نتایج جستجو

(یقولون) - که مفید استمرار است - بیانگر مطلب فوق مى باشد. مشرکان مکه: تکذیبگرى مشرکان مکه ۱، ۲; لجاجت مشرکان مکه ۲ معاد: مکذبان معاد ۱، ۲

۴ محمد(ص): مکذبان محمد(ص) ۵ مشرکان: تهدید مشرکان صدراسلام ۳; دروغگویى مشرکان ۲; شکست مشرکان ۴; کفر مشرکان ۱; لجاجت مشرکان ۱ تفسیر قمى، ج ۲، ص ۲۲۷; نورالثقلین،

ویژگیهاى قرآن ۳ مشرکان: استهزاهاى مشرکان صدر اسلام ۲، ۶; ایمان مشرکان صدر اسلام ۱; سرزنش مشرکان صدر اسلام ۶; لجاجت مشرکان صدر اسلام ۱; مشرکان صدر اسلام و معاد

عوامل اندوه محمد(ص) ۳; لجاجت مکذبان محمد(ص) ۳; مکذبان محمد(ص) ۱ مشرکان: تهمتهاى مشرکان صدراسلام ۱; دشمنى مشرکان ۴; لجاجت مشرکان صدراسلام ۳

۳ کافران ۲، ۳، ۴: مشرکان: اکثریت مشرکان صدراسلام ۳; کفر مشرکان صدراسلام ۲، ۳; کفران مشرکان ۱; کفران مشرکان صدراسلام ۲، ۳; لجاجت مشرکان ۱ تفسیر ابن ابى‌حاتم

شدت دشمنى مشرکان صدراسلام ۷; کفر مشرکان صدراسلام ۵; لجاجت مشرکان صدراسلام ۵ مشرکان مکه: بهانه جویى مشرکان مکه ۸; فلسفه خواسته هاى مشرکان مکه ۸ معجزه: آثار

آثار شبهه افکنى در مسلمانان ۱۳ مشرکان: عذاب مشرکان ۱۲; لجاجت مشرکان صدراسلام ۱; مجادله گرى مشرکان صدراسلام ۱; مغضوبیت مشرکان ۱۲ مغضوبان خدا: ۱۲ تفسیر کشف

محمد(ص) ۴ مشرکان: بهانه جویى مشرکان صدراسلام ۹، ۱۰; بینش مشرکان صدراسلام ۸; تبلیغ علیه مشرکان صدراسلام ۱۱; تبلیغ مشرکان ۲; تحیر مشرکان ۶; توطئه مشرکان ۱; تهمتهاى

صدراسلام ۸ مشرکان: اتمام حجت با مشرکان ۱، ۲; ادعاهاى مشرکان ۹، ۱۱; بهانه جویى مشرکان ۱۲; سرزنش عصیان مشرکان ۱۴; شگفتى عصیان مشرکان ۱۴; عصیان مشرکان مقارن بعثت

مقارن بعثت ۴ مشرکان: آثار حق ناپذیرى مشرکان ۳; آثار لجاجت مشرکان ۳; استقامت مشرکان ۲; اقرار مشرکان ۱; بینش مشرکان ۶; تهدید مشرکان۹; دشمنى مشرکان ۲; صفات مشرکان

محمّد(ص) ۹ مشرکان: ادعاهاى مشرکان ۶، ۸; بهانه جویى مشرکان ۱۲; جهل مشرکان ۴، ۱۹; خداشناسى مشرکان صدر اسلام ۱۰; خواسته هاى مشرکان ۱، ۲، ۳، ۹; عقیده مشرکان صدر اسلام

رضایت مردم ۱۷ مشرکان: تهمتهاى مشرکان صدر اسلام ۸ ; خواسته هاى مشرکان صدر اسلام ۷، ۹ ; صفات مشرکان ۱۱ ; طغیانگرى مشرکان ۱۱ ; لجاجت مشرکان صدر اسلام ۱۱ ;

گمراهى ۴; مراتب گمراهى ۴; موارد گمراهى ۷، ۸ لجاجت: موارد لجاجت ۷ مشرکان مکه: خداشناسى مشرکان مکه ۱۰; عقیده مشرکان مکه ۱۰ نعمت: نعمت قرآن ۵

