الأحزاب ٣٣
ترجمه
| الأحزاب ٣٢ | آیه ٣٣ | الأحزاب ٣٤ | ||||||||||||||
| ||||||||||||||||
معنی کلمات و عبارات
«قَرْنَ»: قرار بگیرید. بمانید. اصل آن (إقْرَرْنَ) است و برای تخفیف راء اوّل را حذف و فتحه آن را به قاف منتقل کرده‌اند. مراد نهی از خروج زیاد بی‌هدف است. «لا تَبَرَّجْنَ»: (نگا: نور / ). «الرِّجْسَ»: (نگا: مائده / ، انعام / . «أَهْلَ الْبَیْتِ»: زنان خانواده پیغمبر. واژه (أَهْلَ) منصوب به اختصاص، و یا این که منادا است. «عَنکُمْ ... یُطَهِّرَکُمْ»: تبدیل ضمیرهای جمع مؤنّث به جمع مذکّر به خاطر لفظ (أَهْلَ) است (نگا: هود / ، طه / ، قصص / ).
آیات مرتبط (تعداد ریشه‌های مشترک)
تفسیر
- آيات ۲۸ - ۳۵، سوره احزاب
- بيان آيات مربوط به همسران رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم )
- مخير كرد پيامبر اكرم (ص ) همسران خود را بين دو امر
- تنها ملاك سعادت و كرامت ((تقوى )) است و هيچ حسب و نسب از آن جمله همسرى پيامبر(صلى الله عليه و آله و سلم ) - ملاك نيست
- اشاره بر مضاعف بودن پاداش و كيفر، زنان پيامبر(ص ) در برابرعمل خوب و بد خود
- دستوراتى چند به همسران پيامبر اكرم (ص )
- ((اهل البيت )) و مخاطب آيه ((يريد الله ليذهب عنكم الرجساهل البيت و يطهركم تطهيرا)) چه كسانى هستند؟
- اثبات اينكه مراد از ((اهل البيت )) و مخاطب آيه تطهير، خمسه طيبه (پيغمبر، على ، فاطمه، حسن و حسين عليهم السلام ) هستند
- آيه تطهير بدنبال آيات مربوط به زنان پيامبرنازل شده است
- مفاد آيه تطهير عصمت اهل بيت (ع ) به اراده تكوينى خداوند است
- اشاره به فرق بين اسلام و ايمان و اشاره به اينكه در شريعت اسلام از نظر حرمت وكرامت بين زن و مرد فرق نيست
- بحث روايتى
- رواياتى در ذيل آيات مربوط به همسران پيامبر(صلى الله عليه و آله و سلم )
- نام و مشخصات همسران و كنيزان رسول الله (ص )
- اغصار اهل بيت (ع ) در پنج تن بنقل از ام سلمه
- روايات متعدد درباره نزول آيه تطهير درباره پنج تن (عليهم السلام ) كه در زير كساىپيامبر(صلى الله عليه و آله و سلم ) جمع شده بودند
- رواياتى درباره اينكه رسول الله (صلى الله عليه و آله و سلم ) مدتى را هر صبح بهدر خانه على (عليه السلام ) مى آمد و ايشان رااهل البيت خطاب مى كرد و آيه تطهير را تلاوت مى فرمود
- چند روايت متضمن اينكه مقصود از اهل بيت رسول الله (صلى الله و آله و سلم ) همسران آنحضرت نيستند
نکات آیه
۱ - همسران پیامبر، به ملازم بودن در خانه هاى خود، موظف بودند. (ینساء النبىّ ... و قرن فى بیوتکنّ) «قرن» از مصدر «قرار» است که به معناى «قرار گرفتن و ثبات یافتن» است.
۲ - همسران پیامبر، براى خود حجره و خانه مخصوص داشتند. (و قرن فى بیوتکنّ) اضافه «بیوت» به ضمیر «کُنّ» احتمال دارد به خاطر ملک بودن آن خانه ها براى همسران پیامبر باشد و احتمال دارد از باب سکونت آنها در آن خانه ها باشد.
