الكهف ٧٩
ترجمه
| الكهف ٧٨ | آیه ٧٩ | الكهف ٨٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«السَّفِینَةُ»: کشتی. «مَسَاکِینَ»: کسانی که درآمد و دارائی ایشان جوابگوی نیازهای آنان نباشد. شاید هم مراد کسانی باشد که نسبت به دیگران از نظر قدرت ضعیف و ناتوان باشند. «وَرَآءَ»: پشت سر. جلو و سر راه (نگا: ابراهیم / ). «غَصْباً»: مفعول مطلق، یا این که تأویل به مشتقّ می‌گردد و حال است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
مَالِکِ يَوْمِ الدِّينِ (۱) مِنْ وَرَائِهِ جَهَنَّمُ وَ يُسْقَى... (۱) فَوَجَدَا عَبْداً مِنْ عِبَادِنَا... (۰) وَ أَمَّا الْجِدَارُ فَکَانَ... (۴)
تفسیر
- آيات ۶۰ - ۸۲ سوره كهف
- داستان موسى (ع ) وعالم وآنچه از آن استفاده مى شود
- سخن مفسرين درباره داستان مذكور وشخصيتهاى آن
- آغاز داستان موسى وهمراه خود
- حكايت ماهى بريان شده كه خود را به دريا انداخته است !
- اشاره به اينكه انبياء (عليهم السلام ) از مطلق آزار وايذاء شيطان مصون نيستند
- ملاقات موسى (عليه السلام ) با بنده اى از بندگان خدا خضر (ع ) كه به اورحمت وعلم داده شده
- تقاضاى تعليم از طرف موسى (ع ) وپاسخ حضرت حضر (ع )
- ادب وتواضع فراوان موسى (ع ) در برابر استاد (خضر عليه السلام )
- صبر نياوردن موسى (ع ) به سكوت در برابراعمال خضر (ع )
- غرض اصلى آيات بيان يك داستان وسه اعتراض است نه بيان سه داستان !
- بخش سوم داستان موسى وخصر (ع ): بناى ديوار مشرف به سقوط
- جدا شدن موسى وخضر (ع ) موسى (ع ) را بهتاءويل اعمال خود (سوراخ كردن كشتى ، قتل نوجوان وبناى ديوار)
- بحثى تاريخى در دوفصل
- ۱ - داستان موسى وخضر در قرآن
- ۲ - شخصيت خضر
- بحث روايتى
- اختلاف فراوان روايات در جهات وجزئيات اين داستان
- روايات ديگرى درباره داستان موسى وخضر عليهماالسلام
- رواياتى درباره اينكه خداوند به خاطر اصلاح مردى مؤ من امر فرزندان اورا اصلاح مىكند
- رواياتى درباره گنج مدفون در زير ديوار درذيل ((واما الجدار فكان لغلامين ...((
نکات آیه
۱- هدف خضر(ع) از اقدام به معیوب ساختن کشتى، نجات دادن آن از غارت و مصادره سلطان غاصب بود. (أمّا السفینة ... فأردت أن أعیبها ... یأخذ کلّ سفینة غصبًا)
۲- کشتى سوراخ شده به دست خضر(ع)، در مالکیت گروهى از محرومان بود و تنها وسیله ارتزاق آنان به شمار مى آمد. (فکانت لمسکین یعملون فى البحر)
۳- کشتى و حمل و نقل دریایى، در زمان حضرت موسى(ع) از منابع درامد بود. (فکانت لمسکین یعملون فى البحر)
۴- شرکت، عقدى مشروع و سابقه دار در ادیان الهى است. (فکانت لمسکین یعملون فى البحر)
۵- حمایت نهایى از محرومان و تلاش سرّى در جهت منافع آنان، از جمله وظایف خضر(ع) بود. (فأردت أن أعیبها و کان وراءهم ملک یأخذ کلّ سفینة غصبًا)
۶- داشتن شغل و درامد، مانع صدق «مسکین» بر محرومان نیست. (و أمّا السفینة فکانت لمسکین) با وجود آن که صاحبان کشتى، داراى مالکیّت و درامد بوده اند، ولى کلمه «مسکین» بر آنان اطلاق شده است. بنابراین، در صدق عنوان مسکین، نداشتن هیچ نوع مالکیّت و یا شغل و درامد، دخیل نیست.