محمد(ص) ۴ ; لجاجت کافران مکه ۴ محمد(ص): دشمنان محمد(ص) ۴ ; مبارزه با محمد(ص) ۲ مشرکان: عقیده مشرکان ۷ ; مشرکان و محمد(ص) ۷ ; موضعگیرى مشرکان ۷ هلاکت: رضایت

به محمد(ص) ۴; عوامل اندوه محمد(ص) ۳ مشرکان: تکذیبگرى مشرکان صدراسلام ۱، ۳; تهمتهاى مشرکان صدراسلام ۱; دشمنى مشرکان صدراسلام ۴ معجزه: نقش معجزه ۶

گروههاى اجتماعى قوم ثمود ۷; لجاجت قوم ثمود ۶ کفر: آثار اصرار بر کفر ۹ مشرکان: حق ناپذیرى اکثریت مشرکان صدراسلام ۱۰; کفر اکثریت مشرکان صدراسلام ۱۰

(ص) در زبور ۱۳ ; محمّد (ص) در کتب آسمانى ۲، ۳، ۴ مشرکان: بهانه جویى مشرکان صدر اسلام ۵ ; موانع ایمان مشرکان ۵ امام صادق (ع) فرمود: این آیه درباره یهود و نصارا

۷; لجاجت مکذبان محمد(ص) ۸; مبارزه با محمد(ص) ۲; منشأ تکذیب محمد(ص) ۹ مشرکان: بهانه جویى مشرکان ۲; تهمتهاى مشرکان ۱، ۲; دشمنى علماى مشرکان ۸; مشرکان لجوج

۲، ۳; عذاب استیصال رهبران شرک ۱۰; عذاب استیصال رهبران کفر ۱۰; لجاجت رهبران شرک ۸; لجاجت رهبران کفر ۸; مخالفت رهبران شرک ۵; مخالفت رهبران کفر ۵; منشأ مخالفت

محمد(ص): عوامل دلدارى به محمد(ص) ۷; نقش محمد(ص) ۸ مشرکان: اسلام مشرکان ۹; اعراض مشرکان ۹; پوچى ادعاى مشرکان ۸

در قیامت ۱۶; نقش مستکبران ۱۶ مشرکان: خطاى مشرکان ۷; ظلم مشرکان ۸; کفر مشرکان ۴; مشرکان در قیامت ۷، ۹; مؤاخذه اخروى مشرکان ۹ نجات: عوامل نجات اخروى ۲۲

محمّد(ص) و مشرکان صدر اسلام ۸ ; محمّد(ص) و نزول وحى ۸ مشرکان: بهانه جویى مشرکان صدر اسلام ۲، ۷، ۸ ; پرسش مشرکان صدر اسلام ۸ ; تهدید مشرکان صدر اسلام ۹ ;

احتجاج با کافران ۱; عذاب کافران ۴; لجاجت کافران ۴ محمد(ص): احتجاج محمد(ص) ۱; معلم محمد(ص) ۱ مشرکان: روش احتجاج با مشرکان ۱ موجودات: عجز موجودات ۳ نعمت: نعمت

کافران ۵ گمراهى: نشانه هاى گمراهى ۶ مشرکان: تکبر مشرکان ۵; سپاه مشرکان ۳; عقیده مشرکان ۳; گمراهى مشرکان ۵; معبودان باطل مشرکان ۳ موجودات: عجز موجودات ۱

قوم عاد ۴; لجاجت قوم عاد ۱; مؤمنان قوم عاد ۴; موحدان قوم عاد ۴ کافران: ۱ کفر: آثار اصرار بر کفر ۲ مؤمنان: فضایل مؤمنان ۷; نجات مؤمنان ۸ مشرکان: ۱ هود(ع):

کم فروشان: عذاب کم فروشان ۱۰ مؤمنان: فضایل مؤمنان ۶ مشرکان: عذاب استیصال مشرکان ۱۰; عذاب دنیوى مشرکان ۱۰ هلاکت: هلاکت در صبح ۱۳

نشانه‌اى- معجزه‌اى- ببينند روى بگردانند و گويند: اين جادويى است نيرومند. و اگر مشرکان معجزه‌ی بزرگی را ببینند از آن روی‌گردان می‌گردند (و بدان ایمان نمی‌آورند)

مجادله با کسانى که روحیه عناد و لجاجت داشته و حق ناپذیرند. (قل الله ثم ذرهم فى خوضهم یلعبون) ۲۷- گفتگو و مجادله هاى لجاجت پیشگان مخالف وحى و رسالت، بازیگرى

