فصلت ١٢
ترجمه
| فصلت ١١ | آیه ١٢ | فصلت ١٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«قَضَاهُنَّ»: فعل (قَضی) به معنی: به انجام رسانید. به پایان برد. ضمیر (هُنَّ) به سماء برمی‌گردد که متضمّن معنی سماوات است. یا به (سماوات) بعد از خود برمی‌گردد. در صورت اوّل (سَبْعَ) حال (هُنَّ) و در صورت دوم تمییز و مفسّر آن است (نگا: روح المعانی، بیضاوی، ابن جُزَیّ). «أَمْرَهَا»: کار و بار مربوط به آن را. مخلوقات و موجودات و نظم و نظام آن را. «السَّمَآءَ الدُّنْیَا» (نگا: صافّات / . «مَصَابِیحَ»: چراغها. مراد کواکب است (نگا: صافّات / . «حِفْظاً»: نگاهداری. مفعول مطلق فعل محذوف (حَفِظْنَا) است که عطف بر فعل (زَیَّنَّا) است. در اصل چنین‌است: وَ حَفِظْنَاحِفْظاً. «ذلِکَ تَقْدِیرُ ...»: (نگا: انعام / ، یس / ). یادآوری: خداوند در هفت مورد قرآن، ادوار خلقت آسمانها و زمین را شش دوره ذکر فرموده‌اند (نگا: اعراف / ، یونس / هود / فرقان / ، سجده / ق / ، حدید / .
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
هُوَ الَّذِي خَلَقَ لَکُمْ مَا فِي... (۵) فَالِقُ الْإِصْبَاحِ وَ جَعَلَ... (۴) وَ لَقَدْ خَلَقْنَا السَّمَاوَاتِ وَ... (۴)
وَ الشَّمْسُ تَجْرِي لِمُسْتَقَرٍّ... (۳) قُلْ أَ إِنَّکُمْ لَتَکْفُرُونَ... (۲) وَ جَعَلَ فِيهَا رَوَاسِيَ مِنْ... (۲) فَاصْبِرْ عَلَى مَا يَقُولُونَ وَ... (۰) وَ إِذْ صَرَفْنَا إِلَيْکَ نَفَراً مِنَ... (۱)
تفسیر
- آيات ۱ - ۱۲ سوره فصلت
- غرض اصلى اين سوره مباركه
- نكته اى كه از جمله تنزيل من الرحمن الرحيم استفاده مى شود
- معناى تفضيل قرآن
- توضيحى راجع به عربى بودن قرآن و جهانى و عمومى بودن دعوت خاتم الانبياءصلى الله عليه و آله
- مقصود كفار از اينكه گفتند قلوبنا فى الكنة مما تدعونا اليه ....
- پاسخ به سخن فوق الذكر مشركين
- انفاق نكردن مال ، و كفر به معاد، دو صفت از اخص صفات مشركين
- مقصود از خلقت زمين در دو روز، خلقت آن در دو نقطه از زمان و در دو مرحله است
- وجوهى كه درباره تقدير روزى ها در چهار روز و قدر فيها اقواتها فى اربعة ايام وجمع بين آن و اينكه خلقت زمين و آسمان ها در شش روز بوده ، گفته شده است
- مقصود از سؤ ال در: سواء للسائلين استعداد ذاتى و احتياج طبيعى نباتات و حيوانات وانسان است
- معناى جمله : ثم استوى الى السماء
- بيان اينكه مفاد كلمه ثم تاءخر زمانى خلقت آسمان نيست
- توضيح در مورد فرمان خداوند به آسمان و زمين ائتياطوعا اوكرها و تخيير آن دو بين آمدنبه طوع ياكره
- توضيح پاسخ آسمان و زمين به خطاب خداوند قالنا اتينا طائعين
- معناى اينكه درباره خلقت آسمانها فرمود: فقضيهن سبع سموات ...
- مراد از وحى و مقصود از امر آسمانها در جمله : و اوحى فىكل سماء امرها
- وجه اينكه فرمود سماء دنيا را با مصابيح آراستيم .
- سخنى در تكميل مطالب گذشته راجع به آسمان ها و اينكه آسمان ها منزلگاه ملائكه است
- روايتى درباره قرائت آيات اول سوره فصلت حم سجده توسط پيامبر صلى الله عليه وآله در جواب فرستاده قريش
- چند روايت حاكى از گفتگوى يهوديان با رسول الله صلى الله عليه و آله درباره خلقتشش روزه زمين و آسمان ها، و بيان ضعف آنها
- رواياتى درباره آغاز خلقت عالم
نکات آیه
۱ - خداوند، جهان آفرینش را به صورت هفت آسمان بیاراست و نظام بخشید. (فقضهنّ سبع سموت)
۲ - شکل گیرى آسمان هاى هفتگانه در دو روز (دو مرحله)، به اراده خداوند بود. (فقضهنّ سبع سموت فى یومین)
۳ - هر یک از آسمان هاى هفتگانه، داراى امر و تدبیر ویژه خود (و أوحى فى کلّ سماء أمرها)
۴ - نظام آسمان ها، تحت هدایت وحى الهى (امر و تدبیر خداوند) (و أوحى فى کلّ سماء أمرها)
۵ - نظام اداره هر آسمان مستقل و بى نیاز از دیگر عوالم * (و أوحى فى کلّ سماء أمرها)
۶ - ستارگان، زینت بخش آسمان دنیا (نزدیک ترین آسمان به زمین) (و زیّنا السّماء الدّنیا بمصبیح)
۷ - ستارگان، چراغ هاى آسمان اول و زیبایى بخش آن (و زیّنا السّماء الدّنیا بمصبیح) «مصباح» (مفرد «مصابیح») به معناى چراغ است و مراد از آن ستاره مى باشد.
