الأنعام ١٣٧
ترجمه
| الأنعام ١٣٦ | آیه ١٣٧ | الأنعام ١٣٨ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«لِیُرْدُوهُمْ»: تا این که آنان را به هلاکت اندازند. از ماده (رَدی) به معنی هلاک. «لِیَلْبِسُوا»: تا مشتبه کنند. تا این که به هم آمیزند و مخلوط سازند.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
يَتَوَارَى مِنَ الْقَوْمِ مِنْ... (۰) وَ إِذَا الْمَوْءُودَةُ سُئِلَتْ (۰)
وَ إِذَا بُشِّرَ أَحَدُهُمْ... (۰) بِأَيِ ذَنْبٍ قُتِلَتْ (۱)
تفسیر
- آيات ۱۵۰ - ۱۳۶، سوره انعام
- بيان آيات شريفه ، كه متضمن احتجاج عليه مشركين در مورد قربانى كردن فرزندانشان در برابر بت ها، و بعض احكام در مورد خوردنى ها، مى باشد.
- مراد از نهى از اسراف در: (( و لا تسرفوا انه لا يحب المسرفين )) .
- خداوند متعال به مشيت تكوينى خود از هيچكس ايمان نخواسته است .
- رواياتى در مورد حق فقراء و مساكين در محصول زراعت .
- معناى : (( ثمانيه ازواج من الظاءن اثنين ... )) .
- در قيامت از جاهل سؤ ال مى شود: چرا علم نياموختى تا بدان عمل كنى ؟.
نکات آیه
۱- فرزند کشى و قربانى براى شریکان پندارى خداوند، از سنتهاى زشت مشرکان عصر جاهلیت بوده است. (ساء ما یحکمون. و کذلک زین لکثیر من المشرکین قتل أولدهم) در آیه شریفه تزیین کشتن فرزندان به «شرکاء» نسبت داده نشده، لذا محتمل است مراد قربانى کردن فرزندان براى بتها باشد، گر چه اعراب جاهلى به انگیزه هاى دیگرى نیز، مانند فقر، عار از دختر داشتن و ... فرزندان خود را مى کشتند.
۲- کشتن فرزند در نظر بسیارى از مشرکان عصر جاهلیت کارى زیبا و شایسته بوده است. (و کذلک زین لکثیر من المشرکین قتل أولدهم)
۳- اعتقاد مشرکان به بتها و معبودهاى پندارى، عامل زیبا جلوه نمودن فرزندکشى در نظر ایشان (و کذلک زین ... قتل أولدهم شرکاؤهم)
۴- نقش جهانبینى در توجیه و تعیین زشتى و زیبایى عمل * (و کذلک زین لکثیر من المشرکین قتل أولدهم شرکاؤهم)
۵- انطباق دقیق با واقعیت و پرهیز از مبالغه، معیارهایى که باید در نقل خبر مراعات کرد. (زین لکثیر من المشرکین)
۶- عقاید شرک آلود و جاهلانه موجب گرایش انسان به اعمال ناشایست و خلاف فطرت و وجدان است. (و کذلک زین ... قتل أولدهم شرکاؤهم)
۷- فرزندکشى در نظر گروهى از مشرکان عصر جاهلیت، على رغم نظر بسیارى دیگر، کارى شایسته تلقى نمى شده است. (کذلک زین لکثیر من المشرکین قتل أولدهم)
۸- زیبا پنداشتن عمل نقشى عمده در انگیزش انسان براى عمل دارد. (زین لکثیر من المشرکین قتل أولدهم شرکاؤهم)
۹- تعیین سهمى در اموال براى خداوند و سهمى براى شریکان موهوم او و تجویز مصرف سهم خداوند براى شریکان، کارهایى زیبا و شایسته از دیدگاه مشرکان عصر جاهلیت (و جعلوالله مما ذراً من الحرث ... کذلک زین لکثیر من المشرکین) اسم اشاره «کذلک» به آیه قبل اشارت دارد و مفاد «کاف» تشبیه در آن، بیان شباهت تزیین در این کار (قتل فرزند) با تزیین در آیه قبل (تعیین سهام و ...) است.