تبعیض نژادى مشرکان جاهلیت ۵; تعصب مشرکان جاهلیت ۵; توقعات مشرکان جاهلیت ۷; حنث سوگند مشرکان جاهلیت ۶، ۸; دروغگویى مشرکان جاهلیت ۶; سوگندهاى مشرکان جاهلیت ۱;

عقیدتى: تفحص در مسائل عقیدتى ۱۱ مشرکان: پندار مشرکان ۲ مشرکان مکه: بینش مشرکان مکه ۱۳; تجاهل مشرکان مکه ۱۲; دعوت از مشرکان مکه ۸ مورخان: بینش مورخان مقارن

محمّد (ص): مباهله محمّد (ص) ۱ مسیحیان: افساد مسیحیان ۶ ; لجاجت مسیحیان ۸ ; نجران مسیحیان ۱، ۲، ۸ مشرکان: ۸ مفسدان: ۵، ۶، ۸ تهدید مفسدان ۳

کیفر: زمینه کیفر ۵ مجادله گران: تهدید مجادله گران ۱ مشرکان: تلاش مشرکان صدراسلام ۴; مادیگرایى مشرکان صدراسلام ۴

رذایل مسیحیان ۷; شرارت مسیحیان ۷ مشرکان: ترک زکات مشرکان ۵; رذایل مشرکان ۷; شرارت مشرکان ۷; فرجام مشرکان ۲; کفر مشرکان ۳، ۴، ۵ موجودات: بدترین موجودات ۷

کافِرُونَ). تفسیر آیات ۱ - بازگو کردن فضیلت و برترى مکتب توحیدى بر آیین اجدادى مشرکان، روش تمامى پیامبران (قل أوَ لو جئتکم بأهدى ممّا وجدتم علیه ءاباءکم) ۲ -

محمد(ص) ۹ مشرکان: عقیده مشرکان ۱۱ مشرکان مکه: استهزاهاى مشرکان مکه ۴; حس گرایى مشرکان مکه ۲; خواسته هاى مشرکان مکه ۱، ۲; عقیده مشرکان مکه ۳; مشرکان مکه و محمد(ص)

مؤمنان ۲; مثل مشرکان ۱; مثل موحدان ۲ مردم: دعوت مردم ۷ مشرکان: سرزنش مشرکان ۱، ۵ موحدان: برترى موحدان بر کافران ۵; برترى موحدان بر مشرکان ۵; فضایل موحدان

زمینه کفر ۱۲ گرایشها: گرایش به شرک ۹; گرایش به کفر ۹ مشرکان: کرى مشرکان ۱۱; کورى مشرکان ۱۱; مشرکان و آیات خدا ۱۱ معبودان باطل: عجز معبودان باطل ۷ مفتریان

محمد(ص): استهزاى محمد(ص) ۱، ۳; تحقیر محمد(ص) ۲، ۳ مشرکان: استهزاهاى مشرکان ۱، ۳; بینش مشرکان ۴; روش برخورد مشرکان ۱، ۲، ۳ نبوت: شگفتى نبوت بشر ۴

به قرآن ۱ کتب آسمانى: تاریخ کتب آسمانى ۴ محمد(ص): نبوت محمد(ص) ۶ مشرکان: بى منطقى مشرکان ۱، ۳ مکه: اولین نبى در مکه ۶; تاریخ مکه ۴، ۶; محرومیت اهل مکه از

محمد(ص) ۱۱ مشرکان: ارزشگذارى مشرکان ۶; بهانه جویى مشرکان ۴; بینش مشرکان ۵، ۱۳، ۱۴; تحجر مشرکان ۶; تقلید کورکورانه مشرکان ۶; تلاوت آیات خدا بر مشرکان ۱; توطئه

رسالت محمد(ص) ۴ مشرکان مکه: استهزاهاى مشرکان مکه ۱، ۲; بینش مشرکان مکه ۷، ۹; روش برخورد مشرکان مکه ۱، ۲; عجز مشرکان مکه ۳; مبارزه مشرکان مکه ۳ معبودان باطل:

فناپذیرى بدن انسان ۵; نیازهاى مادى انسان ۲، ۵ پندار: پندار باطل ۴ مشرکان: پندار مشرکان ۴ نیازها: نیاز به تغذیه ۱، ۵

