النحل ٣٢
ترجمه
| النحل ٣١ | آیه ٣٢ | النحل ٣٣ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«أَلَّذِینَ»: صفت (الْمُتَّقینَ) است. «طَیِّبِینَ»: پاک و پاکیزه از کفر و معاصی. شادان و خوشحال از قالب تهی کردن و پرواز از جهان ناسوت به جهان ملکوت. حال ضمیر (هُمْ) است. «یَقُولُونَ»: مجموعه فعل و فاعل. حال (الْمَلآئِکَةُ) است. «سَلامٌ»: درود. امن و امان از خشم و عذابِ یزدان و سلامت از گرفتاریها و زشتیها.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۲۲ - ۴۰،سوره نحل
- اعتقاد به معاد لازمه توحيد كامل است
- بيان اينكه گمراه كنندگان همانند بار گناهان ناشى از اضلالشان را بر دوش مى كشند
- چگونگى تعدد وزر و عذاب در ازاء عمل واحد
- اشاره به استفاده هاى نادرستى كه از آيه ((ليحملوا اوزارهم كاملة يوم القيمة ))
- مقصود از كسانى كه علم داده شده اند در آيه :((قال الذين اوتوا العلم ...)) معصومين عليهم السلام هستند
- معناى آيه : ((قيل للذين اتقوا ماذا انزل اليكم قالوا خيرا)) و مراد از ((الذين اتقوا))
- معناى ((طيب )) و ((طاهر)) و مقصود از طيب بودن متقين درحال توفى و مرگ
- تعلق مشيت خداوند (لوشاء الله ) به امر عدمى (ما عبدنا) در آيه و توجيه آن
- تقرير و تبيين استدلال مشركين براى بت پرستى خود
- پاسخ به دليل مشركين : تنها وظيفه پيامبران ((بلاغ مبين )) است
- تقسيم امت ها به دو طائفه هدايت يافته و گمراه
- وجه اينكه گمراهى به خلاف هدايت به خود گمراهان نسبت داده شده است
- توضيح اينكه ((ضلالت )) امر عدمى است و نمى توان گفت خدا آن را ايجاد كرده است
- تسليت و دلدارى رسول خدا(ص ): نسبت به هدايت مشركين حريص مباش
- تفسير آيه توسط جبريون و مفوضه در جهت اثبات مذهب خود
- در قيامت ياورانى هستند كه مشركين از يارى آنها بهره مند نمى شوند
- مسئله رفع اختلاف و تبين آن يكى از معرفات روز قيامت است
- اشاره به تعابير مختلف از ايجاد خداى تعالى به :قول ، كلمه ، امر، اراده و قضاى خدا در ذيل (اننقول له كن فيكون )
- بحث روايتى (رواياتى در ذيل : ((الذين اتوا العلم ))، ((... قالوا خيرا))، ((قالوااساطير الاولين )) و...)
- نقشه قريش در برابر جذابيت دعوت پيامبر اكرم (ص ) درذيل آيه ((و اذا قيل لهم ماذا...))
- روايتى درباره سلطنت و قدرت نامحدود خدا
نکات آیه
۱- قبض روح انسانها با فرشتگان است. (الذین تتوفّ-هم الملئکة)
۲- فرشتگان قبض روح کننده انسانها، متعددند. (الذین تتوفّ-هم الملئکة)
۳- تقواپیشگان، انسانهایى پاک و مبرّاى از جهالت و فسق (المتّقین . الذین تتوفّ-هم الملئکة طیّبین) واژه «طیّب» وقتى به انسان نسبت داده شود، به معناى دور بودن او از آلودگى، جهل، فسق و کارهاى زشت است.
۴- تقواپیشگان، به هنگام قبض روح از هرگونه ظلم به نفس به دورند. (المتّقین ... الذین تتوفّ-هم الملئکة طیّبین) به قرینه مقابله با آیه «الکافرین . الذین تتوفّیهم الملائکة ظالمى أنفسهم» احتمال دارد مراد از طیب (پاکى) به دور بودن از ظلم به نفس باشد.