۱۰- تزیین اعمال زشت، از ترفندهاى گمراهگران براى به هلاکت افکندن مردم و به اشتباه انداختن آنها در دین (و کذلک زین ... لیردوهم و لیلبسوا علیهم دینهم)
۱۱- شریکان موهوم خداوند با تزیین اعمال ناروا موجبات هلاکت و سردرگمى و اشتباه در دین را براى مشرکان فراهم مى سازند. (و کذلک زین ... لیردوهم و لیلبسوا علیهم دینهم) «ردى» به معناى هلاکت و «لبس» به معناى اشتباه است.
۱۲- شریکان پندارى به اذن خداوند مشرکان را به هلاکت و سردرگمى مى اندازند. (و لو شاء الله ما فعلوه فذرهم)
۱۳- گمراه شدن مشرکان و به هلاکت افکندن آنان از سوى شریکان موهوم خداوند (جنیان و بتها) در قلمرو مشیّت الهى است. (و لو شاء الله ما فعلوه)
۱۴- مشیت الهى تخلف ناپذیر است. (و لو شاء الله ما فعلوه)
۱۵- اختیار تکوینى انسان در انتخاب مسیر شرک و توحید (و لو شاء الله ما فعلوه)
۱۶- پیامبر (ص) مسؤول هدایت و ارشاد است و نه رساندن قهرى انسان به مقصد. (و لو شاء الله ما فعلوه فذرهم)
۱۷- پیامبر (ص) مأمور بى اعتنایى به مشرکان و دروغپردازى آنان است. (فذرهم و ما یفترون)
۱۸- هدایت ناپذیرى برخى از مردم حقیقتى است که باید آن را در تبلیغ مد نظر داشت. (و لو شاء الله ما فعلوه فذرهم و ما یفترون)
۱۹- شریک پنداشتن براى خداوند افترا به اوست. (فذرهم و ما یفترون)
موضوعات مرتبط
- افترا: به خدا ۱۹; موارد افترا ۱۹
- انسان: اختیار انسان ۱۵; انسان هاى هدایت ناپذیر ۱۸
- انگیزش: عوامل انگیزش ۸
- بت پرستى: آثار بت پرستى ۳
- تبلیغ: شرایط تبلیغ ۱۸
- توحید: اختیار در توحید ۱۵
- جاهلیت: رسوم جاهلیت ۱، ۷
- جبر و اختیار:۱۵
- جهان بینى: آثار جهان بینى ۴; جهان بینى و ایدئولوژى ۴
- خبر: شرایط نقل خبر ۵
- خدا: اذن خدا ۱۲; تعیین سهم المال براى خدا ۹; حتمیت مشیّت خدا ۱۴; مشیّت خدا ۱۳
- دین: اکراه در دین ۱۶; عوامل تحیر در دین ۱۱
- رسوم: ناپسند ۱
- شبهات: القاى شبهه در دین ۱، ۱۱; عوامل شبهه ۱۰
- شرک: آثار شرک ۶، ۱۹; اختیار در شرک ۱۵
- عقیده: آثار عقیده باطل ۳; آثار عقیده جاهلانه ۶; عقیده به معبودان باطل ۳
- عمل: آثار تزیین عمل ۸; تحلیل زشتى عمل ۴; تحلیل زیبایى عمل ۴; تزیین عمل ناپسند ۲، ۳، ۱۰، ۱۱; عوامل عمل ناپسند ۶
- غلو: اجتناب از غلو ۵
- فرزندکشى: در جاهلیت ۱، ۲، ۷
- قربانى: فرزند براى بتها ۱
- گرایشها: عوامل گرایشهاى ناپسند ۶
- گمراهگران: توطئه گمراهگران ۱۰
- محمّد (ص): محدوده مسؤولیت محمّد (ص) ۱۶; محمّد (ص) و مشرکان ۱۷; مسؤولیت محمّد (ص) ۱۷; هدایتگرى محمّد (ص) ۱۶
- مشرکان: بى اعتنایى به مشرکان ۱۷; تحیر مشرکان ۱۱، ۱۲; تزیین عمل مشرکان ۹; تزیین فرزندکشى مشرکان ۳; دروغگویى مشرکان ۱۷; عقیده باطل مشرکان ۳; گمراهى مشرکان ۱۳; مشرکان دوران جاهلیت ۱، ۲، ۷، ۹; هلاکت مشرکان ۱۱، ۱۲، ۱۳
- معبودان باطل: سهم المال معبودان باطل ۹; نقش معبودان باطل ۱۱، ۱۲، ۱۳
- هلاکت: عوامل هلاکت ۱۱