و آنان که به آخرت ایمان ندارند، پرده ای نامریی قرار می دهیم [که به سزای لجاجت و کفرشان از فهم آن محروم شوند.] چون تو قرآن بخوانى، ميان تو و آنان كه به

مسلمانان ۱۲، ۱۳ مشرکان: انذار مشرکان ۱، ۱۰، ۱۱; تهدید مشرکان ۴; جهاد با مشرکان ۴; شکست مشرکان ۱۱; عذاب مشرکان صدراسلام ۱۴; وقت عذاب مشرکان ۱۲، ۱۳

۷; وعده پیروزى به محمد(ص) ۱۰ مسرفان :۸ دشمنى مسرفان ۵ مشرکان: پیروزى بر مشرکان ۱۰; تهدید مشرکان ۷ هلاکت: عوامل هلاکت ۹

قَوِیٌّ شَدِیدُ الْعِقابِ). بنابراین تنها قریش و مشرکان و بت پرستان مکّه نبودند که با انکار آیات الهی و لجاجت در برابر حق و درگیری با رهبران راستین انسانیت

۱; قضاوت بین محمد(ص) و کافران ۱; قضاوت بین محمد(ص) و مشرکان ۱ مشرکان: اذیتهاى مشرکان ۹; دشمنى مشرکان ۳ نیازها: نیاز به امدادهاى خدا ۸

تصدیق مسیحیت ۴; حقانیت مسیحیت ۹ مشرکان: جهل مشرکان ۱۰; کیفر اخروى مشرکان ۱۷; مشرکان در قیامت ۱۷; مشرکان و مسیحیت ۹; مشرکان و یهودیت ۹ یهود: اختلاف یهود با

نشانه هاى کوردلى ۴ گوش: نقش گوش ۷ مشرکان: حق ستیزى مشرکان صدراسلام ۶; عبرت ناپذیرى مشرکان صدراسلام ۶; کوردلى مشرکان صدراسلام ۶

گمراهان: عبرت از فرجام گمراهان ۲; فرجام اخروى گمراهان ۲ مشرکان: عبرت از فرجام مشرکان ۲; فرجام اخروى مشرکان ۲

محمد(ص) ۱۰; دلایل حقانیت محمد(ص) ۱۲ مسلمانان: عوامل عزت مسلمانان ۶ مشرکان: آثار عدم تعقل مشرکان ۹ هدایت: روش هدایت ۷

بعد از دیگری روی کار می‌آمدند. در اینجا به دنبال بحثی که پیرامون مشرکان مکّه و لجاجت و انکار آنها نسبت به معاد آمده با اشاره به سرگذشت «قوم تبع» آنها را

۱۰; مکذّبان محمّد (ص) ۷، ۲۰; ویژگیهاى دعوت محمّد (ص) ۱ مشرکان: خواسته هاى مشرکان صدر اسلام ۷; مشرکان صدر اسلام ۶ معجزه: درخواست معجزه ۱۰; قانونمندى معجزه

مجادله بى برهان ۱۸; مجادله جاهلانه ۱۷، ۱۹، ۲۱ مشرکان: بى تعقّلى مشرکان ۳; دعوت از مشرکان ۴; سرزنش مشرکان ۳ موجودات: آثار مطالعه موجودات ۴، ۲۱; تسخیر موجودات

براى دعوت به حقّ با مخالفان مماشات كرد. «بِأَهْدى‌ مِمَّا وَجَدْتُمْ» 5- لجاجت كه آمد، قدرت تشخيص برتر را مى‌گيرد. بِأَهْدى‌ مِمَّا وَجَدْتُمْ‌ ... كافِرُونَ‌

۱۳ کفر: خطر کفر ۱۶ ; کفر به کتب آسمانى ۵ مسلمانان: و اهل کتاب ۹ مشرکان: مکه ۹، ۱۱ ; مشرکان و مسلمانان ۱۱ موضعگیریها:۱۱ مؤمنان: هشدار به مؤمنان ۶ یهود: ادعاهاى

بمباهله‌ كشيد ‌که‌ شرحش‌ گذشت‌ و همچنين‌ ساير انبياء. ] (آیه 93)- از آنجا که مشرکان قوم شعیب در آخر سخنان خود، او را تهدید ضمنی به سنگسار کردن نمودند، شعیب

محفوظ از ظالمان، و مصون از اشتباه در کار ساختن کشتی می‌باشید. از این پس به مشرکان رحم مکن) و با من درباره‌ی (گذشت از) ستمگران گفتگو منما (که آنان محکوم به

