الرعد ٣٧
ترجمه
| الرعد ٣٦ | آیه ٣٧ | الرعد ٣٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«حُکْماً»: داوری. مصدر است و می‌تواند به معنی اسم فاعل، یعنی حاکم و داور باشد. مراد این است که قرآن فاصل حق از باطل و بیانگر احکام راستین الهی است. «عَرَبِیّاً»: به زبان عربی که زبان قوم پیغمبر است (نگا: ابراهیم / . «اَلْعِلْمِ»: دانش و آگاهی. مراد وحی و دستور آسمانی است. «مَا لَکَ مِنَ اللهِ ...»: مخاطب پیغمبر و مراد امّت او است.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۴۲ - ۳۶، سوره رعد
- توضيحى در مورد خوشحال شدن اهل كتاب از نزول قرآن
- وجوه ديگرى كه در بيان مراد از: ((و الذين آتيناهم الكتاب يفرحون بماانزل اليك )) گفته شده است
- نهى شدن پيامبر (صلى الله عليه و آله ) از پيروى خواسته هاىاهل كتاب
- انبياء (عليهم السلام ) در آوردن آيه و معجزه داراى اختيار واستقلال نبوده اند
- معناى جمله ((يمحو اللّه ما يشاء و يثبت ))
- مراد از جمله ((و عنده ام الكتاب )) در دنباله آيه
- خلاصه مضمون آيه ((يمحو اللّه ما يشاء و يثبت )) و نكاتى كه از آن استفاده مى شود
- معناى آيه شريفه : ((اولم يروا انّا ناءتى الارض ننقصها من اطرافها))
- بحث روايتى
- رواياتى درباره محو و اثبات احكام و قضاياى الهى درذيل جمله : ((يمحوا لله ما يشاء و
- رواياتى در مورد ((بداء)) و توضيحى در مورد اينكه حصول بداء مستلزم تغير علم خداى تعالى نيست
- چند روايت در مورد اينكه : ((انّا ناءتى الارض ننقصها من اطرافها)) اشاره به مرگ علما واختيار است
نکات آیه
۱- خداوند نازل کننده قرآن است. (و کذلک أنزلنه) ضمیر در «أنزلناه» به «ما اُنزل إلیک» در آیه قبل که مراد از آن قرآن است باز مى گردد.
۲- قرآن حکم و قانون الهى و منبع شناخت حقایق و معارف دینى است. (و کذلک أنزلنه حکمًا) حکم کردن به چیزى آن است که داورى کنى و اعلام دارى که آن چیز این گونه است و یا این گونه نیست (مفردات راغب). بر این اساس «قرآن حُکم است» ; یعنى، داورى مى کند و بیان مى کند که چه چیز چگونه است و یا چگونه نیست و این معنا شامل همه قوانین، حقایق و معارفى مى شود که خداوند اثباتاً و یا نفیاً در قرآن بیان کرده است و درباره آن قضاوتى دارد ; مانند اینکه خداوند شریکى ندارد، قیامت حق است و یا روزه بر شما واجب شده است.
۳- خداوند قرآن را در قالب لغت و زبان عرب نازل کرد. (و کذلک أنزلنه حکمًا عربیًّا) کلمه «عربیّاً» مى تواند صفت براى «حکماً» باشد و مى تواند حال براى ضمیر «ه» در «أنزلناه» باشد. برداشت فوق ناظر به احتمال دوم است.
۴- احکام و قوانین قرآن ، گویا ، رسا و قابل فهم براى مردم (و کذلک أنزلنه حکمًا عربیًّا) «عربى» به معناى فصیح و روشن است و لغت عرب را به همین لحاظ عربى مى گویند. بنابراین «أنزلناه ... عربیّاً» ; یعنى ، قرآن را به لغت عرب، - همان لغتى که گویا و رساست - نازل کردیم. و لازمه گویا بودن ، قابل فهم بودن آن است.
۵- عقاید و آراى یهود و نصارا در عصر پیامبر(ص) ، عقاید و آرایى برخاسته از هواهاى نفسانى بود. (و لئن اتبعت أهواءهم) «أهواء» (جمع هوى) به معناى خواهشها و تمایلات نفس است و مراد از آن در آیه شریفه - به قرینه مقابله آن با احکام قرآن - آرا ، عقاید و قوانین برخاسته از تمایلات نفسانى است.