۵- انسان، با مرگ نیست و نابود نمى شود. (الذین تتوفّ-هم الملئکة) «تتوفى» (از مصدر توفى) به معناى گرفتن چیزى به صورت کامل است و این معنا حکایت از آن دارد که حقیقت انسان گرفته مى شود و منتقل مى گردد. فراز بعدى آیه (سلام علیکم فادخلوا الجنّة) نیز مؤید برداشت فوق است.
۶- انسان، داراى حقیقتى فراتر از جسم (تتوفّ-هم الملئکة) روشن است که جسم انسان پس از مرگ در زمین مى ماند و دچار پوسیدگى و زوال مى شود و این نشان مى دهد که آنچه ملائکه قبض روح اخذ مى کنند، باید غیر از جسم او بوده و قابل خطاب «سلام» و «ادخلوا» باشد.
۷- آنانى که در حال پاکى قبض روح مى شوند، مورد استقبال ملائکه قرار مى گیرند. (الذین تتوفّ-هم الملئکة طیّبین یقولون سلم علیکم)
۸- ملائکه به هنگام قبض روح تقواپیشگان، بر آنان درود و سلام مى فرستند. (المتّقین . الذین تتوفّ-هم الملئکة طیّبین یقولون سلم علیکم)
۹- متقین، مورد تکریم و بزرگداشت فرشتگان (المتّقین . الذین تتوفّ-هم الملئکة طیّبین یقولون سلم علیکم ادخلوا الجنّة)
۱۰- فرشتگان، به هنگام قبض روح تقواپیشگان، حامل پیام سلامتى و خوشحالى براى آنانند. (المتّقین . الذین تتوفّ-هم الملئکة طیّبین یقولون سلم علیکم ادخلوا الجنّة)
۱۱- متقین، پس از مرگ پیوسته در آسایش و سلامتى اند. (المتّقین . الذین تتوفّ-هم الملئکة طیّبین یقولون سلم علیکم)
۱۲- «سلام» بهترین درود و تحیت است. (یقولون سلم علیکم) با توجه به اینکه ملائکه براى خوشامدگویى به متقین در هنگام قبض روح آنان، از واژه «سلام» استفاده مى کنند، روشن مى شود که براى تحیت گفتن «سلام» بهترین است.
۱۳- دعوت فرشتگان از تقواپیشگان به هنگام قبض روح آنان، براى ورود به بهشت (المتّقین . الذین تتوفّ-هم الملئکة طیّبین یقولون ... ادخلوا الجنّة)
۱۴- تقواپیشگان، با میل و رغبت وارد بهشت مى شوند. (المتّقین. جنّ-ت عدن یدخلونها ... یقولون سلم علیکم ادخلوا الجنّة) استعمال فعل «یدخلون» و نیز امر «ادخلوا» همراه با «سلام علیکم» براى ورود متقین به بهشت، در برابر (ادخلوا جهنم) که فرمانى است به کافران براى ورود به جهنم با یادآورى بد بودن آن، مفید نکته فوق است.