10 - صفحه 288 4- وقتى عناد و لجاجت در انسان مستقر شود، آيات الهى را تكذيب مى‌كند. «كانَ لِآياتِنا عَنِيداً» 5- عناد و لجاجت، سبب زوال نعمت مى‌شود. «يَطْمَعُ

و حقيقت براى همه روشن شد و با اين وصف، هركس بى‌توجّهى كرد، از روى عناد و لجاجت بود. «لِيَهْلِكَ مَنْ هَلَكَ عَنْ بَيِّنَةٍ» جلد 3 - صفحه 325 1- يادآورى

کافران صدراسلام ۳، ۴; صفات کافران صدراسلام ۳; لجاجت کافران صدراسلام ۳، ۴ کفر: عوامل کفر ۴، ۵ لجاجت: آثار لجاجت ۴، ۵ موجودات: عجز موجودات ۷

۳; هلاکت قوم ثمود ۶ کافران: آثار لجاجت کافران ۴; تکذیبگرى کافران ۲، ۴; تهدید کافران ۳; عبرت ناپذیرى کافران ۲، ۴; لجاجت کافران ۲; موانع عبرت پذیرى کافران

را آشکارا و با صدای بلند در حرم مکه تلاوت کرد، و مشرکان به آن گوش دادند، و همه مؤمنان آن روز و حتی مشرکان سجده کردند! به هر حال این سوره به خاطر «مکی» بودنش

آيه هشت بار تكرار شده تا مايه‌ى دلدارى پيامبر اسلام باشد و به او بگويد از لجاجت مردم مكّه دلهره نداشته باش، زيرا همه‌ى انبيا گرفتار چنين مردمى بوده‌اند.

و آله و سلّم ) در گفتگوهاى منطقى و مبارزات فكرى كه با مشركان لجوج و سرسخت داشت گاهى از شدت لجاجت آنها و عدم تاثير سخن در روح آنان و گاهى از نسبتهاى ناروائى

۲ کافران: حتمیت عذاب کافران ۱ مستکبران: حتمیت عذاب مستکبران ۱ مشرکان: حتمیت عذاب مشرکان ۱

روز قيامت، روز حسرت است. «فَلَوْ أَنَّ لَنا كَرَّةً» 6- اگر مردم نخواهند و لجاجت كنند، نشانه‌ى بزرگ الهى نيز براى هدايت آنان كارساز نيست. «لَآيَةً وَ ما كانَ

مالك چهارپايان است» معناى جملۀ: «مشرکان»، در روز قیامت، احضار می شوند پاسخ خدای تعالی، به بعید شمردن معاد، توسط مشركان اقوال گوناگون، درباره مراد از «خلقت

دعوت از طريق حكمت و موعظه و جدال نيكو كار بسيار دشوارى است، زيرا گروهى لجاجت كرده و دعوت را نمى‌پذيرند و گروهى علاوه بر آن توطئه و كارشكنى مى‌كنند و گروهى

به خاطر طغيان هلاك شدند. «فَأُهْلِكُوا بِالطَّاغِيَةِ» «1» - برخى به خاطر لجاجت و انكار. تُدَمِّرُ كُلَّ شَيْ‌ءٍ بِأَمْرِ رَبِّها ... إِذْ كانُوا يَجْحَدُونَ‌

آنها از رحمن است. ابن كثير در تفسير بسمله گويد: اين سخن را از روى عناد و لجاجت گفته‏اند و گرنه رحمن در اشعارشان مذكور است آنگاه دو شعر گذشته را شاهد آورده

خالصانه ۸; عبادت غیر خدا ۳ عبودیت: عبودیت غیر خدا ۱ مشرکان: شگفتى عصیان مشرکان ۱۴; محرومیت مشرکان ۱۴ نماز: آثار برپایى نماز ۱۰; بى اعتنایى به نماز ۱۲;

كرده و بر آن گواهى مى‌دهد. «شَهِيداً» 3- خداوند، به همه چيز آگاه است، پس لجاجت و بهانه تراشى چرا؟! يَعْلَمُ ما فِي السَّماواتِ‌ ... 4- رها كردن ايمان و

رسول و كتاب به سراغش آمده و او حقيقت را مى‌فهمد ولى به خاطر غرور و تكبر لجاجت مى‌كند. كَفَرُوا مِنْ أَهْلِ الْكِتابِ‌ ... هُمْ شَرُّ الْبَرِيَّةِ 1- كسى