۳ - فرمان خداوند به همسران پیامبر، براى پرهیز از خودنمایى و خودآرایى هاى دوران جاهلیت (و لاتبرّجن تبرّج الجهلیّة الأُولى) «تبرّج» از مصدر «بَرَج» به معناى «فراخى و زیبایى چشم» و یا از «بُرج» به معناى «قصر» است. کاربرد آن درباره خودنمایى، از باب تشبیه بوده و به معناى نشان دادن زیبایى ها و محاسن است (مفردات راغب). گفتنى است که در کلام، دو مضاف، مقدر است و آن، «نساء أیّام» است. در واقع عبارت چنین است: «لاتبرّجن تبرّج نساء أیّام الجاهلیة...».
۴ - شایسته است که زنان، خود را از معرض نگاه نامحرمان، دور نگاه داشته و از خودآرایى، به منظور در معرض نمایش گذاشتن زیبایى هایشان، خوددارى کنند. (و قرن فى بیوتکنّ و لاتبرّجن تبرّج الجهلیّة الأُولى)
۵ - زنان، در دوران هایى پیش از اسلام، خودآرایى نموده و در معرض نگاه نامحرمان قرار مى گرفتند. (و لاتبرّجن تبرّج الجهلیّة الأُولى)
۶ - براى بشر دورانى، سپرى شده است که مردم، به دور از تمدن و فرهنگ و اخلاق انسانى مى زیسته اند. (الجهلیّة الأُولى) در این که مراد از «الجاهلیة الأُولى» چه زمانى است، میان مفسران، اختلاف نظر فراوانى وجود دارد. آنچه مسلم است، این است که «الجاهلیة الأُولى» دورانى است که در آن زنان، زینت هاى بدن خود را در معرض دید مردان قرار مى داده اند و چنین امرى، حاکى از بى تمدنى و رعایت نکردن اخلاق انسانى است.
۷ - داشتن موقعیت خاص، تکلیف هاى ویژه اى را به دنبال دارد. (ینساء النبىّ ... و قرن فى بیوتکنّ و لاتبرّجن تبرّج الجهلیّة الأُولى)
۸ - خداوند، همسران پیامبر را با فرمانى ویژه، به اداى کامل نماز موظف کرد. (و أقمن الصلوة)
۹ - همسران پیامبر، وظیفه دار اداى وظیفه مالى خود و پرداخت زکات بودند. (و ءاتین الزکوة)
۱۰ - نماز و زکات، به عنوان دو وظیفه عبادى و مالى، داراى اهمیتى خاص در میان تکلیف هاى دینى است. (و أقمن الصلوة و ءاتین الزکوة) ذکر نماز و زکات از میان سایر تکلیف ها، نشان از اهمیت والاى آن دو دارد.
۱۱ - همسران پیامبر، از استقلال مالى برخوردار بودند. (و ءاتین الزکوة) دستور به پرداخت زکات، وقتى روا و عاقلانه است که مکلف، مالى براى پرداخت داشته باشد و یا چنین زمینه اى در او باشد. بنابراین، از فرمان به پرداخت زکات، مى توان استفاده کرد که همسران پیامبر، از چنین موقعیتى برخوردار بوده اند.
۱۲ - اطاعت از خدا و پیامبر او، از جمله وظیفه هاى دینى همسران پیامبر بود. (و أطعن اللّه و رسوله)
۱۳ - اطاعت از پیامبرخدا(ص) داراى اهمیتى در حدّ اطاعت از خداوند است. (و أطعن اللّه و رسوله)
۱۴ - پیامبر(ص) داراى اوامر و فرمان هایى واجب الاتباع، غیر از فرمان هاى خداوند است. (و أطعن اللّه و رسوله)
۱۵ - تعلق قطعى اراده خداوند، براى از بین بردن همیشگى هرگونه پلیدى از اهل بیت پیامبر(ص) (إنّما یرید اللّه لیذهب عنکم الرجس أهل البیت) «رجس» در لغت، به چیز پلید گفته مى شود (مفردات راغب). «ال» در «البیت» براى عهد و اشاره به بیت نبوت است.