۶- خداوند پیامبر(ص) را از پیروى آرا و عقاید یهود و نصارا برحذر داشت. (و لئن اتبعت أهواءهم ... مالک من الله من ولىّ ولاواق)
۷- معارف ، احکام و قوانین قرآن ، حقایقى عالمانه ، سزاوار و بایسته پذیرش و پیروى است. (و کذلک أنزلنه حکمًا عربیًّا ... بعد ما جاءک من العلم)
۸- معارف و قوانینى، شایسته و بایسته پذیرش و پیروى است که از هواهاى نفسانى پیراسته و بر پایه علم بنا شده باشد. (و لئن اتبعت أهواءهم بعد ما جاءک من العلم)
۹- خداوند پیامبر(ص) را در صورت پیروى از آراى یهود و نصارا به محروم کردن از یارى و حفاظت خویش تهدید کرد. (لئن اتبعت أهواءهم ... مالک من الله من ولىّ ولاواق) «ولىّ» به معناى یاور و «واق» اسم فاعل از «وقایة» به معناى نگهدارنده است. «من الله» مى تواند متعلق به محذوف و حال براى «ولىّ» و «واق» باشد. بر این مبنا جمله «مالک ...» چنین معنا مى شود: براى تو از جانب خداوند هیچ یاور و نگه دارنده اى نخواهد بود ; یعنى، امدادهاى خداوند به تو نخواهد رسید.
۱۰- پیامبر(ص) همواره از حمایت و یارى خداوند برخوردار بود. (و لئن اتبعت ... مالک من الله من ولىّ و لا واق)
۱۱- خداوند پیامبر(ص) را در صورت پیروى از آراى یهود و نصارا به عقوبتهایى از جانب خویش تهدید کرد. (لئن اتبعت أهواءهم ... مالک من الله من ولىّ ولاواق) برداشت فوق، مبتنى بر این نکته است که «من الله» متعلق به «ولىّ» و «واق» باشد. بر این مبنا «ولىّ و واق» متضمن معناى «منع» است و جمله «مالک ...» چنین معنا مى شود: براى تو یاور و نگه دارنده اى که تو را از [عذاب] خدا باز دارد، وجود نخواهد داشت.
۱۲- رهبران دینى در خطر پیروى از تمایلات نفسانى و آراى برخاسته از هواهاى گروههاى مختلف اجتماعى (و لئن اتبعت أهواءهم بعد ما جاءک من العلم)
۱۳- پیامبران الهى نیز اگر مرتکب گناه شوند ، از عقوبتهاى الهى مصون نیستند. (و لئن اتبعت أهواءهم ... مالک من الله من ولىّ ولاواق)
۱۴- هیچ یاور و نگه دارنده اى نیست که بتواند مستحقان عذاب الهى را از گرفتار شدن به عقوبت رهایى بخشد. (مالک من الله من ولىّ و لا واق)
۱۵- پیروى از آرا و قوانین برخاسته از هواهاى نفسانى ، با وجود احکام و قوانین قرآن ، موجب گرفتار شدن به عقوبتهایى از ناحیه خداوند است. (و لئن اتبعت أهواءهم بعد ما جاءک من العلم مالک من الله من ولىّ و لاواق)
موضوعات مرتبط
- اطاعت: کیفر اطاعت از قوانین ناپسند ۱۵
- امدادهاى خدا: مشمولان امدادهاى خدا ۱۰
- انبیا: انبیا و کیفرهاى خدا ۱۳
- خدا: افعال خدا ۱; تهدیدهاى خدا ۹، ۱۱; حتمیت عذابهاى خدا ۱۴; عمومیت کیفرهاى خدا ۱۳; عوامل محرومیت از امدادهاى خدا ۹; عوامل محرومیت از ولایت خدا ۹; کیفرهاى خدا ۱۵; نواهى خدا ۶
- دین: منابع دین ۲
- رهبران دینى: رهبران دینى و گروههاى اجتماعى ۱۲; رهبران دینى و تمایلات مردم ۱۲; منشأ انحراف رهبران دینى ۱۲
- شناخت: منابع شناخت ۲
- عذاب: نجات اهل عذاب ۱۴
- قانون: شرایط پیروى از قانون ۸
- قانونگذارى: اخلاص در قانونگذارى ۸; منابع قانونگذارى ۲; نقش علم در قانونگذارى ۸ قرآن: اهمیت قرآن ۷; پیروى از قرآن ۷; تعالیم قرآن ۲; سهولت فهم قرآن ۴; عربیت قرآن ۳; منشأ نزول قرآن ۱; نقش قرآن ۲; وضوح قرآن ۴; ویژگیهاى تعالیم قرآن ۷; ویژگیهاى قرآن ۲، ۳، ۴
- کیفر: تهدید به کیفر ۱۱; موجبات کیفر ۱۵
- محمد(ص): امداد به محمد(ص) ۱۰; تهدید محمد(ص) ۹، ۱۱; حامى محمد(ص) ۱۰; نهى به محمد(ص) ۶
- مسیحیان: آثار پیروى از مسیحیان ۹; پیروى از مسیحیان ۶; عقیده مسیحیان صدراسلام ۵; کیفر پیروى از مسیحیان ۱۱; منشأ عقیده مسیحیان ۵; هواپرستى مسیحیان صدراسلام ۵
- موجودات: عجز موجودات ۱۴
- هواپرستى: کیفر هواپرستى ۱۵
- یهود: آثار پیروى از یهود ۹; پیروى از یهود ۶; عقیده یهود صدراسلام ۵; کیفر پیروى از یهود ۱۱; منشأ عقیده یهود ۵; هواپرستى یهود صدراسلام ۵
