البقرة ٤٥
ترجمه
| البقرة ٤٤ | آیه ٤٥ | البقرة ٤٦ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«اسْتَعِینُوا»: یاری بجوئید. مدد بطلبید. «إنَّهَا»: این که آن. مرجع ضمیر (هَا) واژه (الْصَّلاةِ) است. «کَبِیرَةٌ»: سخت. سنگین.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
وَ قَالَ الَّذِينَ أُوتُوا الْعِلْمَ... (۱) وَ مَا يُلَقَّاهَا إِلاَّ الَّذِينَ... (۱) يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا... (۴)
اتْلُ مَا أُوحِيَ إِلَيْکَ مِنَ... (۲) وَ لاَ تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَ لاَ... (۰) وَ رَأَى الْمُجْرِمُونَ النَّارَ... (۰)
تفسیر
نکات آیه
۱ - پیشه ساختن صبر و برپایى نماز، سفارش و توصیه خداوند و استعینوا بالصبر و الصلوة
۲ - بنى اسرائیل، در صورت ایمان به قرآن و قبول شریعت جدید، با تنگناها و مشکلاتى شدید مواجه مى شدند. یبنى إسرائیل اذکروا ... و ءامنوا ... و استعینوا بالصبر و الصلوة سفارش خداوند به بنى اسرائیل (پیشه کردن صبر و برپایى نماز) پس از دعوت آنان به ایمان، بیانگر این است که: آنان به خاطر پذیرش اسلام و ترک شریعت پیشین، با مشکلات فراوانى مواجه مى شدند.
۳ - پیشه ساختن صبر و اقامه نماز، طریقهاى موفقیت و پیروزى بر مشکلات و ناملایمات و استعینوا بالصبر و الصلوة
۴ - صبر و نماز وسایلى کارساز براى موفقیت در انجام دستورهاى خدا (ایمان به قرآن، وفا به عهدهاى الهى و ...) أوفوا بعهدى ... و استعینوا بالصبر و الصلوة با توجّه به آیه هاى قبل مى توان گفت: متعلق «استعینوا» فرامینى است که در آن آیه ها بیان شد; یعنى: واستعینوا على ما امرتکم به و نهیتکم عنه بالصبر و الصلاة.
۵ - صبر و نماز عوامل کارآمد براى موفق شدن در پرهیز از محرمات الهى (کفر به قرآن، دین فروشى، کتمان حق و ...) و لاتکونوا أول کافر به ... و استعینوا بالصبر و الصلوة
۶ - برپایى نماز کارى سنگین و دشوار مگر براى خاشعان و فروتنان و إنها لکبیرة إلا على الخشعین ضمیر در «إنها» مى تواند به «الصلاة» برگردد و نیز مى تواند به «استعانت» - که از «استعینوا» فهمیده مى شود - ارجاع شود. برداشت فوق بر اساس احتمال اول است. گفتنى است که دشوار بودن نماز به معناى دشوار بودن برپایى آن است.
۷ - اقامه نماز با دشوارى و سختى، نشانه خود بزرگ بینى و نداشتن خشوع است. و إنها لکبیرة إلا على الخشعین
۸ - استعانت از صبر و نماز براى موفقیت و پیروزى، امرى دشوار جز براى خاشعان و استعینوا بالصبر و الصلوة و إنها لکبیرة إلا على الخشعین برداشت فوق مبتنى بر این است که ضمیر در «إنها» به «استعانت» بر گردد.
۹ - باور به آسان شدن مشکلات در پرتو نماز، حقیقتى که تنها خاشعان بدان ایمان دارند. و استعینوا بالصبر و الصلوة و إنها لکبیرة إلا على الخشعین دشوارى استعانت از نماز - که مقتضاى برگشت ضمیر «إنها» به «استعانت» است - به معناى ناباورى به کارساز بودن نماز است.
روایات و احادیث
۱۰ - «عن أبى عبداللّه (ع) فى قول اللّه عز و جل «و استعینوا بالصبر و الصلوة» قال: الصبر الصوم إذا نزلت بالرجل النازلة و الشدیدة، فلیصم فان اللّه عز و جل یقول: استعینوا بالصبر یعنى الصیام; [۱] از امام صادق(ع) درباره قول خداى عز و جل «و استعینو ابالصبر و الصلاة» روایت شده که فرمود: مراد از صبر روزه است هنگامى که سختى یا گرفتارى شدید به شخص وارد شد روزه بگیرد; زیرا خدا عز و جل مى فرماید: از صبر یارى بجویید، یعنى از روزه».
موضوعات مرتبط
- استمداد: استمداد از روزه ۱; استمداد از صبر ۸، ۱۰; استمداد از نماز ۸
- ایمان: آثار ایمان به قرآن ۲
- بنى اسرائیل: مشکلات بنى اسرائیل ۲
- تکبر: نشانه هاى تکبر ۷
- تکلیف: زمینه عمل به تکلیف ۴
- حق: اجتناب از کتمان حق ۵
- خاشعان: ایمان خاشعان ۹; ویژگیهاى خاشعان ۶، ۸، ۹
- خدا: توصیه هاى خدا ۱; عهد خدا ۴
- دین فروشى: اجتناب از دین فروشى ۵
- روزه: اهمیّت روزه ۱۰
- سختى: روش تسهیل سختى ۳، ۹
- صبر: آثار صبر ۳، ۴، ۵; اهمیّت صبر ۱، ۵
- عهد: وفاى به عهد ۴
- کفر: کفر به قرآن ۵; موانع کفر ۵
- محرمات: اجتناب از محرمات ۵
- موفقیت: عوامل موفقیت ۳
- نماز: آثار برپایى نماز ۳، ۴، ۵، ۹; اهمیّت بر پایى نماز ۱; اهمیّت نماز ۳، ۴، ۵، ۶، ۹; سنگینى برپایى نماز ۶، ۷
منابع
- ↑ کافى، ج ۴، ص ۶۳، ح ۷; نورالثقلین، ج ۱، ص ۷۶- ، ح ۱۸۲.