۱۶ - اهل بیت پیامبر(ص)، از عصمت الهى برخورداراند. (إنّما یرید اللّه لیذهب عنکم الرجس أهل البیت) «رجس» در اصل به معناى، «آلودگى و پلیدى مادى» است و در این جا، استعاره براى گناه است.
۱۷ - خداوند، اهل بیت پیامبر(ص) را از هرگونه آلودگى، کاملاً پاک کرده است. (و یطهّرکم تطهیرًا)
۱۸ - اهل بیت پیامبر(ص)، مورد توجه و عنایت خاص خداوند هستند. (إنّما یرید اللّه لیذهب عنکم الرجس أهل البیت)
۱۹ - امکان دارد که برخى از انسان ها، از عصمت ویژه خدادادى برخوردار شوند. (إنّما یرید اللّه لیذهب عنکم الرجس أهل البیت)
روایات و احادیث
۲۰ - «عن أبى عبداللّه(ع) فى قول اللّه عزّوجلّ «إنّما یرید اللّه لیذهب عنکم الرجس أهل البیت و یطهّرکم تطهیراً» قال: الرجس هو الشک;[۱] از امام صادق(ع) درباره این سخن خداوند عزّوجلّ: «إنّما یرید اللّه...» روایت شده که فرمود: «رجس» در این آیه، همان شک است». گفتنى است که مفهوم رجس، هر نوع پلیدى را شامل مى شود و برحسب این روایت، یکى از مصادیق آن شک است.
۲۱ - «قال على بن أبى طالب(ع) إنّ اللّه فضّلنا أهل البیت و کیف لایکون کذلک و اللّه عزّوجلّ یقول فى کتابه «إنّما یرید اللّه لیذهب عنکم الرجس أهل البیت و یطهّرکم تطهیراً» فقد طهّرنا من الفواحش ما ظهر منها و مابطن...;[۲] از على بن ابى طالب(ع) روایت شده که فرمود: خداوند، ما اهل بیت را برترى بخشیده و چرا چنین نباشد در حالى که در قرآن اش مى فرماید: «إنّما یرید اللّه لیذهب عنکم الرجس...» خداوند، ما را از هرگونه آلودگى، چه آشکار و چه نهان، پاک گردانیده است...».
موضوعات مرتبط
- اطاعت: اطاعت از خدا ۱۲، ۱۳; اطاعت از محمد(ص) ۱۲، ۱۴; اهمیت اطاعت از محمد(ص) ۱۳
- انسان: امکان عصمت انسان ها ۱۹
- اهل بیت(ع): طهارت اهل بیت(ع) ۱۵، ۱۷، ۲۱; عصمت اهل بیت(ع) ۱۶; فضایل اهل بیت(ع) ۲۱; مقامات اهل بیت(ع) ۱۶، ۱۸; یقین اهل بیت(ع) ۲۰
- تکلیف: عوامل تشریع تکلیف ۷
- تمدن: تاریخ تمدن ۶
- جاهلیت: خودآرایى در جاهلیت ۵; خودنمایى در جاهلیت ۵; رسوم جاهلیت ۵; زن در جاهلیت ۵
- خدا: اراده خدا ۱۵; افعال خدا ۱۷
- خودآرایى: اجتناب از خودآرایى ۳، ۴
- زکات: اهمیت زکات ۱۰
- زن: تکلیف زن ۴
- محمد(ص): استقلال مالى همسران محمد(ص) ۱۱; اوامر محمد(ص) ۱۴; تکلیف همسران محمد(ص) ۱، ۳، ۸، ۹، ۱۲; خانه نشینى همسران محمد(ص) ۱; خانه هاى همسران محمد(ص) ۲; زکات همسران محمد(ص) ۹; نماز همسران محمد(ص) ۸
- نامحرم: اجتناب از نامحرم ۴
- نماز: اهمیت نماز ۱۰
