الأنبياء ٧٦
ترجمه
| الأنبياء ٧٥ | آیه ٧٦ | الأنبياء ٧٧ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«نَادَی»: ندا داد. به فریاد خواند (نگا: نوح / ، قمر / ). «أَهْلَهُ»: خاندانش. پیروانش. «الْکَرْبِ»: غم و اندوه.
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
حَتَّى إِذَا جَاءَ أَمْرُنَا وَ فَارَ... (۱) فَدَعَا رَبَّهُ أَنِّي مَغْلُوبٌ... (۰)
وَ قَالَ نُوحٌ رَبِ لاَ تَذَرْ عَلَى... (۰) إِنَّکَ إِنْ تَذَرْهُمْ يُضِلُّوا... (۰)
تفسیر
- آيات ۴۸ - ۷۷ سوره انبياء
- اشاره به وجه تسميه ((تورات (( به : فرقان ، ضياء و ذكر
- مقصود از اينكه قرآن ((ذكر مبارك (( است
- مقصود از اينكه فرمود: ما به ابراهيم رشد او را داديم
- گفتگوى ابراهيم (عليه السلام ) با قوم بت پرست خود
- ابراهيم (ع ) بتها را قطعه قطعه كرد مگر بزرگترين آنها را
- محاجه آن جناب (عليه السلام ) با قوم خود بعد از شكستن بتها:((قال بل فعله كبيرهم ...((
- تنبه مردم بعد از شنيدن كلام ابراهيم (ع )
- اشاره به اينكه ((برد(( و ((سلام (( شدن آتش براى ابراهيم (عليه السلام ) به امرتكوينى خداى تعالى خارج از محدوده اطلاعات ما از سلسله علل و اسباب است
- بيان اينكه در جمله :((و جعلنا هم ائمة يهدون بامرنا(( مراد از هدايت رساندن به مقصد ومراد از ((امر(( امر تكوينى است
- توضيح اينكه مراد از وحى در آيه : ((واوحينا اليهمفعل الخيرات ...(( وحى تسديد است نه وحى تشريع و مؤ يد بودن ائمه به تسديد وتاءييد الهى را افاده مى كند
- بحث روايتى
- چند روايت راجع به اينكه خداوند امامت را در ابراهيم (عليه السلام ) و ذريه او قرار داد
نکات آیه
۱- حضرت نوح(ع)، پیامبرى که پیش از حضرت ابراهیم و لوط(ع) مى زیست. (و نوحًا إذ نادى من قبل ) برداشت یاد شده به خاطر این نکته است که مراد از «من قبل» به قرینه آیات پیشین - که در باره حضرت ابراهیم و لوط(ع) بود - زمان قبل از حضرت ابراهیم و لوط(ع) است.
۲- داستان حضرت نوح، داستانى درس آموز و شایسته یاد و یادآورى است. (و نوحًا إذ نادى ) برداشت یاد شده مبتنى براین است که «نوحاً» مفعول براى فعل مقدر (هم چون «اذکر» یا «اذکروا») باشد.
۳- حضرت نوح(ع)، از جانب خداوند، از علم، حکمت و منصب قضاوت برخوردار بود. (و لوطًا ءاتینه حکمًا و علمًا ... و نوحًا إذ نادى ) برداشت یاد شده براساس این احتمال است که عبارت «نوحاً» عطف بر «و لوطاً آتیناه» باشد; یعنى، همان گونه که به لوط(ع) علم، حکمت و... دادیم، به نوح(ع) نیز عطا کردیم. گفتنى است واژه «حکم» هم به معناى حکمت استعمال مى شود و هم به معناى قضاوت (لسان العرب).
۴- حضرت نوح(ع)، با صداى بلند و روشن از خداوند، خواستار نجات از دست قومش گردید. (و نوحًا إذ نادى من قبل ) «ندا» به معناى صداى بلند و روشن است (مفردات راغب) و مقصود از آن در این آیه - به قرینه آیه ۲۶ سوره «نوح» (و قال نوح ربّ لاتذر على الأرض من الکافرین دیّاراً) و نیز ذیل آیه شریفه (فنجیناه و أهله ...) - نجات نوح از دست قومش مى باشد.
۵- دعاى حضرت نوح(ع) براى نجات از دست قومش، مستجاب شد. (و نوحًا إذ نادى من قبل فاستجبنا له )
۶- حضرت نوح(ع) و خاندانش، گرفتار غمى شدید و اندوهى بزرگ در مسیر انجام رسالت خویش (و نوحًا إذ نادى ... فنجّینه و أهله من الکرب العظیم ) «کرب» به معناى غم و اندوه شدید است (مفردات راغب).
۷- خداوند، نوح(ع) و خاندانش را از غم شدید و اندوه بزرگ ناشى از انجام رسالت خویش نجات داد. (فنجّینه و أهله من الکرب العظیم )
۸- قوم بى ایمان نوح، مایه غم شدید و اندوه بزرگ براى حضرت نوح و خاندانش بودند. (فنجّینه و أهله من الکرب العظیم )
۹- خاندان نوح از مؤمنان به رسالت نوح(ع) و بهره مند از لطف ویژه خداوند (فنجّینه و أهله من الکرب العظیم ) نجات خاندان نوح(ع)، بیانگر عنایت ویژه خداوند به ایشان و نیز حاکى از ایمان آنان به رسالت نوح(ع) است; زیرا اگر آنان مانند قوم نوح کافر بودند، نجات نمى یافتند. گفتنى است آیه بعد (و نصرناه من القوم الذین کذّبوا...) مؤید همین نکته است.
موضوعات مرتبط
- انبیا: انبیاى قبل از ابراهیم(ع) ۱; انبیاى قبل از لوط(ع) ۱; تاریخ انبیا ۱
- خدا: نجات بخشى خدا ۷
- ذکر: ذکر قصه نوح(ع) ۲
- عبرت: عوامل عبرت ۲
- قوم نوح: کفر قوم نوح ۸; نجات از قوم نوح ۴، ۵; نقش قوم نوح ۸
- لطف خدا: مشمولان لطف خدا ۹
- نوح(ع): اجابت دعاى نوح(ع) ۵; اندوه خانواده نوح(ع) ۶; اندوه نوح(ع) ۶; ایمان خانواده نوح(ع) ۹; تاریخ نوح(ع) ۱; دعاى نوح(ع) ۴; رسالت نوح(ع) ۶، ۷; رفع اندوه خانواده نوح(ع) ۷; رفع اندوه نوح(ع) ۷; عبرت از قصه نوح(ع) ۲; علم لدنى نوح(ع) ۳; عوامل اندوه خانواده نوح(ع) ۸; عوامل اندوه نوح(ع) ۸; فضایل خانواده نوح(ع) ۹ ; فضایل نوح(ع) ۳، ۹; قصه نوح(ع) ۴، ۵، ۶، ۷، ۸; مومنان به نوح(ع) ۹; مقامات نوح(ع) ۳; منشأ حکمت نوح(ع) ۳; منشأ قضاوت نوح(ع) ۳; نجات خانواده نوح(ع) ۷; نجات نوح(ع) ۵، ۷
