ترجمه
برای مردان، از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان از خود بر جای می‌گذارند، سهمی است؛ و برای زنان نیز، از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان می‌گذارند، سهمی؛ خواه آن مال، کم باشد یا زیاد؛ این سهمی است تعیین شده و پرداختنی.
مردان را از آنچه پدر و مادر و خويشان به جا مى‌گذارند سهمى است، و براى زنان نيز از آنچه پدر و مادر و خويشان به جا مى‌گذارند سهمى است، چه كم باشد چه زياد، [و] اين سهمى تعيين شده است
براى مردان، از آنچه پدر و مادر و خويشاوندان [آنان] بر جاى گذاشته‌اند سهمى است؛ و براى زنان [نيز] از آنچه پدر و مادر و خويشاوندان [آنان] بر جاى گذاشته‌اند سهمى [خواهد بود] -خواه آن [مال] كم باشد يا زياد- نصيب هر كس مفروض شده است.
برای فرزندان پسر، سهمی از تَرَکه ابوین و خویشان است و برای فرزندان دختر نیز سهمی از ترکه ابوین و خویشان است، چه مال اندک باشد یا بسیار، نصیب هر کس از آن معین گردیده.
برای مردان از آنچه پدر و مادر و نزدیکان [پس از مرگ خود] به جای می گذارند سهمی است؛ و برای زنان هم آنچه پدر و مادر و نزدیکان به جای می گذارند سهمی است، اندک باشد یا بسیار، سهمی است لازم وواجب.
از هر چه پدر و مادر و خويشاوندان به ارث مى‌گذارند، مردان را نصيبى است. و از آنچه پدر و مادر و خويشاوندان به ارث مى‌گذارند چه اندك و چه بسيار زنان را نيز نصيبى است، نصيبى معيّن.
مردان را از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان باقی می‌گذارند، بهره‌ای است، همچنین زنان را از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان باقی می‌گذارند، بهره‌ای است، چه کم باشد چه بسیار، چنین بهره‌ای معین [و از جانب خداوند] مقرر است
مردان را از آنچه پدر و مادر و خويشان باز گذارند بهره‌اى است و زنان را نيز از آنچه پدر و مادر و خويشان باز گذارند بهره‌اى است، اندك باشد يا بسيار، بهره‌اى مقرّر شده.
برای مردان و برای زنان از آنچه پدر و مادر و خویشاوندان از خود به جای می‌گذارند سهمی است، خواه آن ترکه کم باشد و یا زیاد. سهم هر یک را خداوند مشخّص و واجب گردانده است (و تغییرناپذیر است).
برای مردان، (و کلّ ذکور) از (تمامی) آنچه پدران و مادران و خویشاوندان نزدیکترشان بر جای گذاشته‌اند سهمی است و برای زنان (و کل نسوان نیز) از (تمامی) آنچه پدران و مادران و خویشاوندان نزدیکترشان برجای گذاشته‌اند سهمی است - خواه آن (مال) کم باشد یا زیاد - در حالی‌که (برای هر دو) نصیبی مفروض [:قطعی] است.
مردان را است بهره‌ای از آنچه بازگذاردند پدر و مادر و نزدیکان و زنان را است بهره‌ای از آنچه بازگذاردند پدر و مادر و نزدیکان از کم یا بیش آن بهره‌ای بایسته و مشخص
معنی کلمات و عبارات
«أَقْرَبُونَ»: نزدیکان و خویشان. «نَصِیباً»: سهم. بهره. مفعول فعل مقدّری است، یعنی: جَعَلَ اللهُ لَهُمْ نصِیباً مَّفْرُوضاً. «مَفْرُوضاً»: واجب و مشخّص.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
نکات آیه
۱- همه مردان و زنان، از پدر و مادر و خویشاوندان خود ارث مى برند. (للرّجال نصیب ممّا ترک الوالدان و الاقربون و للنّساء نصیب)
۲- وارثان پدر، مادر و خویشاوندان، داراى سهمى معلوم و مشخص از میراث (للرّجال نصیب ممّا ترک ... و للنّساء نصیب ... نصیباً مفروضاً)
۳- ملاک سهیم بودن در میراث، خویشاوندى وارث با میّت است. (للرّجال نصیب ... و الاقربون و للنّساء ... و الاقربون)
۴- خویشان نزدیکتر میت، براى ارث بردن مقدم هستند. (للرّجال نصیب ممّا ترک الوالدان و الاقربون)
«الاقربون»، به معناى نزدیکترین خویشان است (لسان العرب). بنابراین وارثى که از سایر خویشاوندان به میت نزدیکتر است در ارث بردن مقدّم است.
۵- لغو سنّت جاهلى، در محروم ساختن زنان از ارث (و للنّساء نصیب)
مرحوم طبرسى نقل مى کند که اعراب در زمان جاهلیت زنان را از ارث محروم مى ساختند و آیه در ردّ چنین روشى نازل شد.
۶- تفاوت سهم مردان و زنان از میراث میّت (للرّجال نصیب ... و للنّساء نصیب)
تکرار کلمه «نصیب» براى هر یک از مردان و زنان، مى تواند اشاره به تفاوت آنان در نصیب و سهمشان باشد.
۷- ارث، از اسباب مالکیت (للرّجال نصیب ... و للنّساء نصیب ممّا ترک الوالدان و الاقربون)
۸- سهام تعیین شده در میراث، حقّ وارثان است ; چه ما ترک میّت اندک باشد و چه فراوان (للرّجال نصیب ... ممّا قلّ منه او کثر نصیباً مفروضاً)
۹- لزوم دقت در تقسیم ارث و پرهیز از تضییع حقوق وارثان (للرّجال نصیب ... و للنّساء نصیب ... ممّا قلّ منه او کثر نصیباً مفروضاً)
تصریح به اینکه هر چند مال اندک باشد، وارثان باید در آن سهیم باشند و بهره خویش را ببرند، دلالت بر اهمیت مسأله ارث و لزوم دقّت در پرداخت سهام دارد.
موضوعات مرتبط
- احکام:۱، ۲، ۳، ۴، ۶، ۸
- ارث: احکام ارث ۱، ۲، ۳، ۴، ۶، ۸ ; ارث در جاهلیت ۵ ; تقسیم ارث ۹ ; طبقات ارث ۲، ۴ ; موجبات ارث ۱، ۳ ; نقش ارث ۷
- جاهلیت: رسوم جاهلیت ۵
- زن: ارث زن ۶
- مالکیت: عوامل مالکیت ۷
- مرد: ارث مرد ۶
- وارث: حقوق وارث ۸، ۹
منابع