«مُكاءً وَ تَصْدِيَةً فَذُوقُوا الْعَذابَ بِما كُنْتُمْ تَكْفُرُونَ» 5- لجاجت و استمرار در كفر و انحراف، عامل نزول عذاب است. «فَذُوقُوا الْعَذابَ‌ «1»

به هر چراغى خرده مى‌گيرد. «ما ذا أَرادَ اللَّهُ بِهذا مَثَلًا» 7- كفر و لجاجت، عامل بهانه‌گيرى است. «ما ذا أَرادَ اللَّهُ بِهذا مَثَلًا» 8- فسق، موجب گمراهى

آيه نيز مى‌خوانيم كه كفّار، رسالت پيامبر را انكار مى‌كنند، اين حاكى از اوج لجاجت و عناد اهل باطل با فرستاده الهى و كلام حقّ اوست. وقتى يكى از اطرافيان حضرت

كَلَّا سَيَعْلَمُونَ‌ ... أَ لَمْ نَجْعَلِ‌ جلد 10 - صفحه 361 5- اگر روحيه لجاجت نباشد، انسان از همين زمين و زمان و خواب و خوراك مى‌تواند درس بگيرد. الْأَرْضَ‌

«عاقِبَةُ الْمُجْرِمِينَ» 8- وقتى كه عاقبت مجرمان، قلع و قمع شدن است، چرا براى لجاجت و عناد جلد 6 - صفحه 450 آنان محزون باشيم؟ «لا تَحْزَنْ» 9- پيامبر حتّى براى

فِی لَبْسٍ مِنْ خَلْقٍ جَدِیدٍ). در حقیقت آنها بر اثر هوای نفس و تعصب و لجاجت گرفتار تناقضند، از یکسو خالق انسانها را در آغاز خداوند می‌دانند که همه را

می‌شود: گر چه با استدلال عملی و منطقی ابراهیم، همه بت پرستان محکوم شدند ولی لجاجت و تعصب شدید آنها مانع از پذیرش حق شد، به همین دلیل تصمیم بسیار شدید و خطرناکی

دگرگون شد، غریو شادی فرو نشست، دهانها از تعجب باز ماند، ولی باز هم تعصب و لجاجت مانع از پذیرش حق بطور کامل گردید، هر چند دلهای بیدار بهره خود را از این ماجرا

مسؤولیّت نبوّت و رهبری، صبر و حوصله در برابر ناملایمات محیط و دردسرهای کفّار و مشرکان و دیگران است (نگا: انعام / زمر / ، طه / ، نحل / . فَمَنْ‌ يُرِدِ اللَّهُ‌

(یَقُولُونَ بِأَفْواهِهِمْ ما لَیْسَ فِی قُلُوبِهِمْ). ج1، ص348 آنها به خاطر لجاجت روی پیشنهاد خود، دائر به جنگ کردن در خود مدینه، و با ترس از ضربات دشمن و

لغزش‌ها، گذشت كند. «إِلَّا اللَّمَمَ» 8- از گناهانى كه لحظه‌اى انجام مى‌گيرد و لجاجت و اصرارى بر آن نيست، بايد گذشت. «إِلَّا اللَّمَمَ» 9- انگيزه در عمل، اثر

گويند اين چيزى جز يك سحر آشكار نيست ! تفسير: آخرين درجه لجاجت ديگر از عوامل انحراف آنها تكبر و لجاجت است كه در اين آيه اشاره به آن شده ، زيرا افراد متكبر

حقيقتى را درك كردند براى دگران بازگو كنند. و چون ظلمت خود خواهى و خود پرستى و لجاجت و جهل گرداگرد آنها را فرا گرفته ، نميتوانند چهره حقايق را ببينند و به اين

روى بگردان و آنان را به حال خود واگذار تا مدت معينى (و تول عنهم حتى حين ). لجاجت و كارشكنى آنها و تكذيب و انكارشان را بنگر كه آنها نيز به زودى نتيجه كار خود

بگويند كه اگر تا ابد هم تبليغ كنيد ما ايمان نخواهيم آورد، و اين دليل بر لجاجت آنهاست ، كه تصميم خود را براى ابد گرفته بودند، در حالى كه يك تفسير نمونه