۷- در زمان وقوع داستان موسى و خضر(ع)، حکومتى ستم گر و غاصب وجود داشته است. (و کان وراءهم ملک یأخذ کلّ سفینة غصبًا) «وراء» به هر مکان مستور و پوشیده اى گر چه روبه رو باشد، اطلاق مى گردد. (قاموس) بنابراین، سلطان غاصب، یا پشت سر مساکین و در تعقیب کشتى داران بوده است و یا در پیش روى آنان بوده آن ها در مسیر خود با او برخورد مى کردند.
۸- مقارن با وقوع داستان موسى و خضر(ع)، پادشاهى، کلّیه کشتى هاى سالم را در آن منطقه، مصادره مى کرد. (و کان وراءهم ملک یأخذ کلّ سفینة غصبًا) مراد از «کلّ سفینة» - به قرینه «أن أعیبها» «کلّ سفینة صالحة» بوده است.
۹- غصب اموال مردم، حتى از سوى حاکمان، امرى ناروا است. (و کان وراءهم ملک یأخذ کلّ سفینة غصبًا)
۱۰- معیوب بودن کشتى حامل خضر و موسى(ع)، عامل صرف نظر پادشاه غاصب از تصرّف و مصادره آن شد. (فأردت أن أعیبها و کان وراءهم ملک یأخذ کلّ سفینة غصبًا)
۱۱- زیان رساندن به مال غیر، به منظور دفع زیان حتمى و بزرگ تر، جایز است. (فأردت أن أعیبها و کان وراءهم ملک یأخذ کلّ سفینة غصبًا)
۱۲- اولیاى خاص الهى، درصدد ناکام ساختن حاکمان غاصب و حفظ حقوق محرومان بوده اند. (فأردت أن أعیبها و کان وراءهم ملک یأخذ کلّ سفینة غصبًا)
۱۳- عملکرد خضر(ع) در مورد کشتى، مصداقى از تقدیم اهم، به هنگام مزاحمت آن با امرى مهم است. (و أمّا السفینة فکانت لمسکین ... یأخذ کلّ سفینة غصبًا)
۱۴- خضر(ع) از برخى حوادث آینده، آگاه بود و در برابر آن احساس مسؤولیت مى کرد. (و کان وراءهم ملک یأخذ کلّ سفینة غصبًا)
موضوعات مرتبط
- احکام ۴:
- اولیاءالله: ظلم ستیزى اولیاءالله ۱۲; مسؤولیت اولیاءالله ۱۲
- اهم و مهم ۱۱، ۱۳:
- حمل و نقل: تاریخ حمل و نقل۳
- خضر(ع): آثار سوراخ کشتى قصه خضر(ع) ۱۰; حکومت دوران خضر(ع) ۷; ظلم پادشاه قصه خضر(ع) ۷، ۸; علم غیب خضر(ع) ۱۴; غارتگرى پادشاه قصه خضر(ع) ۱; غصب کشتیها در دوران خضر(ع) ۸; فقر مالکان کشتى قصه خضر(ع) ۲; فلسفه سوراخ کشتى قصه خضر(ع) ۱، ۱۳; قصه خضر(ع) ۱، ۸، ۱۳; محرومیت مالکان کشتى قصه خضر(ع) ۲; مسؤولیت خضر(ع) ۵; مسؤولیت پذیرى خضر(ع) ۱۴; موانع غصب کشتى قصه خضر(ع) ۱۰
- زیان: زیان به دیگران ۱۱
- شرکت: احکام عقد شرکت ۴; تاریخ عقد شرکت ۴; عقد شرکت در ادیان ۴; مشروعیت عقد شرکت ۴
- غصب: ناپسندى غصب ۹
- مساکین: حمایت از مساکین ۵; محافظت از اموال مساکین ۱۲
- مسکین: درآمد مسکین ۶; شغل مسکین ۶; مراد از مسکین ۶
- ملاکها: تزاحم ملاکها ۱۳
- موسى(ع): حکومت دوران موسى(ع) ۷; غصب کشتیها در دوران موسى(ع) ۸; قصه موسى(ع) ۸; کشتیرانى در دوران موسى(ع) ۳; منابع کسب در دوران موسى(ع) ۳; وسایل حمل و نقل در دوران موسى(ع) ۳