۸ - زیبایى و آراستگى، نمودى از حرکت طبیعى آسمان ها در جهت فرمان خدا * (قالتا أتینا طائعین ... و زیّنا السّماء الدّنیا بمصبیح) به کار بردن واژه «زیّنّا» به جاى واژه هاى دیگر، نشانگر مطلب یاد شده است. گفتنى است ارتباط «زیّنّا» با تعبیر «أتینا طائعین» مى رساند که زیبایى نتیجه حرکت و شکل گیرى طبیعى همراه با رغبت و میل است.
۹ - آسمان دنیا، ایمن و محفوظ از آسیب ها، در پرتو اراده الهى (و زیّنا السّماء الدّنیا بمصبیح و حفظًا) «حفظاً» مفعول مطلق براى فعل مقدر «حفظنا» است; یعنى، «حفظنا السّماء الدّنیا حفظاً».
۱۰ - نظام آفرینش، بر اساس تقدیر و تنظیمى سنجیده و آگاهانه (ذلک تقدیر العزیز العلیم)
۱۱ - آفرینش و تدبیر آسمان ها و زمین، جلوه اى از علم و قدرت الهى است. (ذلک تقدیر العزیز العلیم)
۱۲ - زیبایى و ایمنى آسمان، نشانى از عزت و علم الهى است. (و زیّنا السّماء ... و حفظًا ذلک تقدیر العزیز العلیم)
۱۳ - خداوند، عزیز (قدرتمند شکست ناپذیر) و علیم (داراى علمى بى کران) است. (العزیز العلیم)
۱۴ - توجه به آفرینش زمین و آسمان و مراحل آن، عامل پى بردن انسان به قدرت و علم نامحدود خداوند (أئنّکم لتکفرون بالّذى خلق ... ذلک تقدیر العزیز العلیم)
۱۵ - قدرت و آگاهى، پشتوانه مدیریت و تدبیر شایسته (خلق الأرض ... ذلک تقدیر العزیز العلیم) آمدن صفت «عزیز» و «علیم» پس از بیان آسمان، زمین و... اشاره به این واقعیت دارد که آفرینش زیبا و مستحکم، تکیه بر قدرت و علم دارد.
۱۶ - مطالعه کتاب آفرینش، از راه هاى خدا شناسى است. (قل أئنّکم لتکفرون بالّذى خلق ... ذلک تقدیر العزیز العلیم)
۱۷ - سامان دادن آسمان هاى هفتگانه، تدبیر امور آنها و آفرینش ستارگان و نگهبانى از آسمان ها، جلوه اى از ربوبیت خدا و نشانه یکتایى او در تدبیر هستى است. (ذلک ربّ العلمین ... فقضهنّ سبع سموت)
موضوعات مرتبط
- آسمان: آسمان اول ۶، ۹; آسمان هاى هفتگانه ۱، ۲; استقلال آسمان ها ۵; تزیین آسمان ها ۸; تدبیر آسمان ۵، ۱۱; تدبیر آسمان هاى هفتگانه ۳، ۱۷; تعداد آسمان ها ۱; چراغهاى آسمان ۶، ۷; خلقت آسمان ها ۱، ۱۱; زیبایى آسمان ۱۲; عوامل مصونیت آسمان ۹; گردش آسمان ها ۸; محافظت از آسمان ها ۱۷; مراحل خلقت آسمان ۲، ۱۴; مصونیت آسمان ۱۲; منشأ تدبیر آسمان ۴; منشأ زیبایى آسمان ۷; نشانه هاى انقیاد آسمان ها ۸
- آفرینش: تقدیر آفرینش ۱۰; عوالم آفرینش ۵; قانونمندى آفرینش ۱۰; مطالعه آفرینش ۱۶
- اسماء و صفات: عزیز ۱۳; علیم ۱۳
- اعداد: عدد دو ۲
- توحید: توحید افعالى ۱۲، ۱۴; نشانه هاى توحید ربوبى ۱۷
- جهان بینى: جهان بینى توحیدى ۱۷
- خدا: آثار اراده خدا ۲، ۹; افعال خدا ۱; حاکمیت اوامر خدا ۸; خالقیت خدا ۱; راههاى خدا شناسى ۱۶; ربوبیت خدا ۴; عوامل شناخت علم خدا ۱۴; عوامل شناخت قدرت خدا ۱۴; نشانه هاى عزت خدا ۱۲; نشانه هاى علم خدا ۱۱، ۱۲; نشانه هاى قدرت خدا ۱۱; وسعت علم خدا ۱۴
- ذکر: آثار ذکر خلقت آسمان ۱۴; آثار ذکر خلقت زمین ۱۴
- زمین: تدبیر زمین ۱۱; خلقت زمین ۱۱; مراحل خلقت زمین ۱۴
- زیبایى: ابزار زیبایى ۷
- زینت: ابزار زینت ۶
- ستارگان: خلقت ستارگان ۱۷; نقش ستارگان ۶، ۷
- شناخت: منابع شناخت ۱۶
- علم: آثار علم ۱۵
- قدرت: آثار قدرت ۱۵
- مدیریت: زمینه مدیریت ۱۵
- وحى: نقش وحى ۴; هدایتگرى وحى ۴
