النحل ٦٥
ترجمه
| النحل ٦٤ | آیه ٦٥ | النحل ٦٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«السَّمَآءِ»: مراد ابر است (نگا: اعراف / ، نور / ، واقعه / ). «مَوْتِهَا»: مراد از مرگ زمین، خشکی و لختی آن است. «فَأَحْیَا بِهِ الأرْضَ بَعْدَ مَوْتِهَا»: زمین لخت و خشک را با آن سبز و خرّم و لبریز از جوش و خروش می‌سازد. شاید اشاره به این هم باشد که آب برف و باران پس از جذب آن توسّط گیاهان، در درون آنها به بافتها و سلولهای زنده تبدیل می‌شود.
تفسیر
- آيات ۶۵ - ۷۷،سوره نحل
- مفاد آيه (ان فى ذلك لاية لقوم يسمعون )
- معناى اينكه فرمود: شير خالص را از ميان فضولات شكم و خون به شما نوشانيديم
- معناى كلمه ((سكر)) و بيان مفاد آيه ((تتخذون منه سكرا و رزقا حسنا...))
- عدم دلالت جمله : ((تتخذون منه سكرا و رزقا حسنا)) بر مباح بودن مسكرات
- رد مطالبى كه صاحب ((روح المعانى )) در ارتباط با آيه مورد بحث بيان كرده است
- معنا و موارد استعمال كلمه ((وحى ))
- ايحائات و الهامات خداى سبحان به زنبور عسل
- وجه اينكه آيه زنبور عسل به ((لقوم يسمعون ))
- معناى جمله ((فما الذين فضلوا برادى رزقهم على ما ملكت ايمانهم ...))
- وجوه ديگرى كه در معناى آيه فوق گفته شده است
- ذكر نعمت داشتن فرزندان و نوادگان
- وجوهى كه در معناى آيه : ((ما لا يملك لهم رزقا فى السموات و الارض شيئا)) گفتهشده است
- مراد از مثل زدن براى خدا كه از آن نهى فرموده است (فلا تضربوا للهالامثال )
- مثلى براى اثبات توحيد ربوبى با استناد به وحدت منعم
- اقامه حجت بر توحيد و اشاره به مساءله نبوت با ذكر يكمثل
- چند وجه ديگر در تفسير آيه : ((و ضرب الله مثلا رجلين ...)) گفته شده است
- معناى ((غيبت )) و ((شهادت )) و مراد از غيبت آسمانها و زمين در ((ولله غيب السموات والارض ))
- بيان اينكه قيامت از غيب هاى سماوات و ارض است
- مفاد اينكه فرمود: امر ساعت (قيامت ) مانند چشم بر هم زدن يا نزديك تر از آن است
- عموميت قدرت خدا و نحوه تعلق آن به مخلوقات
- نكاتى كه از آيه : ((ولله غيب السموات و الارض ...)) استفاده مى شود
- بيان ضعف قولمفسرين به اينكه مراد علم به غيب آسمانها و زمين است
- چند روايت در تطبيق آيه ((و اوصى ربك الىالنحل ...)) بر پيامبر و اهل بيت او عليهم السلام
- روايتى در معناى ((حفده )) و در تطبيق جمله : ((من ياءمربالعدل )) بر اميرالمؤ منين و ائمه عليهم السلام
نکات آیه
۱- خداوند، نازل کننده آب (باران) از آسمان (و الله أنزل من السّماء ماء)
۲- آسمان، از منابع آب است. (و الله أنزل من السّماء ماء)
۳- خداوند، احیاگر زمینهاى موات به وسیله آب باران (و الله أنزل من السّماء ماء فأحیا به الأرض بعد موتها)
۴- خداوند، آب را مایه حیات موجودات زنده قرار داده است. (فأحیا به الأرض بعد موتها) برداشت فوق، مبتنى بر این نکته است که مقصود از «الأرض» اهل زمین; یعنى، موجودات داراى حیات باشد که شایسته مرگ و حیاتند.
۵- زمین، پیش از برخوردارى از آب، فاقد حیات بود. (فأحیا به الأرض بعد موتها)
۶- عوامل طبیعى، مجراى اراده و خواست خداوند است. (و الله أنزل من السّماء ماء فأحیا به الأرض بعد موتها) اینکه خداوند زمین را به وسیله آب احیا کرد (فأحیا به الأرض) مى تواند گویاى برداشت فوق باشد.
۷- نزول باران از آسمان و حیات یافتن زمین موات با آن، از آیات خداوند (و الله أنزل من السّماء ماء فأحیا به الأرض ... إن فى ذلک لأیة)
۸- آیت خداوند بودن آب باران و حیات موجودات، براى مردم حق شنو قابل درک است. (و الله أنزل من السّماء ماء ... إن فى ذلک لأیة لقوم یسمعون)
۹- حق شنوى، زمینه درک حقایق (إن فى ذلک لأیة لقوم یسمعون)
موضوعات مرتبط
- آب: فواید آب ۴، ۵; منابع آب ۲
- آسمان: فواید آسمان ۲
- آیات خدا: آیات آفاقى ۷; درک آیات خدا ۸
- باران: بارش باران ۷; فواید باران ۳; منشأ بارش باران ۱
- حقایق: زمینه درک حقایق ۹
- حق: آثار حق پذیری ۶; ادراک حق پذیران ۸
- خدا: افعال خدا ۱، ۳; حیات بخشی خدا ۳; مجارى مشیت خدا ۶
- زمین: احیاى زمین ۷; تاریخ زمین ۵; عوامل احیاى زمین ۵; منشأ احیاى زمین ۳
- عوامل طبیعى: نقش عوامل طبیعى ۶
- موجودات: عوامل حیات موجودات ۴