» به معنى پوشش است ، نه يك پوشش كه در حقيقت پوششهاى جهل و تعصب ، پوشش ‍ لجاجت و عناد، پوشش تقليد كوركورانه و مانند آن قلبهاى آنها را فرا گرفته بود. آنها

بس . سپس پيامبرش را در برابر سرسختى و لجاجت دشمنان دلدارى مى دهد و مى گويد: اگر آنها در مقابل سخنانت اين چنين لجاجت به خرج مى دهند و ايمان نمى آورند مطلب

از نظر نبايد دور داشت كه سخنان هود در برابر مشركان بيان كننده اين واقعيت است كه هر قدر دشمنان لجوج بر لجاجت خود بيفزايند، رهبر قاطع بايد بر استقامت خود

مى ساختيم آنها پيمانهاى خود تفسير نمونه جلد ۲۱ صفحه ۸۲ را مى شكستند و به لجاجت و انكار خود ادامه مى دادند)) (فلما كشفنا عنهم العذاب اذا هم ينكثون ). اينها

نسبتهاى ناروا درباره پيامبر اسلام (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) و اصرار و لجاجت بر بت پرستى ظلم و فساد گوئى در انتظار عذاب الهى نشسته اند، عذابى كه خرمن

مى آيد كه گاهى پيامبر (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) بخاطر شدت مخالفت و لجاجت دشمنان ابلاغ بعضى از آيات را به آخرين فرصت موكول مى كرده است ، لذا خداوند

غافل نيست » (و ما الله بغافل عما تعملون ). عجيب است ، وقتى انسان روى دنده لجاجت و تعصب مى افتد حتى مسلمات تاريخ را انكار مى كند، فى المثل آنها پيامبرانى

حقيقت اشاره به قانون عليت و خاصيت عمل است ، يعنى ادامه در كجروى و اصرار در لجاجت و بدبينى ، اثرش اين است كه روح و روان آدمى را به شكل خود در مى آورند و آن

الهى و گفتارهائى كه همچون آب زلال و گوارا بر دل مى نشيند حكايت از نهايت لجاجت و تعصب و بى خبرى مى كند. ضمنا از اين گفتار نوح به خوبى بر مى آيد كه مدتى

همان استدلال را به شكل ديگرى - باز با همان لحن منصفانه اى كه خصم را از مركب لجاجت و غرور فرود آورد - ادامه ميدهد، مى گويد: «بگو شما مسئول گناهان ما نيستيد،

(چه كسى مى تواند نياز شما را تاءمين كند) ولى آنها در سركشى و فرار از حقيقت لجاجت مى ورزند. تفسير نمونه جلد ۲۴ صفحه ۳۴۳ تفسير : به اين پرندگان بالاى سر خود

مورد بحث اين مساله با بيان روشن و قاطعى دنبال مى شود. نخست از لجاجت فوق العاده جمعى از مشركان در برابر دلائل مختلف توحيد سخن به ميان آورده مى گويد: «ما در

براى احتجاج و يا مخالفت نمانده، مگر اين كه كسى بخواهد با علم به حق، عناد و لجاجت كند». چون سياق كلام و غرض از آن، اين است كه بيان كند كه پيامبر «صلّى اللّه

است». به هر حال «الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ» آنها هستند که علاوه بر کفر، راه لجاجت و عناد و دشمنی با حق را می‌پیمایند و حتّی از اذیت و آزار رهبران الهی و پیامبران

با تهديد ديگرى تاءكيد كرده ، مى فرمايد: وضع آنها را بنگر (چه بى محتوا است لجاجت هايشان ، دروغهايشان ، خرافاتشان ، و خيره سريهايشان را) اما به زودى آنها نيز

و گاه از ملكات رذيله اى همچون طغيان به هنگام رو آوردن نعمتهاى الهى ، و لجاجت ، و دنيا پرستى ، و جزع و فزع به هنگام بروز مشكلات ، با عبارات زنده اى نهى

يصرفون ). تفسير نمونه ، جلد: ۲۰، صفحه : ۱۷۱ اين مجادله و گفتگوهاى تواءم با لجاجت و عناد، اين تقليدهاى كوركورانه و تعصبهاى بى پايه سبب مى شود كه آنها از صراط

سوخته شود. اگر به راستى يهود، اين كار را به عنوان يك معجزه مى خواستند، نه لجاجت و بهانه جويى ، مطلبى بود، ولى تاريخ گذشته آنها و همچنين برخوردهاى مختلفى

