القمر ٤٩
ترجمه
| القمر ٤٨ | آیه ٤٩ | القمر ٥٠ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«بِقَدَرٍ»: به اندازه لازم. از روی حساب و اندازه‌گیری دقیق و برابر نظم و نظام محکم و استوار (نگا: رعد / حجر / و ، فرقان / .
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
الَّذِي لَهُ مُلْکُ السَّمَاوَاتِ... (۴) وَ الَّذِي قَدَّرَ فَهَدَى (۱)
وَ هُوَ الَّذِي خَلَقَ السَّمَاوَاتِ... (۱) يَوْمَ يَغْشَاهُمُ الْعَذَابُ مِنْ... (۰) (۰) الَّذِي خَلَقَ فَسَوَّى (۱)
تفسیر
- آيات ۴۳ - ۵۵، سوره قمر
- مقصود از خطاب در ((اكفاركم خير...))
- وجه اينكه در تعليل معذب ساختن مجرمين فرمود: ما هر چيز را به ((قدر)) آفريديم
- اعمال ما تابع قواعد كلى و ضوابط عمومى منتزع از خارج است ولىاعمال خداوند علتى جز مشيت او ندارد
- سه گونه تعليل افعال خدا در آيات قرآن
- بيان مراد از اينكه فرمود: امر ما يكى است چون چشم بر هم زدن
- اشاره به جايگاه متقين در روز قيامت
- (رواياتى درباره قدر و اينكه قدريه منكران قدر مجوس اين امتند و...))
- (و اينكه مقصود از آن هندسه و حد وجودى هر چيز است )
- قدر غير قضائى است كه قطعى و غير قابل برگشت مى باشد
نکات آیه
۱ - تمامى موجودات و قوانین هستى، براساس اندازه گیرى، محاسبه و برنامه دقیق الهى شکل گرفته است. (إنّا کلّ شىء خلقنه بقدر)
۲ - تمامى برنامه ها و مظاهر هستى، هدفدار است. (إنّا کلّ شىء خلقنه بقدر) نظم و برنامه داشتن جهان آفرینش، نمى تواند بدون هدف و جداى از آن باشد. به عبارت دیگر هدفدار بودن جهان، لازمه وجود نظم و برنامه در آن است.
۳ - مجازات هاى سخت مجرمان در قیامت، براساس محاسبه و سنجشى عادلانه و به دور از گزاف و ظلم است. (یوم یسحبون ... إنّا کلّ شىء خلقنه بقدر) با توجه به ارتباط این آیه با آیه قبل - که در زمینه مجازات سخت مجرمان در قیامت است - برداشت یاد شده به دست مى آید.
۴ - تناسب کامل میان کیفر و کردار مجرمان، در نظام کیفرى خداوند (یوم یسحبون فى النار ... إنّا کلّ شىء خلقنه بقدر) خداوند، پس از بیان مجازات مجرمان، در حقیقت این قانون کلى را تذکر داده است که تمامى برنامه هاى ما از روى عدل و حساب است. از آن جمله کیفر مجرمان است که هر یک به تناسب عمل و استحقاقشان، کیفر خواهند دید.
روایات و احادیث
۵ - «عن على بن أبى طالب(ع) إنّه سئل عن قوله اللّه: «إنّا کلّ شىء خلقناه بقدر» فقال: یقول اللّه عزّوجلّ إنّا کلّ شىء خلقناه لأهل النار بقدر أعمالهم;[۱] روایت شده که از امام على بن ابى طالب(ع) [درباره] آیه «إنّا کلّ شىء خلقناه بقدر» سؤال شد، آن حضرت فرمود: خداوند مى فرماید: ما هر چیز را براى اهل دوزخ به اندازه اعمالشان خلق نمودیم».
موضوعات مرتبط
- آفرینش: تقدیر آفرینش ۱; هدفدارى آفرینش ۲
- خدا: مقدرات خدا ۱
- کیفر: تناسب کیفر با گناه ۴، ۵; عدالت در کیفر ۳
- گناهکاران: حسابرسى اخروى گناهکاران ۳; کیفر اخروى گناهکاران ۳
- نظام کیفرى :۴، ۵
منابع
- ↑ نورالثقلین، ج ۵، ص ۱۸۶، ح ۳۵; تفسیر برهان، ج ۴، ص ۲۶۱، ح ۱.