۱۵- اعمال تقواپیشگان، عامل ورود آنان به بهشت (المتّقین ... ادخلوا الجنّة بما کنتم تعملون)
۱۶- بهشت، پاداش کردار و اعمال متقین (ادخلوا الجنّة بما کنتم تعملون)
۱۷- عقیده صحیح و عمل صالح انسانها، عامل تعیین کننده سعادت آنان (و قیل للذین اتّقوا ماذا أنزل ربّکم قالوا خیرًا ... ادخلوا الجنّة بما کنتم تعملون)
۱۸- عقیده به نزول قرآن از جانب خداوند و خیر محض بودن آن، عامل تعالى انسان به مقامى والا (و قیل للذین اتّقوا ماذا أنزل ربّکم قالوا خیرًا ... و لنعم دار المتّقین ... الذین تتوفّ-هم الملئکة ... یقولون سلم علیکم ادخلوا الجنّة)
۱۹- ارائه نمونه و الگو از بدکاران و خوبان، از روشهاى تربیتى قرآن کریم الکفرین . الذین تتوفّ-هم الملئکة ظالمى أنفسهم ... فادخلوا أبوب جهنّم ... فلبئس مثوى المتکبرین ... المتّقین . الذین تتوفّ-هم الملئکة طیّبین یقولون سلم علیکم ادخلوا الجنّة
۲۰- ذکر فرجام شقاوت بار کافران و عاقبت سعادت آمیز تقواپیشگان در کنار یکدیگر، از روشهاى تبلیغى قرآن الکفرین . الذین تتوفّ-هم الملئکة ظالمى أنفسهم ... فادخلوا أبوب جهنّم ... فلبئس مثوى المتکبرین ... المتّقین . الذین تتوفّ-هم الملئکة طیّبین یقولون سلم علیکم
روایات و احادیث
۲۱- «عن أمیرالمؤمنین(ع): ... إنه لیس أحد من الناس تفارق روحه جسده حتى یعلم إلى أىّ المنزلین یصیر إلى الجنّة أم النار ... فإن کان ولیّاً لله فتحت له أبواب الجنّة و شرع له طرقها و نظر إلى ما أعدّ الله له فیها... قال الله تعالى «الذین تتوفّاهم الملائکة طیّبین سلام علیکم ادخلوا الجنّة ...» ...;[۱] از امیرالمؤمنین(ع) روایت شده است:... روح از بدن هیچ یک از مردم جدا نمى شود تا اینکه بداند به سوى کدام یک از دو جایگاه مى رود: به سوى بهشت یا آتش ... پس اگر دوست خدا باشد، درهاى بهشت براى او باز مى شود و راههاى آن نمایان مى گردد و به آنچه خدا براى او در آن جا آماده کرده نگاه مى کند ... خداى تعالى فرمود: الذین تتوفّاهم الملائکة طیّبین...».
موضوعات مرتبط
- انسان: ابعاد انسان ۶; فرجام انسان ها ۵
- اولیاءاللّه: قبض روح اولیاءاللّه ۲۱
- بشارت: بشارت سرور ۱۰; بشارت سلامتى ۱۰
- بهشت: دعوت به بهشت ۱۳; موجبات بهشت ۱۵، ۱۶
- بهشتیان ۱۴:
- پاکان: استقبال از پاکان ۷; مرگ پاکان ۷
- تبلیغ: روش تبلیغ ۲۰
- تحیت: بهترین تحیت ۱۲
- تذکر: تذکر سعادت متقین ۲۰; تذکر شقاوت کافران ۲۰
- تربیت: الگوها در تربیت ۱۹; روش تربیت ۱۹
- تکامل: عوامل تکامل ۱۸
- حیات: حیات پس از مرگ ۵
- خود: ظلم به خود ۴
- روانشناسى: روانشناسی تربیتى ۱۹
- روح: قابض روح ۱، ۲
- سعادت: عوامل سعادت ۱۷
- سلام: ویژگیهاى سلام ۱۲
- عقیده: آثار عقیده ۱۷; آثار عقیده به خیریت قرآن ۱۸; آثار عقیده به وحیانیت قرآن ۱۸
- عمل: آثار عمل ۱۵، ۱۶
- عمل صالح: آثار عمل صالح ۱۷
- متقین: آسایش اخروى متقین ۱۱; احترام به متقین ۹; احتضار متقین ۴، ۱۳; بشارت به متقین ۱۰; پاداش متقین ۱۶; تنزیه متقین ۳، ۴; دعوت از متقین ۱۳; سلامتى اخروى متقین ۱۱; سلام به متقین ۸، ۱۰; فضایل متقین ۳; قبض روح متقین ۸; متقین پس از مرگ ۱۱; متقین در بهشت ۱۵; متقین و جهل ۳; متقین و فسق ۳; ورود متقین به بهشت ۱۴
- مرگ: حقیقت مرگ ۵
- ملائکه: استقبال ملائکه ۷; بشارتهاى ملائکه ۱۰; تعدد ملائکه مرگ ۲; دعوتهاى ملائکه ۱۳; سلام ملائکه ۸، ۱۰; ملائکه مرگ ۱; ملائکه و متقین ۹; نقش ملائکه ۱
منابع
- ↑ أمالى شیخ طوسى، ج ۱، ص ۲۶; نورالثقلین، ج ۳، ص ۵۲، ح ۷۵.