بينك و بين الذين لا يؤ منون بالاخرة حجابا مستورا). اين حجاب و پرده ، همان لجاجت و تعصب و خودخواهى و غرور و جهل و نادانى بود كه حقايق قرآن را از ديدگاه فكر

هرگز از ترديد كنندگان در آن مباش . تفسير: در تعقيب بحثهاى گذشته پيرامون لجاجت و تعصب گروهى از اهل كتاب ، نخستين آيه مورد بحث مى گويد: علماى اهل كتاب پيامبر

البروز» و در عين حال «يوم الحسرة » است مى فهمند چه نعمت بزرگى را به خاطر لجاجت و عناد از دست داده اند، و چه عذابهاى دردناكى را براى خود خريده اند، آن روز

خسران و زيان منتهى نگردد. پروردگارا! ما را از مركب غرور فرود آور، و از كبر و لجاجت و خود خواهى كه مايه هلاكت و بدبختى و شرمسارى است حفظ فرما. خداوندا! دنياى

كه در صدد تحقيق و جستجوى حق نيستيد بلكه هدفتان بهانه جوئى و به دنبال آن ، لجاجت و سرسختى و انكار همه چيز است ، بنابراين انجام پيشنهادهاى شما بى معنى خواهد

. تفسير ديگر اينكه جمعى هستند كه بر اثر اصرار در گناه و افراط در تعصب و لجاجت خداوند بر دلهاى آنها مهر مى زند و چشم و گوششان را كور و كر مى سازد اين دسته

قرآن به گوش آنها رسيده و محتواى عالى آن را فهميده اند ولى باز بر اثر تعصب و لجاجت در مقام انكار بر آمدند اين چنين افراد شايستگى هدايت را بر اثر اعمالشان از

(عليه السلام ) رسانيدند كه ما هدف نادرستى از اين پيشنهاد نداريم ، و غرض ما لجاجت ورزى نيست بلكه مى خواهيم از اين مائده بخوريم (و علاوه بر نورانيتى كه بر اثر

فراوان و حكومت پهناور و گسترده . در آيات فوق به دنبال بحثى كه پيرامون مشركان مكه و لجاجت و انكار تفسير نمونه جلد ۲۱ صفحه ۱۹۲ آنها نسبت به معاد آمده با اشاره

احتمالى انسان تقاضاى نابودى خودش را بكند، يا آن را به شوخى بگيرد ، ولى تعصب و لجاجت بلاى بزرگى است كه جلو هر گونه فكر و منطق را مى گيرد. ۲ - جمله «ان الحكم الا

خلاصه چشمى باز و حق نگر! اما هنگامى كه پرده هاى ضخيمى از جهل ، غرور، تعصب ، لجاجت و شهوت اين چشم بيناى دل آدمى را از كار انداخت ديگر توان ديد ندارد، و با اينكه

پيامبر (صلى اللّه عليه و آله و سلّم ) و مؤ منان نخستين مى فرمايد: از انكار و لجاجت و بهانه جويى اين قوم خيره سر نگران مباش ، اين سابقه طولانى دارد « ما به موسى

جحود به معنى انكار تواءم با علم است . بنابراين در مفهوم جحد هميشه يكنوع لجاجت يا عناد در برابر حق نهفته است بديهى است كسى كه با چنين صفتى با حقايق برخورد

چيزى مى گويند كه در دل ندارند يقولون بافواههم ما ليس فى قلوبهم : آنها بخاطر لجاجت روى پيشنهاد خود، دائر بجنگ كردن در خود مدينه ، و يا ترس از ضربات دشمن و يا

كفّارند؟ احتمال مى رود: منظور صناديد و سردمداران مشركان قريش و بزرگان مكّه باشند. آنهایی كه در امر دين عناد و لجاجت به خرج داده، در دشمنى با دين خدا از هيچ كوشش

مرض فزادهم الله مرضا در دلهاى آنها يك نوع بيمارى است و خداوند نيز (بر اثر لجاجت و گناهشان ) بر اين بيمارى مى افزايد (بقره ۱۰). جالبترين تفسير را براى قلب

بازگشت به سوى خدا و اصلاح مفاسد نخستين گام اين است كه انسان از مركب غرور و لجاجت پائين آيد و به خطاى خويش ‍ اعتراف كند، اعترافى سازنده و در مسير تكامل . جالب