و بیانگر بى ارزش بودن آنان در پیشگاه خداوند است.
۲ - «قیامت» روز کیفر و پاداش (یوم الدین) «دین» به معناى جزا است و «جزا» معادل سزا مى باشد که هم شامل کیفر مى شود و هم پاداش.
۳ - عذاب دوزخ، خوردنى و آشامیدنى آن (میوه زقّوم و آب داغ) جزاى دوزخیان (اصحاب شمال) (هذا نزلهم یوم الدین)
۴ - «یوم الدین»، از نام هاى قیامت (هذا نزلهم یوم الدین)
موضوعات مرتبط
- اصحاب شمال: بى ارزشى اصحاب شمال ۱; عذاب اصحاب شمال ۳
- جهنم: آشامیدنیهاى جهنم ۳; خوردنیهاى جهنم ۳; عذابهاى جهنم ۳
- جهنمیان: بى ارزشى جهنمیان ۱; عذاب جهنمیان ۳
- عذاب: عذاب با آب داغ جهنم ۳; عذاب با درخت زقوم ۳
- قیامت: پاداش در قیامت ۲; کیفر در قیامت ۲; نامهاى قیامت ۴; ویژگیهاى قیامت ۲
- یوم الدین :۴
منابع
